Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lịch sử Bắc Kinh”

'''[[Bắc Kinh]]''' có lịch sử lâu dài và phong phú, truy nguyên từ cách nay 3.000 năm.<ref>{{chú thích sách|author=Steve Luck|title=Oxford's American Desk Encyclopedia|publisher=[[Oxford University Press US]]|page=89|isbn=0-19-521465-X|url=http://books.google.com/?id=o8MdoOd6pOcC&printsec=frontcover&dq=The+American+desk+encyclopedia#v=onepage&q&f=false|quote=A settlement since c. 1000 BC, Beijing served as China's capital from 1421 to 1911.|date =1998-10- ngày 22 tháng 10 năm 1998}}</ref><ref>{{chú thích sách|title=The Asian city: processes of development, characteristics, and planning|author=Ashok K. Dutt|isbn=0-7923-3135-4|url=http://books.google.com/?id=zjASWo54WKgC&printsec=frontcover&dq=The+Asian+city:+processes+of+development,+characteristics,+and+planning#v=onepage&q&f=false|publisher=[[Springer (nhà xuất bản)|Springer]]|page=41|quote=Beijing is the quintessential example of traditional Chinese city. Beijing's earliest period of recorded settlement dates back to about 1045 BC.|year=1994}}</ref> Trước khi [[Tần Thủy Hoàng]] [[Chiến tranh thống nhất Trung Hoa của Tần|thống nhất]] Trung Hoa vào năm 221 TCN, Bắc Kinh là thủ đô của nước [[Kế (nước)|Kế]] rồi nước [[Yên (nước)|Yên]] trong hàng thế kỷ. Trong thiên niên kỷ đầu tiên của các [[triều đại Trung Quốc|triều đại phong kiến Trung Hoa]], Bắc Kinh là thủ phủ cấp địa phương tại [[Hoa Bắc]]. Vị thế của Bắc Kinh được nâng cao trong khoảng thời gian từ thế kỷ 10 đến thế kỷ 13, khi các sắc dân du mục là [[Khiết Đan]] và [[Nữ Chân]] tiến về phương nam và biến Bắc Kinh thành bồi đô và thủ đô của [[nhà Liêu]] và [[nhà Kim]]. Lần đầu tiên toàn bộ Trung Hoa được cai quản từ một triều đình đặt tại Bắc Kinh là sau khi [[Hốt Tất Liệt]] xây dựng kinh thành [[Đại Đô]] của [[nhà Nguyên]]. Sau thời Nguyên, Bắc Kinh giữ vai trò là thủ đô, nơi đặt trụ sở chính quyền trung ương của [[nhà Minh]] (giai đoạn 1421-1644) và [[nhà Thanh]], [[Trung Hoa Dân Quốc]] (1912–1928) và [[Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa]] (1949–nay).

An Archaeological Perspective|publisher=[[Yale University Press]]|year=2005|pages=54–55|isbn=0300093829|http://books.google.com/books?id=sP-PN2StH2cC&dq=%22hongshan+culture%22+xueshan&source=gbs_navlinks_s|accessdate =2013-03- ngày 22 tháng 3 năm 2013}}</ref>

Nước Yên tiếp tục khuếch trương lãnh thổ và trở thành một trong [[Bảy cường quốc thời Chiến Quốc|Chiến Quốc thất hùng]].<ref name="hist">{{chú thích web|title=Beijing's History|url=http://china.org.cn/english/features/beijing/30785.htm|publisher=China Internet Information Center|date=|accessdate = ngày 1 tháng 5 năm 2008-05-01}}</ref> Lãnh thổ nước Yên trải dài từ [[Hoàng Hà]] đến [[sông Áp Lục|Áp Lục Giang]].<ref>Vào thế kỷ 3 TCN, dòng chảy Hoàng Hà ở xa về phía bắc so với ngày nay, đổ ra [[Bột Hải (biển)|Bột Hải]] ở phía nam [[Thiên Tân]].</ref> Nước Yên phải đối mặt với mối đe dọa từ các sắc dân du mục trên thảo nguyên, vì thế nước này cho xây dựng công sự có tường bao quanh ở biên giới phía bắc. Dấu vết của Yên Trường Thành tại huyện Xương Bình có niên đại từ năm 283 TCN.<ref>[http://www.thegreatwall.com.cn/aboutgreatwall/history2/zhanguo/yan/news.html 关于燕长城的资料整理（一）] Truy cập 2010-10-22</ref>

Trong thiên niên kỷ đầu tiên của thời kỳ phong kiến Trung Hoa, Bắc Kinh là một thủ phủ cấp địa phương ở phía Bắc Trung Hoa. [[Triều đại Trung Quốc|Các triều đại Trung Hoa]] đặt thủ đô tại [[Trung Nguyên]] và [[Quan Trung]] lấy thành này làm nơi quản lý mậu dịch và quan hệ quân sự với các sắc dân du mục ở phía bắc và đông bắc.<ref name=BTVU3.1>(Chinese)[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_1.htm 北京历史与文化，第三讲　屏障中原的军事重镇- Beijing Radio Television University] Accessed 2013-01-06</ref>

[[Nhà Tần]] xây dựng nên một nhà nước tập trung cao độ và phân quốc gia thành 48 quận, hai trong số đó nằm trên địa phận Bắc Kinh ngày nay. Kế thành trở thành trị sở của '''Quảng Dương quận''' (广阳郡). Ở phía bắc, huyện [[Mật Vân]] ngày nay thuộc Ngư Dương quận. Tần loại bỏ các thành lũy phòng thủ phân chia các nước từ thời [[Chiến Quốc]], bao gồm cả tường thành phía nam của Yên, tách đồng bằng Bắc Kinh với Trung Nguyên, và xây dựng mạng lưới giao thông đường bộ quốc gia.<ref name=BTVU3.1>{{zh icon}}[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_1.htm 北京历史与文化，第三讲　屏障中原的军事重镇] Truy cập 2013-01-06</ref> Kế thành là ngã ba của các tuyến đường nối Trung Nguyên với Mông Cổ và Mãn Châu.<ref name=BTVU3.1>(Chinese)[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_1.htm 北京历史与文化，第三讲　屏障中原的军事重镇- Beijing Radio Television University] Accessed 2013-01-06</ref> Tần Thủy Hoàng tuần thú Kế thành vào năm 215 TCN, và để bảo vệ biên thùy trước mối đe dọa từ [[Hung Nô]], ông hạ lệnh cho xây dựng [[Cư Dung quan]] tại Ngư Dương quận.<ref name=BTVU3.1>(Chinese)[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_1.htm 北京历史与文化，第三讲　屏障中原的军事重镇- Beijing Radio Television University] Accessed 2013-01-06</ref>

Vào đầu thời Đông Hán, năm 57 CN, năm huyện của Quảng Dương quận có 44.550 hộ và khoảng 280.600 khẩu.<ref name= "Ancient Population ">(Chinese) [http://greatcourse.cnu.edu.cn/beijingshi/wlkc/learning/index_02_01.htm 第一节 北京历代人口的发展状况及其特点] Accessed 2013-01-20</ref><ref group=Note name=HistoricalCensus/> Theo [[mật độ dân số]], Quảng Dương nằm trong 20 quận đứng đầu trong 105 quận trên toàn quốc.<ref name= "Ancient Population ">(Chinese) [http://greatcourse.cnu.edu.cn/beijingshi/wlkc/learning/index_02_01.htm 第一节 北京历代人口的发展状况及其特点] Accessed 2013-01-20</ref> Vào cuối thời Đông Hán, [[Khởi nghĩa Khăn Vàng|Loạn Hoàng Cân]] nổ ra tại Hà Bắc vào năm 184 và quân nổi dậy chiếm được U châu trong một thời gian ngắn. Triều đình Đông Hán dựa vào quân đội địa phương để đẩy lui cuộc nổi dậy và U châu tiếp sau lần lượt nằm dưới quyền kiểm soát của các quân phiệt [[Lưu Ngu]], [[Công Tôn Toản]], [[Viên Thiệu]] và [[Tào Tháo]].<ref name=BTVU3.2>{{zh icon}}[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_2.htm 北京历史与文化，第三讲　二、中央政府与地方势力的较量 ] Truy cập 2013-01-06</ref> Năm 194, Viên Thiệu với sự giúp đỡ của người [[Ô Hoàn]] và [[Tiên Ti]] công chiếm Kế thành từ tay Công Tôn Toản.<ref name=BTVU3.2>(Chinese）[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_2.htm 北京历史与文化，第三讲　二、中央政府与地方势力的较量 - Beijing Radio Television University] Accessed 2013-01-06</ref> Tào Táo đánh bại Viên Thiệu trong [[trận Quan Độ]] năm 200 và đánh bại người Ô Hoàn trong [[trận Bạch Lang Sơn]] vào năm 207, bình định phương Bắc Trung Hoa.<ref name=BTVU3.2>(Chinese）[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_2.htm 北京历史与文化，第三讲　二、中央政府与地方势力的较量 - Beijing Radio Television University] Accessed 2013-01-06</ref>

Kế thành bị hạ cấp làm huyện lị của Kế huyện dưới thời [[Tây Tấn]], Trác huyện lân cận (nay thuộc tỉnh Hà Bắc) trở thành thủ phủ của U châu. Vào đầu thế kỷ 4, triều Tây Tấn bị [[Ngũ Hồ]] [[Ngũ Hồ loạn Hoa|lật đổ]], các sắc dân du mục lập ra một loạt các quốc gia đoản mệnh ở phương Bắc Trung Hoa. Trong thời kỳ được gọi là [[Ngũ Hồ thập lục quốc]], khu vực Bắc Kinh từng thuộc về nước [[Hậu Triệu]] của người [[Yết]], nước [[Tiền Tần]] của [[người Đê]], nước [[Tiền Yên]] và [[Hậu Yên]] của người [[Tiên Ti]]. Năm 350, quân Tiền Yên chiếm được Kế thành từ Hậu Triệu, năm 352 [[Mộ Dung Tuấn]] dời đô từ Long Thành (龍城, nay thuộc [[Cẩm Châu]], [[Liêu Ninh]]) đến Kế thành, Kế thành trở thành thủ đô của một quốc gia độc lập lần đầu tiên trong vòng 500 năm.<ref name="Difangzhi">(Chinese) [http://www.oldbj.com/html-293/ "北京城市行政区划述略" 《北京地方志》] Accessed 2012-12-19</ref> 5 năm sau đó, thủ đô của Tiền Yên được chuyển đến [[Nghiệp (thành)|Nghiệp thành]] ở xa hơn về phía nam, nay thuộc nam bộ Hà Bắc.<ef name="Difangzhi"/> Một triều đại của người Tiên Ti là [[Bắc Ngụy]] thống nhất phương Bắc Trung Hoa vào năm 397, triều đình Bắc Ngụy chọn Kế thành làm thủ phủ của U châu. Vị thế thủ phủ châu của Kế thành vẫn được duy trì dưới các triều đại [[Đông Ngụy]], [[Bắc Tề]] và [[Bắc Chu]].

Năm 446, Bắc Ngụy cho xây dựng một đoạn Trường Thành từ Cư Dung quan về phía tây đến khu vực tỉnh Sơn Tây ngày nay, mục đích là để bảo vệ kinh đô [[Đại Đồng, Sơn Tây|Đại Đồng]] trước người [[Nhu Nhiên]].<ref>{{zh icon}} [http://www.thegreatwall.com.cn/aboutgreatwall/history2/beiwei/ 北魏长城简介] Accessed 2013-01-20</ref> Trong giai đoạn 553-556, Bắc Tề mở rộng Trường Thành về phía đông đến Bột Hải để phòng thủ người [[Đột Quyết]], người Đột Quyết sau đó tập kích U châu vào các năm 564, 578 và 581.<ref>{{zh icon}} [http://www.thegreatwall.com.cn/aboutgreatwall/history2/beiqi/ 北朝北齐及前后朝长城修建情况资料调查] Truy cập 2013-01-20</ref><ref>{{zh icon}} [http://www.bjww.gov.cn/2006/4-12/152344.html北齐长城调查小记] Truy cập 2013-01-20</ref> Hàng thế kỷ chiến loạn khiến dân số phương Bắc Trung Hoa suy giảm nghiêm trọng. Dưới thời Đông Ngụy (534-550), U châu, An châu (nay là Mật Vân) và Đông Yên châu (nay là Xương Bình) có tổng cộng 46.000 hộ và khoảng 170.000 khẩu.<ref name= "Ancient Population ">(Chinese) [http://greatcourse.cnu.edu.cn/beijingshi/wlkc/learning/index_02_01.htm 第一节 北京历代人口的发展状况及其特点] Accessed 2013-01-20</ref><ref group=Note name=HistoricalCensus/>

Sau khi [[nhà Tùy]] thống nhất Trung Hoa vào năm 589, U châu được đổi thành '''Trác quận''', trị sở đặt ở Kế thành. Năm 609, Trác quận và An Lạc quận (nay là Mật Vân) lân cận có tổng cộng 91.658 hộ và khoảng 458.000 khẩu.<ref name= "Ancient Population ">(Chinese) [http://greatcourse.cnu.edu.cn/beijingshi/wlkc/learning/index_02_01.htm 第一节 北京历代人口的发展状况及其特点] Accessed 2013-01-20</ref><ref group=Note name=HistoricalCensus/> [[Tùy Dạng Đế]] cho xây dựng một mạng lưới kênh đào từ Trung Nguyên đến Trác quận để vận chuyển quân lương cho [[chiến tranh Tùy-Cao Câu Ly|chiến dịch tiến công]] [[Cao Câu Ly]]. Do là nơi tích trữ một lượng lớn tài vật, Trác quận trở thành mục tiêu tiến công của các cuộc khởi nghĩa nông dân. Trong số các tướng Tùy, duy có [[La Nghệ]] xuất chiến là có thể chiếm ưu thế trước quân nổi dậy tại Trác quận, song La Nghệ sau đó nổi dậy chống triều đình, chiếm cứ khu vực. La Nghệ quy phục nhà Đường, và sau khi đương đầu với [[Đậu Kiến Đức]], [[Cao Khai Đạo]] và [[Lưu Hắc Thát]] thì nhập triều làm quan. Năm 645, [[Đường Thái Tông]] cho xây dựng [[Pháp Nguyên tự]] cách Kế thành {{convert|3|km|abbr=on}} về phía đông nam để tưởng nhớ các tướng sĩ tử trận trong [[chiến tranh Đường-Cao Câu Ly|chiến dịch tiến công]] Cao Câu Ly. Pháp Nguyên tự nay thuộc khu Tây Thành, và là một trong các chùa cổ nhất trong nội thành Bắc Kinh.

Nhà Đường giảm quy mô lãnh thổ của một quận, đổi Trác quận lại thành U châu, U châu là một trong hơn 300 châu của Đường.<ref>[[#CASS|CASS 1985]]: 39-40</ref> Với việc lập ra một châu riêng biệt gọi là Kế châu (蓟州) thuộc địa phận [[Thiên Tân]] ngày nay vào năm 730, tên gọi Kế di chuyển từ Bắc Kinh sang Thiên Tân, và thành phố này nay vẫn tồn tại [[Kế (huyện)|Kế huyện]].<ref>{{zh icon}} [http://jixian.52njl.com/farm21.htm "古今的‘蓟县’，我今天才大概知道"] 2012-07-07</ref> Trong giai đoạn hưng thịnh đầu thời Đường, mười huyện của U châu có dân số tăng gấp ba lần từ 21.098 hộ với khoảng 102.079 khẩu lên 67.242 hộ với khoảng 371.312 khẩu vào năm 742.<ref name= "Ancient Population ">(Chinese) [http://greatcourse.cnu.edu.cn/beijingshi/wlkc/learning/index_02_01.htm 第一节 北京历代人口的发展状况及其特点] Accessed 2013-01-20</ref><ref group=Note name=HistoricalCensus/> Năm 742, U châu được đổi thành '''Phạm Dương quận''' (范阳郡), song đến năm 762 thì đổi lại thành U châu.

Để đề phòng các sắc dân du mục phương Bắc, triều đình Đường cho lập sáu đội quân biên thùy phương Bắc vào năm 711, U châu là nơi đặt căn cứ của [[U Châu tiết độ sứ|Phạm Dương tiết độ sứ]], được giao nhiệm vụ giám sát các sắc dân Khiết Đan và Hề ở ngay phía bắc tỉnh Hà Bắc hiện nay. Năm 755, tiết độ sứ [[An Lộc Sơn]] tiến hành nổi dậy từ Phạm Dương sau khi thất thế trong cuộc tranh giành quyền lực tại triều đình. An Lộc Sơn xưng là hoàng đế [[Đại Yên]], và tiếp tục chinh phục [[Lạc Dương]] và [[Tây An]] với một đội quân đa sắc tộc gồm: [[người Hán|Hán]], [[Đồng La]], Hề, Khiết Đan và [[Thất Vi]].<ref>{{zh icon}} [http://vip.book.sina.com.cn/book/chapter_92863_59631.html 《大唐如此江山》 十、最初的一个月] 2009-05-15</ref> Sau khi An Lộc Sơn chết, [[Sử Tư Minh]] tiếp tục cuộc nổi dậy từ Phạm Dương. Mộ của Sử Tử Minh được phát hiện tại thôn Lâm Gia Phần thuộc khu Phong Đài vào năm 1966 và được khai quật vào năm 1981.<ref>{{zh icon}} [http://www.sscqw.net/Article/yanjiuzuzhi/gdmr/200901/212.html 史思明墓] 2009-01-20</ref> [[Loạn An Sử]] kéo dài trong tám năm và khiến quốc lực triều Đường suy yếu nghiêm trọng. Trong 150 năm sau đó, các tiết độ sứ cai quản U châu theo hình thức tự trị.<ref name=BTVU3.3>(Chinese）[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_4.htm 北京历史与文化，第三讲　四、藩镇割据与幽云十六州的割让- Beijing Radio Television University] Accessed 2013-02-08</ref><ref>{{zh icon}} [http://greatcourse.cnu.edu.cn/beijingshi/wlkc/learning/1_02_01.htm 第二章 秦汉至五代时期的北京（公元前221年至937年）] Truy cập 2013-02-10</ref>

Nhà Đường bị [[Hậu Lương]] thay thế vào năm 907, song khi đó U châu do tiết độ sứ [[Lưu Thủ Quang]] cai quản độc lập. Lưu Thủ Quang xưng là hoàng đế [[Yên (Ngũ đại)|triều Yên]] vào năm 911.<ref name=BTVU3.3>{{zh icon}}[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_4.htm 北京历史与文化，第三讲　四、藩镇割据与幽云十六州的割让] Truy cập 2013-02-08</ref><ref name="BJWW-Five Dynasties">(Chinese) [http://www.bjww.gov.cn/2006/4-12/16271.html 郗志群 & 王新迎, "试论五代前期幽州的军事与战争" Beijing Municipal Administration of Cultural Heritage] 2006-04-12</ref> Yên sụp đổ trước tướng người [[Sa Đà]] là [[Hậu Đường Trang Tông|Lý Tồn Úc]] vào năm 913, Lý Tồn Úc lập ra triều [[Hậu Đường]] vào năm 923.<ref name=BTVU3.3>(Chinese）[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_4.htm 北京历史与文化，第三讲　四、藩镇割据与幽云十六州的割让- Beijing Radio Television University] Accessed 2013-02-08</ref> Sự tan rã của triều Đường và tình trạng hỗn loạn thời [[Ngũ Đại Thập Quốc]] tạo điều kiện cho người Khiết Đan khuếch trương đến phương Bắc Trung Hoa, nâng cao vị thế của Bắc Kinh trong lịch sử Trung Quốc.<ref name=BTVU3.3>(Chinese）[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_4.htm 北京历史与文化，第三讲　四、藩镇割据与幽云十六州的割让- Beijing Radio Television University] Accessed 2013-02-08</ref><ref name="BJWW-Five Dynasties">(Chinese) [http://www.bjww.gov.cn/2006/4-12/16271.html 郗志群 & 王新迎, "试论五代前期幽州的军事与战争" Beijing Municipal Administration of Cultural Heritage] 2006-04-12</ref>

[[Liêu Thái Tổ]] Da Luật A Bảo Cơ thống nhất người Khiết Đan vào năm 907, quân Khiết Đan bị đẩy lui bảy lần khi cố gắng tiến công U châu trong khoảng thời gian từ 917 đến 928.<ref name="BJWW-Five Dynasties">{{zh icon}} [http://www.bjww.gov.cn/2006/4-12/16271.html 郗志群 & 王新迎, "试论五代前期幽州的军事与战争"] 2006-04-12</ref> Năm 936, Liêu Thái Tổ tận dụng mối bất hòa trong triều đình Hậu Đường để giúp một tướng người Sa Đà khác là [[Thạch Kính Đường]] lập ra triều [[Hậu Tấn]].<ref name=BTVU3.3>(Chinese）[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_4.htm 北京历史与文化，第三讲　四、藩镇割据与幽云十六州的割让- Beijing Radio Television University] Accessed 2013-02-08</ref> Thạch Kính Đường sau đó cắt nhượng [[Yên Vân thập lục châu]], trong đó có U châu cho [[nhà Liêu|triều Liêu]] của người Khiết Đan.<ref name=BTVU3.3>(Chinese）[http://media.openedu.com.cn/media_file/netcourse/asx/bjlswh/unit03/htm/01_4.htm 北京历史与文化，第三讲　四、藩镇割据与幽云十六州的割让- Beijing Radio Television University] Accessed 2013-02-08</ref>

Trung Đô đóng vai trò là thủ đô của Kim trong hơn 60 năm, cho đến khi [[chiến tranh Mông-Kim|bị Mông Cổ tiến công]] vào năm 1214.<ref>[[#Hou|Hou 1998]]: 54</ref> Năm 1213, [[Thành Cát Tư Hãn]] kiểm soát được phần lớn lãnh thổ Kim ở phía bắc [[Hoàng Hà]], ngoại trừ Trung Đô. Vào tháng 3 năm 1214, Thành Cát Tư Hãn lập đại bản doanh ở vùng ngoại thành phía bắc Trung Đô cùng với nhị đệ là [[Chuyết Xích Hợp Tát Nhi]] và ba nhi tử là [[Truật Xích]], [[Sát Hợp Đài]], [[Oa Khoát Đài]] bắt đầu [[trận Trung Đô|bao vây thành]].<ref>[[#Ratchnevsky 1993|Ratchnevsky 1993]]: 112</ref> Mặc dù triều đình Kim suy yếu do một cuộc chính biến, song thành Trung Đô lại rất vững khắc với ba lớp hào và 900 tháp canh.<ref>{{chú thích sách|author=Stephen R. Turnbull|title=Genghis Khan & the Mongol conquests, 1190-1400|publisher=[[Osprey Publishing]]|year=2003|page=31|isbn=1-84176-523-6|http://books.google.com.hk/books?id=N2MMD0yfxyAC&pg=PA31&dq=zhongdu+1214+moat&hl=en&sa=X&ei=G6f0Ts3SEoqciAfJneHJAQ&ved=0CEgQ6AEwBA#v=onepage&q=zhongdu%201214%20moat&f=false|quote=[Zhongdu's] walls, which were built on stamped clay and crowned with crenellated brick battlements, measured 18 miles (28km) in circumference and reached a height of 12 m (40 feet). Twelve gates gave access to the city, and there were 900 towers and three lines of moats.|accessdate =2011-12- ngày 25 tháng 12 năm 2011}}</ref> Đến khi trong hàng ngũ quân Mông Cổ suất hiện dịch bệnh, Thành Cát Tư Hãn phái sứ giả [[người Hồi giáo]] là Ja'far vào thành Trung Đô đàm phán, triều đình Kim chấp thuận một thỏa thuận hòa bình mà theo đó Kim cắt đất và chấp thuận địa vị chư hầu. Thành Cát Tư Hãn yêu cầu được kết hôn với một công chúa Nữ Chân, [[Kì Quốc công chúa]]- nhi nữ của [[Kim Vệ Thiệu Vương]]- là người được lựa chọn.<ref>[[#Shanley 2008|Shanley 2008]]: 129</ref><ref>[[#Jiong Fan 1994|Jiong Fan 1994]]: 157</ref> Bà cùng với 10 đại tướng và 100 lính hộ giá, 500 đồng nam và đồng nữ, 3.000 bộ y phục lụa thêu, 3.000 ngự mã, nhiều kim cương châu báu đến doanh trại Mông Cổ.<ref>[[#Ratchnevsky 1993|Ratchnevsky 1993]]: 113-14</ref> Bà trở thành một trong "đệ tứ oát nhi đóa" của Thành Cát Tư Hãn, Thành Cát Tư Hãn sau đó bỏ việc bao vây và triệt thoái về phía bắc Cư Dung quan.

Có [[bình nguyên Hoa Bắc]] rộng lớn ở phía nam và các thảo nguyên nằm ngay sau các dãy núi chạy qua phía bắc, Yên Kinh trở thành một điểm lý tưởng để Hốt Tất Liệt thiết lập căn cứ quyền lực. Năm 1271, Hốt Tất Liệt tuyên bố thành lập [[nhà Nguyên]] và đặt tên cho kinh thành là '''Đại Đô''',<ref name="economist">{{chú thích báo|title=Beijing — Historical Background|url=http://216.35.68.200/cities/findStory.cfm?city_id=BJS&folder=Facts-History|work=Cities Guide|work=[[The Economist]]|year=2008|accessdate = ngày 1 tháng 5 năm 2008-05-01}} {{Dead link|date=November 2010|bot=RjwilmsiBot}}</ref> hay ''Daidu'' trong tiếng Mông Cổ<ref>Denis Twitchett, Herbert Franke, John K. Fairbank, in ''The Cambridge History of China: Volume 6, Alien Regimes and Border States'' (Cambridge: Cambridge University Press, 1994), p 454.</ref>). Kinh thành cũng có tên Mông Cổ là '''Khanbaliq''' (汗八里, ''Hãn Bát Lý''), viết là ''Cambuluc'' trong các ghi chép của [[Marco Polo]]. Công việc xây dựng Đại Đô bắt đầu vào năm 1267 và cung điện đầu tiên hoàn thành vào năm sau. Toàn thể tổ hợp cung điện được hoàn thành vào năm 1274 và toàn thành được hoàn thành vào năm 1285.<ref>[[#Hou|Hou 1998]]: 136</ref> Năm 1279, khi quân Nguyên [[chiến tranh Nguyên-Tông|tiêu diệt]] Nam Tống, Bắc Kinh lần đầu tiên trở thành thủ đô của toàn thể Trung Hoa. Sau khi xây dựng Đại Đô, Thượng Đô trở thành bồi đô của Nguyên Thế Tổ Hốt Tất Liệt.

Thay vì dựa trên nền tảng Trung Đô triều Kim, Đại Đô của triều Nguyên được xây dựng ở phía đông bắc và xây quanh Thái Ninh cung cũ trên đảo Quỳnh Hoa. Đại Đô có kích thước lớn gần gấp hai lần Trung Đô. So sánh với thành phố hiện nay, thành Đại Đô trải dài từ [[đường Trường An]] ở phía nam đến [[thành trì Bắc Kinh|tường thành Đại Đô bằng đất]] vẫn còn tồn tại ở phía bắc và đông bắc Bắc Kinh, giữa bắc [[đường vành đai 3 (Bắc Kinh)|đường vành đai 3]] và [[đường vành đai 4 (Bắc Kinh)|đường vành đai 4]].<ref>{{zh icon}} {{chú thích web|title=元大都土城遗址公园|url=http://www.tuniu.com/places/17645|work=Tuniu.com|accessdate =2008-06- ngày 15 tháng 6 năm 2008}}</ref> Thành có tường bằng đất dày 24 m với 11 cổng thành, hai cổng ở phía bắc và mỗi mặt còn lại có ba cổng. Do đó, Đại Đô có chiều rộng tương tự như thành Bắc Kinh thời Minh và Thanh. Trung tâm địa lý của Đại Đô được đánh dấu bằng một đình, nay là [[Cổ Lâu và Chung Lâu Bắc Kinh|Cổ Lâu]].

Khu vực dân cư của thành Đại Đô được bố trí theo hình bàn cờ, chúng được phân chia với các đại lộ rộng 25 m và các ngõ hẹp, gọi là ''[[hồ đồng]]'', rộng 6–7 m.<ref>[[#Hou|Hou 1998]]: 136–37</ref> Ngày nay [[nhai đạo]] [[Đông Tứ]] là ví dụ minh họa tốt nhất cho cách bố trí này, khu có 14 ''hồ đồng'' song song, được gọi là 14 ''điều'' (条). Mỗi đại lộ đều có các cống ngầm để chứa nước mưa rồi chảy về phía nam thành.<ref>[[#Hou|Hou 1998]]: 73–74</ref> Các khu chợ chính của Đại Đô nằm ở Đông Tứ, Tây Tứ và bờ bắc của Tích Thủy Đàm.<ref name="Hou 1998 63">[[#Hou|Hou 1998]]: 63</ref>

Sau khi trở lại ngôi vị hoàng đế, Chính Thống Đế cải niên hiệu thành Thiên Thuận, vì thế được gọi là Thiên Thuận Đế. Thoạt đầu, Thiên Thuận Đế thăng chức song sau lại mất tin tưởng vào các quan lại hỗ trợ ông phục vị. Vào mùa thu năm 1461, dưỡng tử của [[Tào Cát Tường]] là [[Tào Khâm]] tiến hành [[biến Tào Khâm|binh biến]] trong đội quân Minh thuộc sắc tộc Mông Cổ đồn trú ở bên ngoài Bắc Kinh.<ref name=CaoJixiang>{{zh icon}} [http://www.39cx.com/today/YW85Yw==.html 中国明朝大太监曹吉祥发动叛乱失败] Truy cập 2013-03-28</ref> Âm mưu bị bại lộ và Thiên Thuận Đế hạ lệnh đóng các cổng thành của Tử Cấm Thành và Nội Thành, giăng bẫy binh lính nổi dậy khiến họ không thể tiến vào hoàng cung và bị giết chết.<ref name=CaoJixiang>(Chinese) [http://www.39cx.com/today/YW85Yw==.html 中国明朝大太监曹吉祥发动叛乱失败] Accessed 2013-03-28</ref>

Năm 1550, [[Yêm Đáp Hãn]] dẫn quân [[Khách Nhĩ Khách]] Mông Cổ tiến công Bắc Kinh, cướp phá vùng ngoại ô phía bắc song không tìm cách chiếm thành. Để bảo vệ vùng ngoại ô phía nam của thành, bao gồm cả các khu phố từ thời Liêu và Kim, cũng như Thiên Đàn, triều đình Minh cho xây dựng Ngoại Thành vào năm 1553. Ngoại Thành có năm cổng, ba cổng nằm ở phía nam còn phía tây và phía đông đều có một cửa. Nội Thành và Ngoại Thành vẫn tồn tại cho đến thập niên 1960 khi chúng bị kéo đổ để xây dựng [[tàu điện ngầm Bắc Kinh]] và [[đường vành đai 2 (Bắc Kinh)|đường vành đai 2]].<ref>{{chú thích web|title=Renewal of Ming Dynasty City Wall|url=http://www.btmbeijing.com/contents/en/btm/2003-02/knowyourbeijing/ming|work=Beijing This Month|date = ngày 1 tháng 2 năm 2003-02-01 |accessdate =2008-06- ngày 14 tháng 6 năm 2008}}</ref>

Nhà Thanh duy trì phần lớn cấu trúc vật chất trong Nội Thành Bắc Kinh. Mỗi một kỳ trong [[Bát Kỳ|Mãn Châu Bát Kỳ]] được phân công bảo vệ và đóng quân gần một trong tám cổng thành của Nội Thành.<ref name=QingHistory1>(Chinese) [http://www.btxx.cn.net/lssj/index_0601.htm 清代时期 I] Accessed 2010-06-02</ref> Bên ngoài thành, triều đình Thanh chiếm đoạt các vùng đất rộng lớn để phân cho các quý tộc người Mãn.<ref name=QingHistory1>(Chinese) [http://www.btxx.cn.net/lssj/index_0601.htm 清代时期 I] Accessed 2010-06-02</ref> Ở phía tây bắc thành, các hoàng đế nhà Thanh cho xây dựng một số ngự hoa viên tráng lệ. Năm 1684, [[Khang Hy|Khang Hy Đế]] cho xây dựng [[Sướng Xuân Viên]] trên nền Thanh Hoa Viên của nhà Minh. Vào đầu thế kỷ 18, Khang Hy Đế cho xây dựng [[Viên Minh Viên]], sau đó [[Càn Long|Càn Long Đế]] cho mở rộng Viên Minh Viên theo phong cách nhà vườn [[Baroque]] Âu châu. Năm 1750, Càn Long Đế cho xây dựng [[Di Hòa Viên]]. Hai cung điện nghỉ mát này đại diện cho cả thời điểm đỉnh cao và sự suy tàn của triều đình Thanh.

Sự cai trị của người Mãn nâng cao vị thế phương ngữ [[Quan thoại]] của Bắc Kinh, và cuối cùng nó trở thành ngôn ngữ chính thức của quốc gia. Vào đầu thời nhà Thanh, các quan lại người Hán phụng sự trong triều dược yêu cầu học [[tiếng Mãn]], song hầu hết người Mãn ruốt cuộc lại học và nói tiếng Hán.<ref name="Mandarin">{{zh icon}} [http://history.people.com.cn/GB/205396/15194538.html 明清皇帝上朝是说北京话吗？ 《北京晨报》] 2011-07-19</ref> Năm 1728, do không hiểu được ngôn ngữ của các quan lại đến từ miền Nam, [[Ung Chính|Ung Chính Đế]] hạ chiếu rằng tất cả các sĩ tử tham gia thi [[khoa cử]] cần phải nói được phương ngữ Quan thoại Bắc Kinh.<ref name="Mandarin">(Chinese) [http://history.people.com.cn/GB/205396/15194538.html 明清皇帝上朝是说北京话吗？ 《北京晨报》] 2011-07-19</ref><ref>{{chú thích sách |last= Kaske|first= Elisabeth|authorlink= |title= The Politics of Language in Chinese Education, 1895-1919|url=http://books.google.com/books?id=okhrBBmnHVQC&pg=PA48&dq=yongzheng+1728+dialect&hl=en&sa=X&ei=HhHMUIihGfGM0QG89YG4CQ&ved=0CDEQ6AEwAA#v=onepage&q=yongzheng%201728%20dialect&f=false|accessdate = 2012-12-ngày 16 tháng 12 năm 2012 |year=2008|publisher=BRILL|location= |isbn= 9004163670, 9789004163676|page=|pages=48–49}} & {{chú thích sách |last= Rowe|first= William T.|authorlink= |title= Saving the World: Chen Hongmou and Elite Consciousness in Eighteenth-Century China|url= http://books.google.com/books?id=VRSXz25X5P8C&pg=PA564&lpg=PA564&dq=paola+paderni+problem+of+kuan-hua&source=bl&ots=e7n_dk7yAX&sig=9JZ0rMSLPEtuawsG6xmSyg9wGbg&hl=en&sa=X&ei=IxjMULbUJs--0QHr04GIBw&ved=0CDgQ6AEwAQ#v=onepage&q=pronounciation&f=false|accessdate =2012-12- ngày 16 tháng 12 năm 2012 |year=2008|publisher=Stanford University Press|location= |isbn=0804748187, 9780804748186|page=48|pages=}}</ref> Mặc dù quy định này được bãi bỏ dưới thời [[Gia Khánh|Gia Khánh Đế]], song phương ngữ Bắc Kinh trở nên phổ biến trong giới quan lại và sau đó là trong cộng đồng dân cư.<ref name="Mandarin">(Chinese) [http://history.people.com.cn/GB/205396/15194538.html 明清皇帝上朝是说北京话吗？ 《北京晨报》] 2011-07-19</ref> Một thời gian ngắn sau khi Trung Hoa Dân Quốc được thành lập, vào năm 1913, [[Độc âm thống nhất hội]] quy định phương ngữ Bắc Kinh là chuẩn cấp quốc gia của [[Tiếng phổ thông Trung Quốc|Quốc ngữ]]. Sau khi Trung Hoa Dân Quốc dời đô đến Nam Kinh, [[Quốc ngữ thôi hành ủy viên hội]] tái khẳng định lấy phương ngữ Bắc Kinh làm chuẩn cho Quốc ngữ vào năm 1932. Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa cũng làm điều tương tự vào năm 1955.<ref name="Mandarin">(Chinese) [http://history.people.com.cn/GB/205396/15194538.html 明清皇帝上朝是说北京话吗？ 《北京晨报》] 2011-07-19</ref>

Năm 1813, khoảng 200 thành viên [[Bạch Liên giáo]] tiến hành tập kích Tử Cấm Thành song bị đẩy lui.<ref name=QingHistory1>(Chinese) [http://www.btxx.cn.net/lssj/index_0601.htm 清代时期 I] Accessed 2010-06-02</ref> Đáp lại, chính quyền áp đặt [[chế độ bảo giáp]] nhằm giám sát và quản lý xã hội.

Năm 1886, [[Từ Hy thái hậu]] hạ lệnh cho xây dựng lại [[Di Hòa Viên]] bằng kinh phí từng dự định dùng cho hải quân.<ref name=QingHistory1>(Chinese) [http://www.btxx.cn.net/lssj/index_0601.htm 清代时期 I] Accessed 2010-06-02</ref> Sau khi nhà Thanh chiến bại trước Nhật Bản trong [[Chiến tranh Thanh-Nhật]] và buộc phải ký kết [[Hiệp ước Shimonoseki|Điều ước Mã Quan]], [[Khang Hữu Vi]] tập hợp 1.300 sĩ đại phu bên ngoài [[Tuyên Vũ Môn]] để phản đối điều ước và thượng biểu cho [[Quang Tự|Quang Tự Đế]]. Vào tháng 6 năm 1898, Quang Tự Đế chấp thuận các đề xuất của Khang Hữu Vi, [[Lương Khải Siêu]] và các sĩ đại phu khác và cho tiến hành [[Bách Nhật Duy Tân]]. Cuộc cải cách này khiến Từ Hi thái hậu lo sợ, và với sự giúp đỡ của ngoại thích [[Vinh Lộc]] và chỉ huy [[quân Bắc Dương|Bắc Dương quân]] là [[Viên Thế Khải]], Thái hậu tiến hành chính biến. Quang Tự Đế bị bắt giam, Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu phải chạy trốn ra ngoại quốc, còn [[Đàm Tự Đồng]] và [[Mậu Tuất lục quốc tử|ngũ vị quân tử khác]] bị xử trảm thị chúng tại Thái Thị Khẩu bên ngoài Tuyên Vũ Môn. Một di sản của thời gian duy tân ngắn ngủi là việc thành lập [[Đại học Bắc Kinh]] vào năm 1898.

Tuyến đường sắt thương mại đầu tiên qua địa phận Bắc Kinh là tuyến Thiên Tân-Lư Câu Kiều, được xây dựng từ năm 1895 đến 1897 bằng vốn của Anh Quốc.<ref name="Dong2002p35">[[#Dong 2002|Dong 2002]]: 35</ref>. Ga cuối của tuyến đường sắt được kéo dài hơn về phía trung tâm thành phố, tới Phong Đài và sau là tới Mã Gia Bảo, nay bên ngoài [[Vĩnh Định Môn]], một cổng thành của Ngoại Thành.<ref name="Dong2002p35">[[#Dong 2002|Dong 2002]]: 35</ref> Triều đình Thanh chống lại việc kéo dài tuyến đường sắt vào trong tường thành.<ref name="Dong2002p35">[[#Dong 2002|Dong 2002]]: 35</ref> Để đảm bảo Từ Hy thái hậu sẽ ủng hộ việc xây dựng đường sắt, Tổng đốc Trực Lệ [[Lý Hồng Chương]] nhập khẩu một xe lửa nhỏ từ [[Đế quốc Đức|Đức]] và cho xây dựng một tuyến đường sắt khổ hẹp từ cung của bà tại Trung Nam Hải đến thực đường của bà tại Bắc Hải.<ref name="Dong2002p35">[[#Dong 2002|Dong 2002]]: 35</ref> Từ Hy thái hậu lo ngại rằng tiếng ồn của đầu máy xe lửa sẽ ảnh hưởng đến phong thủy của hoàng cung, vì thế yêu cầu các thái giám kéo xe lửa thay vì dùng động cơ hơi nước.<ref name="Dong2002p35">[[#Dong 2002|Dong 2002]]: 35</ref>

Các cường quốc từng chiếm đóng thành phố trong khởi nghĩa Nghĩa Hòa Đoàn kéo dài tuyến đường sắt vào trong tường Ngoại Thành ở Vĩnh Định Môn vào năm 1900 và sau đó kéo dài về phía bắc đến Chính Dương Môn (Tiền Môn) ở ngay ngoài tường Nội Thành vào năm 1903.<ref name="Dong2002p35">[[#Dong 2002|Dong 2002]]: 35</ref> Họ xây dựng một đoạn đường sắt nhánh về phía đông đến [[Thông Châu]] để tiến hành vận chuyển ngũ cốc từ Đại Vận Hà. Đoạn đường sắt này xây dựng từ năm 1896 đến 1905, và được đổi tên thành [[đường sắt Kinh-Hán]] sau khi tiến đến Tiền Môn từ phía tây.<ref name="Dong2002p36">[[#Dong 2002|Dong 2002]]: 36</ref> Việc xây dựng tuyến đường sắt khiến một phần tường thành ở Tuyên Vũ Môn bị phá hủy. Tuyến đường sắt Bắc Kinh-Phụng Thiên vào năm 1907 cũng khiến một đoạn tường thành ở [[Sùng Văn Môn]] bị phá.<ref name="Dong2002p36">[[#Dong 2002|Dong 2002]]: 36</ref> Tuyến đường sắt đầu tiên tại Trung Quốc được xây dựng mà không cần viện trợ của ngoại quốc là tuyến đường sắt Bắc Kinh-Trương Gia Khẩu, do [[Chiêm Thiên Hựu]] thiết kế và được xây dựng từ năm 1905 đến năm 1909 và điểm cuối của nó nằm ngay bên ngoài Tây Trực Môn.<ref name="Dong2002p36">[[#Dong 2002|Dong 2002]]: 36</ref> Những năm cuối thời Thanh, Bắc Kinh có các tuyến đường sắt kết nối đến [[Hán Khẩu]] ([[Vũ Hán]]), [[Phổ Khẩu]] (Nam Kinh]], Phụng Thiên (Thẩm Dương) và [[Đại Đồng, Sơn Tây|Đại Đồng]], và là một đầu mối đường sắt lớn tại miền Bắc Trung Quốc.

Tôn Trung Sơn kiên quyết yêu cầu rằng chính phủ lâm thời đặt ở Nam Kinh. Ngày 14 tháng 2, Hội nghị Nghị viên lâm thời bỏ phiếu lần đầu về vấn đề thủ đô, Bắc Kinh nhận được 20 phiếu trong khi Nam Kinh nhận được 5 phiếu, Vũ Xương được 2 phiếu và Thiên Tân được 1 phiếu.<ref name="Xinhai.org p.1">{{zh icon}} [http://www.xinhai.org/yanjiu/191101189.htm 胡绳武 "民国元年定都之争" ''民国档案'' p.1] 2010-12-08</ref> Phần lớn đại biểu Nghị viện muốn đảm bảo hòa bình bằng việc để trung tâm quyền lực tại Bắc Kinh.<ref name="Xinhai.org p.1">(Chinese) [http://www.xinhai.org/yanjiu/191101189.htm 胡绳武 "民国元年定都之争" ''民国档案'' p.1] 2010-12-08</ref> [[Trương Kiển]] và những người khác biện luận rằng đặt thủ đô ở Bắc Kinh cũng sẽ có thể ngăn ngừa Mãn Châu phục hưng và [[Ngoại Mông (1911–1919)|Mông Cổ ly khai]]. Song Tôn Trung Sơn và [[Hoàng Hưng]] thì ủng hộ Nam Kinh nhằm cân bằng với căn cứ quyền lực của Viên Thế Khải ở phía Bắc.<ref name="Xinhai.org p.1">(Chinese) [http://www.xinhai.org/yanjiu/191101189.htm 胡绳武 "民国元年定都之争" ''民国档案'' p.1] 2010-12-08</ref> Ngày hôm sau, Hội nghị Nghị viện Lâm thời bỏ phiếu lại, lần này Nam Kinh được 19 phiếu còn Bắc Kinh được 6 phiếu, Vũ Hán được 2 phiếu.<ref name="Xinhai.org p.1">(Chinese) [http://www.xinhai.org/yanjiu/191101189.htm 胡绳武 "民国元年定都之争" ''民国档案'' p.1] 2010-12-08</ref> Tôn Trung Sơn cử một phái đoàn do [[Thái Nguyên Bồi]] và [[Uông Tinh Vệ]] đi thuyết phục Viên Thế Khải chuyển đến Nam Kinh.<ref name="Xinhai.org p.3">{{zh icon}} [http://www.xinhai.org/yanjiu/191101189_3.htm 胡绳武 "民国元年定都之争" ''民国档案'' p. 3] 2010-12-08</ref> Viên Thế Khải nghênh tiếp phái đoàn và đồng ý đi cùng với các đại biểu về phía nam.<ref name="Xinhai.org p.4">{{zh icon}} [http://www.xinhai.org/yanjiu/191101189_4.htm 胡绳武 "民国元年定都之争" ''民国档案'' p. 4] 2010-12-08</ref> Vào đêm ngày 29 tháng 2, các vụ bạo động và phóng hỏa xảy ra trên khắp Bắc Kinh.<ref name="Xinhai.org p.4">(Chinese) [http://www.xinhai.org/yanjiu/191101189_4.htm 胡绳武 "民国元年定都之争" ''民国档案'' p. 4] 2010-12-08</ref> Đội quân bất phục tùng của [[Tào Côn]] (một sĩ quan trung thành với Viên Thế Khải) được quy trách nhiệm khởi đầu sự việc.<ref name="Xinhai.org p.4">(Chinese) [http://www.xinhai.org/yanjiu/191101189_4.htm 胡绳武 "民国元年定都之争" ''民国档案'' p. 4] 2010-12-08</ref> Rối loạn trong hàng ngũ quân đội lan đến Thông Châu, Thiên Tân và Bảo Định.<ref name="Xinhai.org p.4">(Chinese) [http://www.xinhai.org/yanjiu/191101189_4.htm 胡绳武 "民国元年定都之争" ''民国档案'' p. 4] 2010-12-08</ref> Viên Thế Khải lấy các sự kiện này làm lý do để ở lại miền Bắc nhằm chỉ đạo chống lại tình trạng bất ổn. Vào ngày 10 tháng 3, Viên Thế Khải làm lễ tấn phong chức Đại tổng thống lâm thời của Trung Hoa Dân Quốc tại Bắc Kinh.<ref name="Xinhai.org p.2">{{zh icon}} [http://www.xinhai.org/yanjiu/191101189_3.htm 胡绳武 "民国元年定都之争" ''民国档案'' p. 2] 2010-12-08</ref> Viên Thế Khải đặt văn phòng điều hành và dinh thự tại [[Trung Nam Hải]], cạnh Tử Cấm Thành. Ngày 5 tháng 4, Nghị viện Lâm thời tại Nam Kinh bỏ phiếu bỏ phiếu chọn Bắc Kinh làm thủ đô của Dân Quốc và tụ họp tại Bắc Kinh vào cuối tháng đó.

Vào tháng 8, Tôn Trung Sơn đến Bắc Kinh, ông được [[Viên Thế Khải]] và một đám đông hàng nghìn người chào đón.<ref>[[#Strand 2002|Strand 2002]]: 58-59</ref> Tại [[Hồ Quảng hội quán]], [[Đồng Minh hội]] do Tôn Trung Sơn, Hoàng Hưng và [[Tống Giáo Nhân]] lãnh đạo hợp với một số chính đảng nhỏ hơn để thành lập [[Trung Quốc Quốc Dân Đảng|Quốc Dân đảng]].<ref>[[#Strand 2002|Strand 2002]]: 58</ref> Cuộc bầu cử quốc hội được tổ chức lần đầu tiên từ tháng 12 năm 1912 đến tháng 1 năm 1913, nam giới trên 21 tuổi được tiếp nhận giáo dục hay có tài sản đủ lớn, trả thuế, và có thể chứng minh cư trú hai năm ở một huyện có thể bỏ phiếu.<ref>[[#Cambridge History Vol 12 Part 1|Cambridge History of China, Vol 12, Part 1]]: 222-223</ref> Một ước tính cho thấy 4-6% dân số Trung Quốc đăng ký tham gia bỏ phiếu.<ref name="CHC222">[[#Cambridge History Vol 12 Part 1|Cambridge History of China, Vol 12, Part 1]]: 222</ref> Quốc Dân đảng giành chiến thắng trong cả hai viện của Quốc hội, Quốc hội được triệu tập tại Bắc Kinh vào tháng 4 năm 1913.<ref name="CHC222">[[#Cambridge History Vol 12 Part 1|Cambridge History of China, Vol 12, Part 1]]: 222</ref>

Vào thập niên 1920, quân Bắc Dương vốn hùng mạnh bị phân chia thành các bè phái và tranh giành quyền kiểm soát chính phủ Quốc dân cũng như thủ đô. Do suy yếu sau [[phong trào Ngũ Tứ]] năm 1919, vào tháng 7 năm 1920, chính phủ của [[Đoàn Kỳ Thụy]] bị [[Trực hệ]] của [[Ngô Bội Phu]] và [[Tào Côn]] đẩy ra khỏi Bắc Kinh trong [[chiến tranh Trực-Hoàn]]. Hai năm sau, Trực hệ phải giao chiến với [[Phụng hệ]] ở [[Mãn Châu]] do [[Trương Tác Lâm]] lãnh đạo trong [[Chiến tranh Trực-Phụng lần thứ nhất]]. Khi hai bên lại giao chiến trong [[Chiến tranh Trực-Phụng lần thứ hai]] vào năm 1924, một sĩ quan của Ngô Bội Phu là [[Phùng Ngọc Tường]] phát động [[Chính biến Bắc Kinh]]. Vào ngày 23 tháng 10 năm 1924, Phùng Ngọc Tường chiếm được thủ đô, giam cầm đại tổng thống Tào Côn, phục vị nguyên thủ quốc gia cho Đoàn Kỳ Thụy và mời Tôn Trung Sơn đến Bắc Kinh để hòa đàm. Khi đó, Tôn Trung Sơn đang xây dựng một chính phủ Quốc dân tại Quảng Châu với sự trợ giúp của [[Đệ tam Quốc tế]] và sự ủng hộ của [[Đảng Cộng sản Trung Quốc|Trung Quốc Cộng sản đảng]]. Tôn Trung Sơn bị bệnh ung thư khi ông đến Bắc Kinh vào đầu năm 1925 trong nỗ lực cuối cùng của ông nhằm hòa giải đối địch bắc-nam. Ông được hàng trăm tổ chức dân sự chào đón, và kêu gọi xây dựng một chính phủ thống nhất. Tôn Trung Sơn qua đời tại Bắc Kinh vào ngày 12 tháng 3 năm 1925, được an táng tại [[Bích Vân tự]].

Trương Tác Lâm và Ngô Bội Phu hợp binh chống lại Phùng Ngọc Tường (là người dựa vào sự ủng hộ của [[Liên Xô]]). Phùng Ngọc Tường có lập trường thân Quốc Dân đảng và Cộng sản đảng, cũng là các lực lượng có ảnh hưởng tại thành phố. Trong thời kỳ này, Bắc Kinh là nơi các hoạt động sinh viên phát triển mạnh. Trong [[Phong trào Ngũ Tạp]] vào năm 1925, có 12.000 sinh viên từ 90 trường học diễu hành qua [[Vương Phủ Tỉnh]] đến Thiên An Môn để ủng hộ những người kháng nghị tại Thượng Hải.<ref name="Strand 182">[[#Strand 1993|Strand 1993]]: 182</ref> Với việc mở các trường học tư như [[Đại học Yên Kinh]] vào năm 1919 và [[Đại học Công giáo Phụ Nhân|Đại học Phụ Nhân]] vào năm 1925, số lượng sinh viên tại Bắc Kinh gia tăng đáng kể vào đầu thập niên 1920.<ref name="Strand 182">[[#Strand 1993|Strand 1993]]: 182</ref> Các học sinh trung học cũng tham gia vào các hoạt động kháng nghị.<ref name="Strand 182">[[#Strand 1993|Strand 1993]]: 182</ref> Vào tháng 10, các sinh viên kháng nghị chủ nghĩa đế quốc trong một hội nghị quốc tế về hải quan và thuế quan được tổ chức tại thành phố.<ref name="Strand 192">[[#Strand 1993|Strand 1993]]: 192</ref> Vào tháng 11, [[Lý Đại Chiêu]] tổ chức một cuộc biểu tình gồm sinh viên và công nhân để yêu cầu Đoàn Kỳ Thụy từ chức. Cuộc biểu tình biến thành bạo lực, những người biểu tình đốt cháy các tòa soạn báo lớn, và bị giải tán.<ref>Zheng Yuan, "The Capital Revolution: a Case Study of Chinese Student Movements in the 1920s." ''Journal of Asian History'' 2004 38(1): 1-26. Issn: 0021-910x</ref>

Sau khi [[Sự kiện Phụng Thiên|Nhật Bản chiếm Đông Bắc]] năm 1931, Bắc Bình bị đe dọa từ sự xâm lấm của người Nhật. [[Hiệp định Đường Cơ]] vào năm 1933 trao quyền kiểm soát Trường Thành cho Nhật Bản, và một khu phi quân sự 100-km phía nam Trường Thành được lập ra, tước đoạt khả năng phòng thủ phía bắc của Bắc Kinh. [[Hiệp định Hà Khâm-Umezu]] bí mật được ký kết vào tháng 5 năm 1935, theo đó yêu cầu chính phủ Trung Quốc triệt thoái các đơn vị [[Quốc dân Cách mạng quân|Quốc quân]] khỏi tỉnh Hà Bắc và ngăn chặn các hoạt động chống Nhật của quần chúng Trung Quốc.<ref>[[#Dryburgh|Dryburgh 2000]]: 149</ref> [[Hiệp định Tần Đức Thuần-Doihara]] vào tháng 6 năm 1935 buộc quân đoàn 29, một đơn vị cũ của ''[[Quốc Dân quân]]'', phải di chuyển từ [[Sát Cáp Nhĩ (tỉnh)|tỉnh Sát Cáp Nhĩ]] đến khu vực phía nam Bắc Bình, gần Nam Uyển.<ref>[[#Dryburgh|Dryburgh 2000]]: 44</ref> Vào tháng 11 năm 1935, người Nhật dựng lên một chính phủ bù nhìn đặt tại [[Thông Châu]] gọi là [[Chính phủ Tự trị Phòng cộng Kí Đông]], tuyên bố độc lập với chính phủ Trung Hoa Dân Quốc và kiểm soát 22 huyện phía đông Bắc Bình, bao gồm Thông Châu và Bình Cốc thuộc địa giới Bắc Kinh hiện nay.

Vào ngày 7 tháng 7 năm 1937, quân đoàn 29 của Trung Quốc và [[Chi Na trú đồn quân]] của Nhật Bản đọ súng tại [[cầu Lư Câu|Lư Câu Kiều]] gần [[Uyển Bình thành]] ở tây nam Bắc Bình. [[Sự kiện Lư Câu Kiều]] gây ra [[Chiến tranh Trung-Nhật]]. Đến cuối tháng 7, quân tiếp viện của Nhật Bản với sự hỗ trợ của không quân [[tác chiến Bình-Tân|tiến công toàn diện]] vào Bắc Kinh và Thiên Tân. Trong khi giao chiến ở phía nam Bắc Bình, phó chỉ huy trưởng quân đoàn 29 là [[Đông Lân Các]] và sư đoàn trưởng [[Triệu Đăng Vũ]] đều tử chiến. Họ cùng với [[Trương Tự Trung]], một sư đoàn trưởng khác của quân đoàn 29 là ba nhân vật hiện đại duy nhất được dùng tên để đặt cho các tuyến phố tại Bắc Kinh ngày nay. Tại Thông Châu, lực lượng dân quân của Chính phủ Tự trị Phòng cộng Kí Đông từ chối hợp binh với người Nhật để tiến công quân đoàn 29, và còn tiến hành [[sự kiện Thông Châu|nổi dậy]] chống Nhật, song các lực lượng Trung Quốc phải triệt thoái về phía nam.<ref name="columbia encyclopedia">{{cite encyclopedia|title=Beijing|url=http://www.bartleby.com/65/be/Beijing.html|encyclopedia=[[The Columbia Encyclopedia]]|edition=6th|year=2007}}</ref><ref>{{chú thích báo|title=Incident on ngày 7 tháng 7 năm 1937|url=http://news.xinhuanet.com/english/2005-06/27/content_3141055.htm|agency=Xinhua News Agency|date =2005-06- ngày 27 tháng 6 năm 2005 |accessdate =2008-06- ngày 20 tháng 6 năm 2008}}</ref> Tuy nhiên, Bắc Bình không phải chịu cảnh giao chiến trong đô thị và không bị phá hủy nhiều như các thành phố khác tại Trung Quốc.

Là trung tâm quyền lực của nước Cộng hòa, Bắc Kinh được chuyển đổi để phản ánh những ý tưởng của nhà nước cộng sản. Tại một cuộc họp nhằm lập kế hoạch vào tháng 11 năm 1949, dưới sự chủ trì của thị trưởng [[Nhiếp Vinh Trăn]], kiến trúc sư nổi tiếng [[Lương Tư Thành]] đề xuất bảo tồn nguyên vẹn khu thành cổ bằng cách xây dựng một khu đô thị và trung tâm chính quyền mới ở Ngũ Khỏa Tùng, Tam Lý Hà và Điếu Ngư Đài cách Thiên An Môn {{convert|10|km|abbr=on}} về phía tây.<ref>[[#WangJun|Wang Jun 2010]]: 104, 143</ref> Các cố vấn Liên Xô phản đối đề xuất này, họ cho rằng nên tập trung các tòa nhà chính phủ mới trong vùng lõi đô thị cũ, đặc biệt là xung quanh quảng trường Thiên An Môn.<ref name="Wang Jun 2010: 104">[[#WangJun|Wang Jun 2010]]: 104</ref> Việc xây dựng các tòa nhà trong vùng lõi đô thị sẽ cho phép các nhân viên chính phủ sinh sống trong các khu phố hiện có và việc xây thêm các khu dân cư mới để phục vụ cho một trung tâm chính phủ mới tại vùng ngoại ô bị xem là không kinh tế.<ref>[[#WangJun|Wang Jun 2010]]: 105-108, 110</ref> Các cố vấn Liên Xô cũng kêu gọi công nghiệp hóa, lưu ý rằng công nhân chỉ chiếm 4% dân cư địa phương, trong khi thủ đô của một chính quyền cộng sản cần phải có một tầng lớp vô sản mạnh.<ref name="Wang Jun 2010: 104">[[#WangJun|Wang Jun 2010]]: 104</ref> Các đề xuất của Liên Xô chiếm ưu thế, định hướng cho quy hoạch đô thị của Bắc Kinh trong thập niên sau đó.

Từ năm 1949 đến năm 1958, thành phố dần nhận thêm nhiều lãnh thổ từ tỉnh Hà Bắc.<ref name="Territory">(Chinese) [http://www.da.dl.gov.cn/MainPageServlet?ctrl=xxxxPublic&id=4963 建国初期北京市界的四次调整 in 《中国档案报•档案大观》 5th Ed.] 2007-03-16</ref> Việc mở rộng đáng kể cuối cùng diễn ra vào năm 1958 với việc sáp nhập 9 huyện: Thông huyện (nay là Thông Châu), Thuận Nghĩa, Đại Hưng, Lương Hương (nay thuộc Phòng Sơn), Phòng Sơn, Bình Cố, Mật Vân, Hoài Nhu và Diên Khánh với tổng diện tích {{convert|11988|km2|abbr=on}}, tổng diện tích Bắc Kinh tăng lên {{convert|16800|km2|abbr=on}}.<ref name="Territory">(Chinese) [http://www.da.dl.gov.cn/MainPageServlet?ctrl=xxxxPublic&id=4963 建国初期北京市界的四次调整 in 《中国档案报•档案大观》 5th Ed.] 2007-03-16</ref> Năm 1958, dân số toàn thành phố là 6.318.497 người, trong đó 31,5% sinh sống trong tường thành, 29% sinh sống tại vùng ngoại thành lân cận và các cư dân còn lại sống tại các thị trấn xa trung tâm và khu vực nông thôn.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Các nhà quy hoạch lập mục tiêu biến Bắc Kinh thành thành phố 10 triệu dân.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref>

Vào tháng 1 năm 1958, Mao Trạch Đông khởi động kế hoạch 5 năm bằng một chiến dịch đầy tham vọng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế. [[Đại nhảy vọt]] (''Đại dược tiến'') có mục tiêu là khắc phục tình trạng thiếu vốn của Trung Quốc thông qua huy động quần chúng, sử dụng các nông trại tập thể quy mô lớn để tăng sản lượng nông nghiệp và lương thực dư ra được phát miễn phí cho các lao động trong lĩnh vực công nghiệp. Tại vùng đô thị Bắc Kinh, cũng như các thành phố khác, các tòa nhà ở mới được xây dựng mà không có nhà bếp. Thay vào đó, các cư dân ăn tối trong phòng ăn tập thể, được phục vụ miễn phí. Các cư dân được huy động sản xuất thép tại gia, sử dụng các tài sản cá nhân bằng kim loại (như chậu và dao kéo, được cho là không cần thiết do có nhà ăn tập thể).<ref name="Jinshiye1">(Chinese) [http://xzj.2000y.com/mb/1/readnews.asp?newsid=202860 记忆中的大跃进（一）大炼钢铁] 2004-12-06</ref> Tường thành cũng bị phá hủy để lấy vật liệu xây lò nung. Thép thỏi phẩm cấp thấp được sản xuất từ các lò này không thích hợp khi sử dụng trong công nghiệp. Chính sách thất bại hoàn toàn, và việc phân bổ sai các nguồn tài nguyên ngăn cản các kế hoạch xây dựng lại thành phố trong nhiều năm.

Trong suốt mùa hè và mùa thu năm 1958, chất lượng và số lượng thực phẩm được phục vụ trong các nhà ăn tập thể liên tục suy giảm, và các nhà ăn tập thể bị đóng cửa hoàn toàn vào đầu năm 1959.<ref name="Jinshiye1">{{zh icon}} [http://xzj.2000y.com/mb/1/readnews.asp?newsid=202860 记忆中的大跃进（一）大炼钢铁] 2004-12-06</ref> Thay vào đó, các cư dân nhận thực phẩm theo khẩu phần bằng tem phiếu (15–17&nbsp;kg cho mỗi đàn ông, 13,75&nbsp;kg cho mỗi phụ nữ, 12,75&nbsp;kg cho thanh thiếu niên, 3,75&nbsp;kg cho trẻ em dưới 10 tuổi).<ref name="Jinshiye2">{{zh icon}} [http://xzj.2000y.com/mb/1/ReadNews.asp?NewsID=202863 记忆中的大跃进（二）大锅饭] 2004-12-06</ref> Do dự báo tăng sản lượng lương thực, người ta không trồng lúa mì vụ đông vào năm 1958 khiến mùa xuân năm 1959 không có gì để thu hoạch.<ref name="Jinshiye2">(Chinese) [http://xzj.2000y.com/mb/1/ReadNews.asp?NewsID=202863 记忆中的大跃进（二）大锅饭] 2004-12-06</ref> Đến tháng 5 năm 1959, các cư dân buộc phải bổ sung chế độ ăn uống ít ỏi của họ bằng vỏ [[cây đu]], rễ cây sậy, chồi cây liễu, dền hoang, cần tây hoang và các loại cây hoang dã khác có thể ăn được.<ref name="Jinshiye2">(Chinese) [http://xzj.2000y.com/mb/1/ReadNews.asp?NewsID=202863 记忆中的大跃进（二）大锅饭] 2004-12-06</ref> Việc suy dinh dưỡng trở nên phổ biến trong thành phố. Khoảng 420.000 cư dân được đưa đến các vùng nông thôn vì thành phố không còn có thể hỗ trợ cho họ. Tình trạng thiếu lương thực khiến tỷ lệ "tử vong do nguyên nhân không tự nhiên" tại Bắc Kinh tăng từ 3,64% vào năm 1958 lên 4,4% vào năm 1961, tức có thêm 90.000 ca tử vong.<ref name="XieWendou">{{zh icon}} [http://www.21ccom.net/articles/wztj/2012/1114/70969.html 谢文斗 "中国大跃进期间(1958～1962年)非正常死亡人口"] 2012-11-14</ref>

Mao Trạch Đông mở rộng cuộc tranh giành quyền lực trong tầng lớp tinh hoa vào mùa xuân năm 1966, ông khích lệ thanh thiếu niên từ các trường đại học và trung học ở Bắc Kinh hưởng ứng chiến dịch của mình. Vào ngày 16 tháng 5 năm 1966, Mao Trạch Đông công bố "Ngũ Nhất Lục thông tri", chính thức phát động một cuộc Cách mạng văn hóa để thanh tẩy các yếu tố tư sản và Xô viết xét lại ra khỏi đảng và quốc gia, như Bành Chân. Ngày 25 tháng 5 năm 1966, một số giảng viên trẻ của Đại học Bắc Kinh do [[Niếp Nguyên Tử]] dẫn đầu viết một "[[đại tự báo]]" kết tội ban giám hiệu nhà trường cản trở Cách mạng văn hóa và kêu gọi quần chúng tiêu diệt các yếu tố phản cách mạng và thân [[Nikita Sergeyevich Khrushchyov|Khrushchev]]. Niếp Nguyên Tử ban đầu bị trường đại học trách phạt song tấm áp phích của bà được xuất bản trên số ''Nhân Dân nhật báo'' ra ngày 2 tháng 6. Ngày 18 tháng 6, các sinh viên Đại học Bắc Kinh tổ chức [[đại hội phê đấu]] đầu tiên nhằm tố cáo các giảng viên của mình. Phu nhân của Mao Trạch Đông là [[Giang Thanh]] đến thăm trường này để thể hiện sự ủng hộ của bà đối với các sinh viên nổi loạn. Từ ngày 29 tháng 7, các phòng học tại tất cả các trường đại học và trung học tại Bắc Kinh nghỉ học, các học sinh và sinh viên tham gia Cách mạng văn hóa. Ngày 29 tháng 5, một nhóm học sinh của Trường trung học Đại học Thanh Hoa tổ chức nhóm "[[Hồng vệ binh]]" đầu tiên để bảo vệ Mao chủ tịch khỏi những kẻ thù của cách mạng, các học sinh khác tại Bắc Kinh cũng làm theo. Vào tháng 8, Mao Trạch Đông ca ngợi Hồng Vệ binh và kêu gọi họ "[[pháo đả tư lệnh bộ]]" của các yếu tố tư sản trong chính phủ. Phong trào lan rộng và Mao Trạch Đông cho Hồng Vệ binh được đi tàu và ăn ở miễn phí trên toàn quốc để truyền bá cách mạng.<ref name=WangYouQin>[http://humanities.uchicago.edu/faculty/ywang/history/1966teacher.htm Youqin Wang, "Student Attacks Against Teachers: The Revolution of 1966" Memorial for Victims of the Chinese Cultural Revolution] Accessed 2012-12-06</ref> Từ ngày 18 tháng 8 đến 26 tháng 11, Mao Trạch Đông chủ trì tám cuộc mittinh của Hồng Vệ binh tại quảng trường Thiên An Môn, với sự tham gia của tổng cộng 11 triệu thanh thiếu niên, các cuộc biểu tình giúp loại bỏ quyền lực của Lưu Thiếu Kỳ.

Sau khi đóng cửa các lớp học và lật đổ ban giám hiệu, Hồng Vệ binh quay sang các 'kẻ thù của cách mạng' với quy mô xã hội lớn hơn. Họ lục soát nhà của những người được xem là 'kẻ thù cùa giai cấp' nhằm tìm kiểm bằng chứng buội tộc, đập phá các di tích văn hóa được xem là [[bốn cái cũ|tàn tích của nền văn hóa phong kiến]], và đấu tranh chống lại các danh nhân chính trị và văn hóa bị cáo buộc thuộc [[tẩu tư phái]]. Trong vòng một tháng sau cuộc tập hợp đầu tiên của Mao Trạch Đông vào ngày 18 tháng 8, Hồng Vệ binh lục soát 114.000 căn nhà trong thành phố, thu giữ 3,3 triệu đồ vật và 75,2 triệu tệ.{{sfn|Wang|2003|loc =[http://vip.book.sina.com.cn/book/chapter_38681_23161.html "彻底清除旧物质文化"(2)]}} Khi nhiệt thành của Hồng Vệ binh lên đến đỉnh cao vào tháng 8 và tháng 9, có ít nhất 1.772 cư dân bị giết chết.<ref name=WangYouQin>[http://humanities.uchicago.edu/faculty/ywang/history/1966teacher.htm Youqin Wang, "Student Attacks Against Teachers: The Revolution of 1966" Memorial for Victims of the Chinese Cultural Revolution] Accessed 2012-12-06</ref> Nhiều người bị các Hồng vệ binh ép tự sát hoặc bị đánh đến chết.<ref name=WangYouQin>[http://humanities.uchicago.edu/faculty/ywang/history/1966teacher.htm Youqin Wang, "Student Attacks Against Teachers: The Revolution of 1966" Memorial for Victims of the Chinese Cultural Revolution] Accessed 2012-12-06</ref> Nhiều người khác bị Hồng Vệ binh và những kẻ nổi loạn sỉ nhục công khai, bị đánh đập và bắt giữ phi pháp. Nhiều di tích lịch sử bị hư hại hoặc bị phá hủy trong tình cảnh lộn xộn. Các di tích mang tính biểu tượng như Thiên Đàn, Bắc Hải, Di Hòa Viên, Viên Minh Viên, Thập Tam Lăng, Ung Hòa Cung và Trường Thành cũng là các mục tiêu.{{sfn|Wang|2003|loc =[http://vip.book.sina.com.cn/book/chapter_38681_23162.html "彻底清除旧物质文化"(3)]}} Hầu như tất cả những nơi thờ phượng đều bị đóng cửa. Tử Cấm Thành được bảo vệ theo lệnh của [[Chu Ân Lai]].{{sfn|MacFaquhar|2006|p=119}} Nhiều đường phố tại Bắc Kinh được đổi tên theo các khẩu hiệu cách mạng. Hồng Vệ binh còn tìm cách đổi tên Bắc Kinh thành Đông Phương Hồng.{{sfn|MacFaquhar|2006|p=119}}

Cách mạng văn hóa khiến quan hệ Trung-Xô thêm căng thẳng, và khoảng 300.000 cư dân thành phố được huy động để xây dựng boongke dưới lòng đất nhằm làm nơi ở cho 40% cư dân thành phố trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công hạt nhân.<ref name=WangZhiyong>Wang, Zhiyong. "[http://www.china.org.cn/english/travel/125961.htm Beijing's Underground City]". China Internet Information Center (2005-04-15). Truy cập 2012-12-06.</ref> [[Địa Hạ Thành|Thành phố ngầm]] của Bắc Kinh được xây dựng từ năm 1969 đến 1979, sau đó được chuyển thành các trung tâm mua sắm và bảo tàng dưới lòng đất.<ref name=WangZhiyong>Wang, Zhiyong. "[http://www.china.org.cn/english/travel/125961.htm Beijing's Underground City]". China Internet Information Center (2005-04-15). Accessed 2012-12-06.</ref>

Quy hoạch đô thị tại Bắc Kinh phát triển theo một xu hướng mới so với thời đại Mao Trạch Đông. Vào tháng 4 năm 1980, khi xem xét tài trợ cho cơ sở hạ tầng, [[Hồ Diệu Bang]] đặt ra các nguyên tắc chỉ đạo cho sự phát triển của Bắc Kinh:<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Với vai trò là trung tâm chính trị của quốc gia, Bắc Kinh cần phải trở thành một trung tâm giao lưu quốc tế để hỗ trợ sự mở cửa của Trung Quốc với thế giới.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Với vị thế là một cửa ngõ với thế giới, Bắc Kinh cần phải là thành phố có trật tự nhất, sạch sẽ nhất và cảnh quan nhất trong cả nước.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Bắc Kinh cũng cần phải trở thành một trong những thành phố tiên tiến về khoa học và công nghệ, văn hóa và giáo dục trên quy mô thế giới.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Thành phố cần nâng cao mức sống của người dân và phát triển một nền kinh tế phù hợp với những đặc điểm độc đáo của thủ đô quốc gia.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Bắc Kinh sẽ không còn thu hút các ngành công nghiệp nặng.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Năm 1981, các nhà quy hoạch thành phố nghĩ ra một kế hoạch chi tiết mà theo đó tổ chức mở rộng đô thị xung quanh các đường vành đai đồng tâm.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Vùng đô thị lõi cũ của thành phố là nơi tập trung các di tích lịch sử, từ nay sẽ phát triển với mật độ thấp.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Các cơ sở kinh doanh mới sẽ được xây dựng tại dải thứ hai (giữa [[đường vành đai 2 (Bắc Kinh)|đường vành đai 2]] và [[đường vành đai 3 (Bắc Kinh)|đường vành đai 3]]).<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Với việc áp dụng [[chính sách một con]], các nhà quy hoạch thành phố dự kiến sẽ kiểm soát được dân số thành phố ở mức 10 triệu vào năm 2000, trong đó 40% sinh sống tại trung tâm đô thị và phần còn lại sinh sống tại các cộng đồng dân cư rải rác quanh dải thứ ba.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Có thể hình dung về các cộng đồng dân cư này thông qua [[Á Vận Thôn]] ở phía bắc và [[Phương Trang]] ở phía nam. Tuyến thứ nhất của [[tàu điện ngầm Bắc Kinh]], bắt đầu hoạt động thử nghiệm vào năm 1969 song bị ảnh hưởng bởi các vấn đề kỹ thuật, cuối cùng mở cửa phục vụ công chúng vào năm 1981.

Năm 1990, dân số thường trú tại Bắc Kinh đạt 10,32 triệu người, trong đó 61% là tại các khu vực đô thị.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Ngoài ra, thành phố còn có 1,27 triệu người nhập cư không có hộ khẩu, tổng dân số là 11,59 triệu người.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref>

Năm 1995, chính quyền thành phố Bắc Kinh chấn động bởi một vụ bê bối của hàng ngũ lãnh đạo, Uỷ viên bộ chính trị- Bí thư thị ủy [[Trần Hi Đồng]] bị loại bỏ khỏi chức vụ và phó thị trưởng [[Vương Bảo Sâm]] tự sát.<ref name="NYTChenXitong1">[http://www.nytimes.com/1995/05/08/world/beijing-party-decapitated-by-president.html?pagewanted=all&src=pm Patrick Tyler, "Beijing Party 'Decapitated' By President" ''N.Y. Times''] 1995-05-08</ref><ref name="NYTChenXitong2">[http://www.nytimes.com/1998/07/31/world/ex-party-chief-in-beijing-gets-16-years-in-prison.html Seth Faison, "Ex-Party Chief in Beijing Gets 16 Years in Prison" ''N.Y. Times''] 1998-07-31</ref> Trần Hi Đồng bị kết án 16 năm tù giam vào năm 1998 vì tội tham nhũng và sơ suất khi thi hành công vụ, trở thành quan chức cấp cao nhất bị kết án tù sau vụ xử Tứ nhân bang.<ref name="NYTChenXitong2">[http://www.nytimes.com/1998/07/31/world/ex-party-chief-in-beijing-gets-16-years-in-prison.html Seth Faison, "Ex-Party Chief in Beijing Gets 16 Years in Prison" ''N.Y. Times''] 1998-07-31</ref> Trần Hi Đồng được cho là bị hạ bệ khi tham gia đấu tranh quyền lực chống lại Chủ tịch [[Giang Trạch Dân]] và "[[Thượng Hải bang]]".<ref name="NYTChenXitong1">[http://www.nytimes.com/1995/05/08/world/beijing-party-decapitated-by-president.html?pagewanted=all&src=pm Patrick Tyler, "Beijing Party 'Decapitated' By President" ''N.Y. Times''] 1995-05-08</ref> Ông cho rằng các cáo buộc chống lại ông có động cơ chính trị.<ref name="ReutersChenXitong">[http://www.reuters.com/article/2012/05/28/us-china-politics-idUSBRE84R02K20120528 "Another ousted China party chief challenges case against him" 2012-05-28]</ref>

Ngày 8 tháng 5, sau vụ oanh kích của [[NATO]] vào Đại sứ quán Trung Quốc tại [[Beograd]], [[Nam Tư]], hàng nghìn sinh viên và cư dân Bắc Kinh tuần hành trước Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Bắc Kinh. Một số người biểu tình ném các đồ vật vào sứ quán, giữ đại sứ Hoa Kỳ và nhân viên trong sứ quán vài ngày. Phó chủ tịch nước Trung Quốc khi đó là [[Hồ Cẩm Đào]] tuyên bố chính phủ ủng hộ hoạt động kháng nghị, song kêu gọi chống lại các hành vi quá khích và bất hơp pháp.<ref>[http://articles.cnn.com/1999-05-09/world/9905_09_china.protest.03_1_federal-directorate-nato-bombing-supply-and-procurement?_s=PM:WORLD "Chinese in Belgrade, Beijing protest NATO embassy bombing"] 9 tháng 5 năm 1999</ref> Sau khi phía Hoa Kỳ xin lỗi và bồi thường,<ref name="Dumbaugh">{{chú thích web|url=http://congressionalresearch.com/RS20547/document.php|title=Chinese Embassy Bombing in Belgrade:Compensation Issues|accessdate=ngày 8 tháng 4 năm 2010 |last= Dumbaugh|first= Kerry|authorlink= |coauthors= |date=ngày 12 tháng 4 năm 2000|year= |month= |work= |publisher=Congressional Research Service publication|quote= }}</ref> chính phủ Trung Quốc đồng ý trả 2,87 triệu Đô la Mỹ để bồi thường cho thiệt hại của các phái bộ ngoại giao Hoa Kỳ tại Trung Quốc.<ref name="Dumbaugh">{{cite web|url=http://congressionalresearch.com/RS20547/document.php|title=Chinese Embassy Bombing in Belgrade:Compensation Issues|accessdate=April 8, 2010 |last= Dumbaugh|first= Kerry|authorlink= |date=April 12, 2000|work= |publisher=Congressional Research Service publication|quote= }}</ref>

Năm 2000, dân số Bắc Kinh đạt 13,56 triệu người, bao gồm 2,49 triệu người nhập cư tạm trú.<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> Dân số Bắc Kinh tiếp tục phát triển, chủ yếu là do nhập cư, và lên mức 15,38 triệu người vào năm 2005 (bao gồm 3,57 triệu người nhập cư tạm thời)<ref name="ModernPopulation">(Chinese) [http://zhengwu.beijing.gov.cn/zwzt/jd90/xzlt/t1168488.htm Zhou Jin (周进) "新中国成立以来北京城市规划与人口发展" 《北京学研究文集2008》] Accessed 2012-12-08</ref> và vượt 20 triệu người vào năm 2011. Trong tổng số 20,18 triệu cư dân vào năm 2011, 12,77 triệu là cư dân thường trú và người nhập cư tạm trú là 7,4 triệu (36,7%).<ref>[http://www.chinadaily.com.cn/china/2012-08/20/content_15690763.htm "Beijing's temporary population fell in 2011" ''Beijing Daily''] 2012-08-20</ref>

Bắc Kinh tổ chức [[Thế vận hội Mùa hè 2008|Thế vận hội Mùa hè]] vào tháng 8 năm 2008. Một số công trình thể thao mang tính biểu tượng như [[Sân vận động quốc gia Bắc Kinh]], được xây dựng để phục vụ Thế vận hội.<ref>{{chú thích web|title=Election|url=http://www.olympic.org/uk/games/beijing/election_uk.asp|publisher=IOC|date=|accessdate =2008-06- ngày 15 tháng 6 năm 2008}}</ref>

#{{chú thích sách | last=Strand | first=David | editor1-last=Goldman | editor1-first=Merle | editor2-last=Perry | editor2-first=Elizabeth | editor2-link=Elizabeth J. Perry | title=Changing Meanings of Citizenship in Modern China | url=http://books.google.com/books?id=YF-ftHbw59sC&lpg=PA389&dq=1911%20huguang%20beijing&pg=PA59#v=onepage&q=huguang&f=false | accessdate =2011-02- ngày 19 tháng 2 năm 2011 | year=2002 | publisher=[[Harvard University Press]] | location=Cambridge, Massachusetts, USA | isbn=978-0-674-00766-6 | pages=59–60 | chapter=Chapter 2:Citizens in the Audience and at the Podium | ref=Strand 2002}}