Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tripoli, Liban”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n AlphamaEditor, Excuted time: 00:00:33.0350000
Dòng 39:
 
'''Tripoli''' ({{lang-ar|طرابلس}} / [[ALA-LC]]: ''Ṭarābulus'';{{efn|Phát âm tên Ả Rập của Tripoli được viết là طَرَابُلُس theo [[dấu Ả Rập]].<ref>{{chú thích web|url=http://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=6486705&fid=3654&c=lebanon |title=طَرَابُلُس: Lebanon
|work=Geographical Names |accessdate =2010-12- ngày 13 tháng 12 năm 2010}}</ref>}} [[tiếng Ả Rập Liban]]: ''Ṭrāblos'';<ref>{{chú thích web|url=http://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=544730&fid=3648&c=lebanon |title=Trâblous: Lebanon
|work=Geographical Names |accessdate =2010-12- ngày 13 tháng 12 năm 2010}}</ref> {{lang-el|Τρίπολις}} / ''Tripolis'') là [[thành phố]] lớn nhất miền bắc [[Liban]] và là thành phố lớn thứ hai nước này, cách thủ đô [[Beirut]] 85&nbsp;km về phía bắc. Tripoli là tỉnh lỵ [[tỉnh Bắc, Liban|tỉnh Bắc]] của Liban, đồng thời là quận lỵ của [[Tripoli (quận)|quận Tripoli]]. Thành phố trông ra [[Địa Trung Hải]] và là [[cảng]] xa nhất về phía đông của Liban. Ngoài khơi thành phố có bốn đảo nhỏ, trong đó đảo lớn nhất đã được [[Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc|UNESCO]] tuyên bố là [[Khu bảo tồn thiên nhiên quần đảo Cây Cọ|khu bảo tồn thiên nhiên]] vào năm 1992 nhờ sở hữu [[hệ sinh thái]] đa dạng.
 
Với lịch sử bắt đầu từ thế kỷ 14 trước Công nguyên, Tripoli là nơi có [[pháo đài]] Raymond de Saint-Gilles lớn nhất Liban và là thành phố theo lối [[kiến trúc Mamluk]] lớn thứ hai sau [[Cairo]], Ai Cập. Thời cổ đại, thành phố là trung tâm của bang liên [[Phoenicia]] bao gồm [[Týros]], [[Sidon]] và [[Arados]], vì vậy mới được gọi là Tripoli, nghĩa là "ba thành phố" trong tiếng Hy Lạp. Thành phố từng nằm dưới sự cai trị của [[Assyria]], [[Nhà Achaemenes]], [[Đế quốc La Mã]], [[Đế quốc Đông La Mã]], [[Khalifah]], [[Đế quốc Seljuk]], [[Các nhà nước Thập tự chinh]], các [[chiến binh Mamluk]], [[Đế quốc Ottoman]] và [[Pháp]]. Quân Thập tự chinh đã thiết lập [[Đất bá tước Tripoli]] tại đây vào thế kỷ 12.
Dòng 50:
Tripoli từng có rất nhiều tên gọi khác nhau. Trong các [[thư Amarna]] có nhắc đến tên gọi "Derbly". Ở những nơi khác thì dùng tên gọi "Ahlia" hoặc "Wahlia" (thế kỷ 14 TCN).<ref>Les Peuples Et Les Civilisations Du Proche Orient by Jawād Būlus. tr. 308.</ref> Trong một bản khắc đề cập đến cuộc xâm lược Tripoli của vua [[Assyria]] [[Ashurnasirpal II]] (888-859 TCN), thành phố được gọi là "Mahallata" hoặc "Mahlata", "Mayza" và "Kayza".<ref>Wanderings -2: History of the Jews by Chaim Potok. tr. 169.</ref>
 
Dưới thời [[Phoenicia]], thành phố có tên "Athar".<ref>Philip Khuri Hitti, ''History of Syria, Including Lebanon and Palestine'', tr. 225.</ref> Khi [[người Hy Lạp]] đến đây định cư, họ gọi nó là "Tripoli", nghĩa là "ba thành phố",<ref name=aziz24mar>{{citechú newsthích báo|last=Aziz|first=Jean|title=Tripoli: A Cocktail of Fundamentalism|url=http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2013/03/tripoli-cocktail-fundamentalism.html?utm_source=&utm_medium=email&utm_campaign=6693|accessdate=ngày 25 tháng 3 năm 2013|newspaper=Al Monitor|date=ngày 24 tháng 3 năm 2013}}</ref> có lẽ là cách nói nôm na của tên gọi "Derbly" thuở trước.<ref>Lebanon in Pictures By Peter Roop, Sam Schultz, Margaret J. Goldstein. tr. 17.</ref> [[Người Ả Rập]] đặt cho thành phố nhiều tên gọi, từ Tiểu vương quốc Tripoli, Nước Tripoli, Vương quốc Đông Tripoli đến Tarabulus, Atrabulus và Tarablus al-Sham. Quân Thập tự chinh chiếm Tripoli trong vòng 180 năm và biến nó thành kinh đô của [[Đất bá tước Tripoli]]. Khi này thành phố mang tên "Triple". Tên gọi của thành phố có cùng gốc từ là "Tripolis" với thành phố [[Tripoli]] trẻ hơn ở Libya.
 
Ngày nay, Tripoli còn được gọi là al-Fayha'a, bắt nguồn từ động từ ''faha'' trong [[tiếng Ả Rập]] (dùng để chỉ sự lan tỏa hương thơm). Có thể lý giải như sau: Tripoli nổi tiếng với các vườn cam mênh mông. Vào mùa hoa cam nở, phấn hoa theo gió phát tán khắp nơi tạo nên hương thơm tuyệt diệu bao trùm khắp nội và ngoại thành, vì vậy thành phố được gọi là al-Fayha'a.<ref>{{chú thích web|author=Ghazi Omar Tadmouri|url=http://tripoli-city.org/namesoftripoli.html|title=Names of Tripoli through the history|publisher=Tripoli City|date=ngày 30 tháng 10 năm 2009|accessdate=ngày 14 tháng 11 năm 2011}}</ref>
Dòng 97:
|Nov precipitation mm = 87.5
|Dec precipitation mm = 114.6
|source = weather.uk.msn.com<ref name="MSN Weather UK">{{chú thích web|url=http://weather.uk.msn.com/monthly_averages.aspx?wealocations=wc:LEXX0007&q=Tripoli%2c+LBN+forecast:averagesm |title=MSN Weather - Yearly, Monthly Temperature and Precipitation Averages and Records for Tripoli, LBN |publisher=Weather.uk.msn.com |date= |accessdate =2011-11- ngày 14 tháng 11 năm 2011}}</ref>
|date=October 2011}}
 
Dòng 103:
Dân số Tripoli ước khoảng 500.000 người, đa số là dân [[Hồi giáo Sunni]]. Ngoài ra, còn có một cộng đồng Alawite nhỏ khoảng từ 25.000 đến 30.000 người chủ yếu sống tại khu Jabal Mohsen của Tripoli. Dân Ki-tô giáo chiếm khoảng 5% dân số thành phố.<ref name="mafhoum.com"/><ref name="mideastmonitor.org">Riad Yazbeck (tháng 8, 2008). ''[http://www.mideastmonitor.org/issues/0808/0808_2.htm#_ftn1 Return of the Pink Panthers?]. Mideast Monitor. '''3'''(2)</ref>
 
Một số người gọi Tripoli là "thủ đô" của người Hồi giáo Suni ở Liban.<ref>{{chú thích web|url=http://www.naharnet.com/domino/tn/Newsdesk.nsf/Story/AF6ACDD6D4F39546C22574BB005ACD9E?OpenDocument&PRINT|title=Sunni capital|publisher=Naharnet |date= |accessdate = ngày 4 tháng 7 năm 2010-07-04}}</ref> Mật độ người Hồi giáo Sunni tập trung dày đặc tại đây đã biến Tripoli thành thành trì của những người Sunni bảo thủ tại Liban.<ref>{{chú thích web|url=http://www.asiaone.com/News/AsiaOne+News/World/Story/A1Story20110128-260935.html|title=Sunni camp splits|publisher=Asiaonet |date= |accessdate =2010-01- ngày 28 tháng 1 năm 2010}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://edition.presstv.ir/detail/72026.html|title=Tripoli cell burst|publisher=Presstv |date= |accessdate =2010-08- ngày 13 tháng 8 năm 2010}}</ref> Thành phố là nơi ở của một vài trong số những cộng đồng sùng đạo và bảo thủ nhất trong số các thành phố của nước này.<ref>{{chú thích web|url=http://www.hughmacleod.co.uk/stormtripoli.htm|title=Tripoli |publisher=Hugh Macleod |date= |accessdate = ngày 4 tháng 7 năm 2010-07-04}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/JL23Ak01.html |title=Lebanon: Last stop on a jihad highway |first=Michael |last=Scheuer |publisher=Asia Times Online |date =2008-12- ngày 23 tháng 12 năm 2008 |accessdate =2011-11- ngày 14 tháng 11 năm 2011}}</ref> Thành phố là trung tâm của tất cả các sự kiện lớn của dân Hồi giáo Sunni tại Liban.<ref name="mafhoum.com"/> Thành phố cũng là nơi phong trào bảo thủ [[Chủ nghĩa Salafi|Salafi]] ra đời.<ref>{{chú thích web|url=http://www2.alwatan.com.kw/Default.aspx?pageId=84&MgDid=710785 |title=Äóîé Áářčçúé |publisher=.alwatan.com.kw |date= |accessdate =2011-11- ngày 14 tháng 11 năm 2011}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.kuwaittimes.net/read_news.php?newsid=MTg3MDI2ODQw |title=» Kuwait Times Website |publisher=Kuwaittimes.net |date= |accessdate =2011-11- ngày 14 tháng 11 năm 2011}}</ref>
 
[[Những cuộc đụng độ Bab al-Tabbaneh–Jabal Mohsen]] giữa người Hồi giáo Sunni chống [[gia đình Al-Assad]] và người Alawite ủng hộ Al-Assad đã phủ bóng đen lên Tripoli trong hàng thập kỷ, và đa số người Ki-tô giáo đã phải chạy loạn trong thời diễn ra [[nội chiến Liban]].<ref>{{chú thích web|url=http://www.mideastmonitor.org/issues/0808/0808_2.htm |title=Return of the Pink Panthers? (August 2008) |publisher=Mideastmonitor.org |date= |accessdate =2011-11- ngày 14 tháng 11 năm 2011}}</ref> Nhiều người cũng bị giết trong cuộc [[xung đột Liban 2008|xung đột Liban năm 2008]].<ref>{{chú thích web|url=http://news.xinhuanet.com/english/2008-09/09/content_9880896.htm |title=North Lebanon reconciliation struck through joint efforts |publisher=News.xinhuanet.com |date = ngày 9 tháng 9 năm 2008-09-09 |accessdate =2011-11- ngày 14 tháng 11 năm 2011}}</ref>
 
== Điểm tham quan ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Tripoli,_Liban”