Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vĩ tuyến”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nêu vị trí của vi tuyến |
n Đã lùi lại sửa đổi của 42.112.235.182 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của Tuanminh01 |
||
Dòng 1:
[[Tập tin:World map with major latitude circles.svg|nhỏ|450px|Năm đường vĩ tuyến đặc biệt]]
[[Tập tin:5vituyendacbiet.jpg|nhỏ|250px|Năm đường vĩ tuyến đặc biệt của Địa Cầu]]
Trên [[Trái Đất]] hay các [[hành tinh]] hoặc thiên thể [[quả cầu|hình cầu]], '''vĩ tuyến''' là một vòng tròn tưởng tượng nối tất cả các điểm có cùng [[vĩ độ]]. Trên Trái Đất, vòng tròn này có hướng từ [[đông]] sang [[tây]]. Vị trí trên vĩ tuyến được xác định bằng [[kinh độ]].
Có 5 vĩ tuyến đặc biệt trên [[Trái Đất]]. Bốn vĩ tuyến được định nghĩa dựa vào mối liên hệ giữa góc nghiêng của Trái Đất so với mặt phẳng quỹ đạo của nó quanh [[Mặt Trời]]. Vĩ tuyến thứ năm, [[xích đạo]], nằm giữa hai cực. Chúng là:
* [[Vòng Bắc Cực|Vòng Bắc cực]] (66° 33' 38" vĩ bắc)
* [[Chí tuyến Bắc|Hạ chí tuyến]] (23° 26' 22" vĩ bắc)
* [[Xích đạo]] (0° vĩ bắc)
* [[Chí tuyến Nam|Đông chí tuyến]] (23° 26' 22" vĩ nam)
* [[Vòng Nam Cực]] (66° 33' 38" vĩ nam)
Hạ chí tuyến và đông chí tuyến là các ranh giới phía bắc và phía nam của vùng đất trên Trái Đất có thể thấy được Mặt Trời đi qua đỉnh đầu trong ít nhất một thời điểm trong năm. Vòng cực bắc và vòng cực nam là ranh giới của vùng xung quanh cực Trái
Các vĩ tuyến là các [[đường tà hành]], nhưng ngoại trừ xích đạo, chúng không phải là [[vòng tròn lớn]], và do đó không chứa các cung là quãng đường ngắn nhất giữa các điểm, ngược với những gì nhìn thấy trên một số bản đồ nơi chúng được vẽ bằng các đường thẳng. Các chuyến bay trên bắc bán cầu giữa các điểm có cùng vĩ độ sẽ đi theo đường ngắn nhất trông giống một đường cong lệch về phía bắc trên các bản đồ như trên.
| |||