Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hãn quốc Đột Quyết”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Meotrangden (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
Meotrangden (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 21:
'''Đột Quyết''' (突厥, ''Göktürk'') là tên một dân tộc [[du mục]] thuộc [[các dân tộc Turk]] ở [[vùng núi Altai]] và cũng là tên gọi một [[hãn quốc]] hùng mạnh ở [[Trung Á]] [[thế kỷ 6]] và [[thế kỷ 7|7]].
 
Dòng họ đã cai trị hãn quốc này suốt nhiều năm là dòng họ Ashina (A Sử Na 阿史那). Người Đột Quyết ban đầu sinh sống ở vùng phía Tây Nam dãy Altai và chịu sự chi phối của người [[Nhu Nhiên]] (柔然 [[Rouran]]), một [[tộc [[người Mông Cổ]] thống trị vùng [[cao nguyên Mông Cổ]]. Vào khoảng năm 546, người Đột Quyết dưới sự lãnh đạo của [[Bumin]] (sử Trung Quốc gọi là Thổ Môn) trỗi dậy chinh phục người [[Thiết Cách]] (鉄勒), một dân tộc người Turk khác và cùng với người Thiết Cách chống lại sự thống trị của người Nhu Nhiên. Sau đó, dần dần người Đột Quyết mở rộng phạm vị ảnh hưởng của mình ra toàn vùng cao nguyên Mông Cổ, liên minh với [[triều Sassanid]] diệt nước [[Ephtal]] ở vùng Bắc Iran và Trung Á ngày nay. Sử sách Trung Quốc còn ghi chép lại việc hãn quốc Đột Quyết thường vào Quan nội để cướp bóc.
 
Vào thời điểm hoàng kim, phạm vi thống trị của Đột Quyết trải dài từ phía Bắc Trung Quốc ngày nay tới tận [[biển CaspianCaspi]]. Đột Quyết đã có sự liên minh chặt chẽ về kinh tế và chính trị với [[Cao Cấu Ly]] lúc đó chi phối Nam [[Mãn Châu]] và [[bán đảo Triều Tiên]].
 
Hãn quốc Đột Quyết trở thành một quốc gia du mục của các tộc người du mục liên minh với nhau. Do có nhiều sắc tộc và do chính sách ly gián của nhà Tùy, Đột Quyết rơi vào xung đột nội bộ và chia làm Đông và Tây Đột Quyết đối kháng nhau vào khoảng năm 584 sau khi thủ lĩnh Taspar qua đời. Người Thiết Cách bắt đầu tiến hành đấu tranh giành độc lập.