Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hư cấu”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 4:
Trong hư cấu, tác giả có thể sử dụng các biện pháp cường điệu, khoa trương, thậm chí tượng tượng, nhân cách hóa... Thể loại [[viễn tưởng]] chính là kết quả của hư cấu. Giá trị của hư cấu nằm ở tính tư tưởng, chủ đề [[tác phẩm]] và tài năng khái quát hiện thực của [[nhà văn]].<ref name="bk"/>
==Lịch sử==
Trong giai đoạn đầu của [[văn học|nghệ thuật ngôn từ]], hư cấu bộc lộ rõ rệt như một thứ giả tưởng không gì kiềm chế, nhưng nó lại chưa được ý thức ghi nhận. Văn học thời cổ đại và trung đại thường không phân giới giữa sự thật đời sống và sự thật nghệ thuật, do đó các sự kiện của [[truyền thuyết]], [[sử thi]], [[hạnh các thánh]] đều được coi như đã từng xảy ra. Những thể loại này hình thành nên cái gọi là hư cấu vô ý thức<ref>''150 thuật ngữ văn học'', Lại Nguyên Ân chủ biên, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội 1998, trang 167</ref> và chỉ đến khi có sự ra đời của truyện [[cổ tích]], hư cấu có ý thức mới thực sự xuất hiện.
Lần đầu tiên khái niệm hư cấu được các nhà tư tưởng cổ Hy Lạp triết luận trong những bình giảng về [[thơ ca]], theo họ thi ca trước hết như là sự bắt chước, nhưng người sáng tác vẫn có quyền được hư cấu. Theo [[Platon]], hư cấu đã có mặt ở thần thoại, theo [[Aristote]] nhà thơ nói về cái có thể chứ không nói về cái đã từng có. Sự hình thành hư cấu diễn ra chủ yếu ở dạng chủ động lý giải thần thoại (bi kịch cổ đại), và truyền thuyết lịch sử (ở các bài ca về công tích, các [[saga]], [[anh hùng ca]]), đặc biệt thuận lợi cho việc củng cố hư cấu của cá nhân là các thể loại vừa cười cợt vừa nghiêm túc ở cuối thời cổ đại Hy Lạp.
Sự gia tăng tính tích cực của hư cấu trong văn học nghệ thuật của thời đại mới khởi điểm với ''[[Thần khúc]]'' của Dante, tiếp tục với sự biến cải hình tượng nghệ thuật và cốt truyện truyền thống trong những sáng tác của G. Boccaccio, W. Shapespeare, truyện của F. Rabelais và phát triển mạnh với khuynh hướng văn học tiền [[lãng mạn]] và [[chủ nghĩa lãng mạn|lãng mạn chủ nghĩa]].
Ở văn học của chủ nghĩa hiện thực thế kỷ 19, khoảng cách giữa thực tại khởi nguyên và thế giới nghệ thuật được thu ngắn lại, hư cấu thường lùi lại trước sự tái hiện các sự việc và con người mà cá nhân tác giả biết rõ<ref>''150 thuật ngữ văn học'', đã dẫn, trang 168</ref>. Nhấn mạnh con người, sự kiện có thực trong tác phẩm, các nhà văn tỏ ra ưa thích các dữ kiện hiện thực hơn là sự hư cấu. L. Tolstoi giai đoạn cuối hay F. M. Dostoevski đều đã từng hạ thấp, thậm chí muốn từ bỏ sự hư cấu.
Văn học thế kỷ 20 chứng kiến sự quay trở lại của hư cấu mơ một trong những thủ pháp nghệ thuật bộc lộ rõ ở những tác phẩm vận dụng ước lệ nghệ thuật ở mức độ cao, hoặc lối khát quát gây ấn tượng mạnh.
==Các thể tài nhấn mạnh hư cấu==
Phạm vi hư cấu được nhấn mạnh trong nhiều tác phẩm theo thể tài [[văn học trinh thám]], [[văn học phiêu lưu]], [[văn học giả tưởng]], [[khoa học viễn tưởng]]. Theo đó nhà văn có thể nói về cái vốn có thực và ngược lại, cũng có thể nói về cái không thể có.
== Tham khảo ==
| |||