Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nai sừng tấm Alaska”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n clean up, replaced: → (3) using AWB
Dòng 40:
Chúng có một chế độ ăn uống tương tự như các loài khác, bao gồm thảm [[thực vật]] trên cạn và [[chồi]] từ cây như cây [[liễu]] và [[bạch dương]]. Một số chủ yếu trong rừng và bìa rừng, chúng ăn cỏ, cây bụi, lá và vỏ cây. Nai có có thể tiêu thụ 32 [[kg]] thức ăn trong một ngày, chúng cũng ăn các loài [[thực vật thủy sinh]] như [[hoa loa kèn]] trong [[mùa xuân]] và [[mùa hè]].<ref>{{chú thích web|title=Moose Fact Sheet|url=http://www.ct.gov/dep/cwp/view.asp?A=2723&Q=326044|work=Connecticut Environmental Protection|accessdate=ngày 12 tháng 12 năm 2011}}</ref> Cũng giống như những loài nai sừng tấm khác, Chúng thiếu [[răng cửa]] trên nhưng có tám răng cửa sắc trên hàm dưới. Chế độ ăn uống của một con nai sừng tấm thường phụ thuộc vào vị trí của nó, nhưng chúng có vẻ thích nguồn năng lượng từ cây rụng lá có hàm lượng [[đường]] cao, chẳng hạn như [[bạch dương trắng]], [[dương]] và [[phong sọc]], trong số rất nhiều loài khác. Nhiều nguồn thực phẩm thủy sản bao gồm [[hoa loa kèn]].
 
Chúng là một động vật ăn cỏ và có khả năng tiêu thụ nhiều loại [[thực vật]] hoặc [[trái cây]]. Một con Nai sừng tấm đực trưởng thành trung bình cần phải tiêu thụ 9.770 kcal (40,9 MJ) mỗi ngày để duy trì [[trọng lượng]] cơ thể của nó. Phần lớn năng lượng của một con nai sừng tấm có nguồn gốc từ thực vật trên [[cạn]], chủ yếu bao gồm các loại cây forbs và các loại cỏ khác, và [[măng]] tươi từ các loại cây như cây [[liễu]] và [[bạch dương]]. Để với được những cành cây cao, một con nai sừng tấm có thể uốn cong cây nhỏ xuống, sử dụng có khả năng cầm, nắm của môi, miệng hoặc cơ thể của nó. Đối với cây lớn hơn một con nai sừng tấm có thể đứng và đi đứng thẳng trên hai chân sau của nó, cho phép nó để đạt được chiều dài cho tới 4,26 m (14,0&nbsp;ft) hoặc cao hơn so với mặt đất.
 
Chúng còn biết lội xuống nước để ăn thực vật thủy sinh. Những loài này cung cấp khá thấp chất [[natri]], và nai sừng tấm thường cần phải tiêu thụ một số lượng đáng kể của thực vật thủy sinh. Dù thấp hơn rất nhiều về năng lượng, những loại thức ăn này lại cung cấp cho nai lượng natri, và còn một nửa phần ăn của chúng thường bao gồm các loại thực vật thủy sinh. Vào mùa đông, con nai sừng tấm thường chạy ra giữa lòng đường, để liếm [[muối]] được sử dụng như một lớptuyết. Một con nai sừng tấm điển hình, có trọng lượng 360&nbsp;kg (794&nbsp;lb), có thể ăn đến 32&nbsp;kg (71&nbsp;lb) thức ăn mỗi ngày.
 
===Tập tính===
Chúng không hình thành liên kết xã hội thành bầy đàn mà sống đơn độc và chỉ tiếp xúc với nhau khi giao phối hoặc để chiến đấu tìn và bảo vệ [[bạn tình]]. Trong một cuộc chiến giữa hai con nai đực với nhau, cả hai đều có những rủi ro trong việc gạc của chúng bị khóa lại với nhau. Kết quả là chúng không thoát ra được và cái chết vì [[Đau ở động vật|đau đớn]] và vì [[đói]] sẽ chờ đợi chúng. Những con cái chủ yếu là chung sống hòa bình với con người trừ khi chúng có những con [[Bê|nai con]].
 
Chúng sẽ tấn công bất cứ điều gì trong lãnh thổ của mình. Như loài nai sừng tấm khác, những con nai đực giao phối tiết ra mùi để thu hút con cái giao phối với hoặc thách thức với con đực khác để giành quyền giao phối hay cảnh cáo những con đực khác trong lãnh thổ của nó. Những con cái đẻ khoảng 1 đến hai con trong một lứa. Sau 10-11 tháng, nai sừng tấm một năm tuổi sẽ bị đuổi ra bởi các bà mẹ của chúng để tự bảo vệ mình. Chúng có mức [[testosterone]] cao và sẽ tấn công bất cứ điều gì mà kích động hoặc gây ra sự sợ hãi cho nó. Điều này bao gồm con người, [[chó sói]], những con nai sừng tấm, và [[gấu]]. Cuộc đối đầu thường xuyên gây ra với kết quả chết người.
Dòng 53:
Trong [[mùa giao phối]] vào mùa thu, con nai sừng tấm đực có thể hung hăng với con người vì nồng độ [[hormone]] cao dẫn đến sự hăng máu và thất thường trong tính khí. Những con nai cái với bê trẻ sẽ có ý thức bảo vệ và sẽ tấn công con người ai đến quá gần con của chúng, đặc biệt là nếu chúng đến giữa con mẹ và con bê nhưng là đang chia cắt. Không giống như các loài động vật nguy hiểm khác, nai sừng tấm không có [[tập tính lãnh thổ]], và không xem con người như thức ăn, và do đó nó sẽ thường không theo đuổi con người nếu chúng ta chỉ đơn giản là bỏ chạy.
 
Giống như bất kỳ động vật hoang dã nào, tính khí của nai sừng tấm là không thể đoán trước và phải được tôn trọng một khoảng cách với chúng. Chúng là loài người có khả năng tấn công nếu cảm thấy khó chịu, quấy nhiễu, hoặc nếu "không gian cá nhân" của chúng đã bị xâm phạm. Một con nai sừng tấm đã bị sách nhiễu có thể trút sự tức giận của mình vào bất cứ ai trong vùng lân cận, và chúng thường không thể phân biệt giữa những kẻ hành hạm trêu chọc chúng và người vô tội, người qua đường mà sẽ tấn công tất cả.
 
Chúng là loài động vật rất dẻo dai với các khớp nối linh hoạt cao và những hoắt móng guốc nhọn, và có khả năng đá từ cả hai phía trước và chân sau. Không giống động vật có vú có móng guốc lớn khác, như [[ngựa]] chỉ có thể đá một hướng về phía sau (đá hậu), cặp giò của nai sừng tấm có thể đá ở mọi hướng kể cả sang một bên. Vì vậy, không có mặt nào là an toàn mà từ đó để tiếp cận chúng. Tuy nhiên, nai thường có các dấu hiệu cảnh báo trước khi tấn công, sự biểu thị tính gây hấn của chúng bằng phương tiện của [[ngôn ngữ cơ thể]]. Việc duy trì tiếp xúc bằng mắt thường là dấu hiệu đầu tiên của sự gây hấn, trong khi tai thoải mái hoặc một đầu hạ xuống là một dấu hiệu rõ ràng kích động. Nếu các sợi [[lông]] trên gáy của con nai sừng tấm và vai dựng đứng lên, một [[cơn thịnh nộ]] là thường sắp xảy ra.
Dòng 59:
Nai đực là loài sinh sống đơn độc trong năm và chỉ tiếp xúc với các con khác hoặc khi giao phối hoặc giao đấu để đấu tranh giành quyền sinh sản. Cùng với loài nai sừng tấm khác, chúng có mức [[testosterone]] cao và sẽ tấn công bất cứ điều gì mà kích động hoặc gây ra sự sợ hãi cho nó. Điều này bao gồm con người, [[chó sói]], những con nai sừng tấm, và [[gấu]]. Cuộc đối đầu thường xuyên gây ra với kết quả chết người.
 
Giao phối sẽ xảy ra trong tháng Chín và tháng Mười. Các con đực là thực hiện [[chế độ đa thê]] và sẽ tìm một số con cái để giao phối với chúng. Trong thời gian này cả hai giới sẽ gọi cho nhau những tiếng kêu gợi tình. Con đực tạo âm thanh [[rên]] nặng nề có thể được nghe từ lên đến 500 mét, trong khi con cái giới phát ra âm thanh giống như tiếng than [[khóc]]. Những con đực sẽ chiến đấu cho con cái lựa chọn. Chúng hoặc là đánh giá là con nào lớn hơn, với những con nai nhỏ hơn sẽ rút lui, hoặc chúng có thể tham gia vào các trận đánh, thường chỉ liên quan đến các gạc.
 
Trong một cuộc chiến giữa hai con nai đực với nhau, cả hai đều có những rủi ro trong việc gạc của chúng bị khóa lại với nhau. Kết quả là chúng không thoát ra được và cái chết vì [[Đau ở động vật|đau đớn]] và vì [[đói]] sẽ chờ đợi chúng. Những con cái chủ yếu là chung sống hòa bình với con người trừ khi chúng có những con [[Bê|nai con]]. Chúng sẽ tấn công bất cứ điều gì trong lãnh thổ của mình. Như loài nai sừng tấm khác, những con nai đực giao phối cuộc gọi để thu hút con cái giao phối với hoặc thách thức với con đực khác để giành quyền giao phối.
 
Nai sừng tấm sơ sinh có bộ lông với một màu đỏ tương phản với sự xuất hiện màu nâu của một con nai sừng tấm trưởng thành. Những con còn trẻ sẽ ở lại với mẹ cho đến khi ngay trước khi đứa trẻ tiếp theo được sinh ra. Sau 10-11 tháng, nai sừng tấm một năm tuổi sẽ bị đuổi ra bởi các bà mẹ của chúng để tự bảo vệ mình.
 
==Thiên địch==
Với tầm vóc khổng lồ của mình, một con nai sừng tấm hoàn toàn trưởng thành chỉ có vài kẻ thù không đáng kể ngoại trừ những bầy [[sói xám]] (Canis lupus), những kẻ có thể tạo ra một mối đe dọa, đặc biệt là để con cái với việc cắn vào bắp chân. [[Gấu nâu]] (Ursus arctos) cũng được biết là săn mồi con nai sừng tấm có kích thước khác nhau và là những kẻ săn mồi duy nhất ngoài con sói đã tấn công Nai sừng tấm ở Bắc Mỹ. Tuy nhiên, gấu nâu có nhiều khả năng để chiếm một cái xác đã bị giết do chó sói hay bắt nai sừng tấm nhỏ hơn là săn nai sừng tấm lớn. [[Thiên địch]] chính của nai sừng tấm miền đông chính là [[chó sói]], chó sói là tác nhân kiểm soát số lượng của nai sừng tấm.
 
Mặc dù trước những con nai sừng tấm to lớn nhưng những con sói đều có thể [[kiên nhẫn]] để tìm những điểm yếu của chúng, cuối cùng là bắt được những [[con mồi]] cần thiết. Nếu ở những [[vùng sinh thái]] không có sói, đàn nai không có sự uy hiếp nào nên sẽ nhanh chóng phát triển mạnh mẽ và chẵng mấy chốc sẽ ăn sạch cỏ trên thảo nguyên và không có thức ăn thì đàn nai, cũng sẽ nhanh chóng bị diệt vong. Ở một số vùng, nai là nguồn thức ăn chính cho sói xám. Nai thường bỏ chạy khi phát hiện con sói. Những con sói thường chạy theo con nai sừng tấm ở khoảng cách 100-400 mét (330&nbsp;ft 1310), đôi khi ở khoảng cách 2–3&nbsp;km (1,2-1,9&nbsp;mi).
 
Các cuộc tấn công từ chó sói vào nai sừng tấm con có thể kéo dài, mặc dù đôi khi chúng có thể thoái lui trong nhiều ngày trước những con trưởng thành. Đôi khi, con sói sẽ đuổi theo con nai sừng tấm vào suối cạn hoặc trên các con sông đóng băng, nơi chuyển động của chúng bị cản trở rất nhiều. Nai sừng tấm khi sẽ giữ vững vị trí của mình và tự bảo vệ mình bằng cách xua những con sói hay mắng mỏ chúng với móng guốc mạnh mẽ của chúng. Những con sói thường giết con nai sừng tấm bằng các xé rách ở vùng [[hông]] và đáy chậu, gây mất [[máu]] xối xả. Thỉnh thoảng, một con sói có thể làm bất động một con nai sừng tấm bằng cách cắn vào cái [[mũi]] nhạy cảm của nó, nỗi đau từ cú cắn mãnh liệt đến mức có thể làm [[tê liệt]] tạm thời toàn thân một con nai sừng tấm. Những con sói chủ yếu nhắm mục tiêu chủ yếu là những con [[bê]] và con vật già yếu, nhưng có thể và sẽ là con nai sừng tấm lớn khỏe mạnh khi chúng đủ lực lượng và có cơ hội.
 
Cuộc đối đầu quyết liệt tranh giành sinh tồn. Người ta đã ghi lại được cảnh tượng một con nai sừng tấm mẹ đơn độc chống lại đàn sói đói để bảo vệ con mới chào đời. Cuộc chiến giữa nai sừng tấm mẹ và bầy sói đói diễn ra trong một vũng nước nhỏ tại vườn quốc gia Denali ở Alaska, Mỹ. Một con nai sừng tấm mẹ chiến đấu với một con sói. Sau khi xua đuổi được con sói, mẹ con nai sừng tấm ngay lập tức bị bao vây trong vũng nước bởi 5 con sói đói khác<ref name="laodong.com.vn">http://laodong.com.vn/the-gioi-do-day/kinh-hoang-canh-nai-me-mot-than-gong-minh-chong-lai-bay-soi-du-bao-ve-con-241355.bld</ref>. Đàn sói đói nhanh chóng lao xuống vũng nước tấn công mẹ con nai sừng tấm nhằm mục đích ăn thịt nai con mới chào đời. Nai mẹ đã sử dụng tất cả sức lực có thể để cố gắng chống trả lại những đợt tấn công của bầy sói. Cuộc chiến diễn ra rất ác liệt khi nai sừng tấm mẹ liên tục dùng chân giẫm đạp lên những con sói muốn tấn công con của nó từ khắp mọi phía, khiến nước trong vũng bắn tung tóe và trở nên đục ngầu<ref>http://www.24h.com.vn/tin-tuc-trong-ngay/nai-me-mot-minh-chong-lai-bay-soi-bao-ve-con-c46a541133.html</ref>.
 
Một con sói định lao xuống nước tấn công nai sừng tấm con, nhưng bị nai mẹ xua đuổi. Ngay sau đó, một đàn 5 con sói đói đã xuất hiện bao vây mẹ con nai dưới vũng nước. Nai sừng tấm mẹ đã chống trả quyết liệt trước sự tấn công của chó sói. Nai mẹ dùng chân giẫm lên chó sói làm nước bắn tung tóe<ref>http:// name="laodong.com.vn"/the-gioi-do-day/kinh-hoang-canh-nai-me-mot-than-gong-minh-chong-lai-bay-soi-du-bao-ve-con-241355.bld</ref>. Một con sói bị nai mẹ hất ngã. Tuy nhiên, kỹ năng săn mồi ranh mãnh và sự bền bỉ của bầy sói đã làm nai mẹ dần kiệt sức Khi nai mẹ không còn khả năng chống đỡ, bầy sói đã lao vào tấn công nai con. Nai mẹ bất lực nhìn nai con bị sói giết chết. Tuy nhiên, kỹ năng săn mồi ranh mãnh và sự bền bỉ của bầy sói đã làm nai mẹ dần kiệt sức và không còn khả năng bảo vệ con. Cuối cùng, đàn sói cũng vồ được nai con. Chúng đã lôi con mồi lên bờ và cùng nhau thưởng thức bữa ăn trước sự bất lực của nai sừng tấm mẹ<ref>http:// name="laodong.com.vn"/the-gioi-do-day/kinh-hoang-canh-nai-me-mot-than-gong-minh-chong-lai-bay-soi-du-bao-ve-con-241355.bld</ref>.
 
==Với con người==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Nai_sừng_tấm_Alaska”