Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Karim Khan”

'''Mohammad Karim Khan Zand''', (khoảng [[1705]] – [[1779]]), cũng được gọi là '''Karim Khan Đại đế (Bozorg)''', là một nhà lãnh đạo nắm quyền hành trên thực tế ([[de facto]]) của [[Đế chếquốc Ba Tư|Ba Tư]] từ năm [[1760]] tới [[1779]]. Ông là người sáng lập ra [[nhà Zand]]. Tuy nhiên, ông không xưng [[hoàng đế]]vương (''[[shah]]'') mà dùng hiệu ''Vakil ar-Ra'aayaa'' (''Người đại diện của các thần dân'', hay ''tổng thống'').

Karim Khan từng là một trong những vị tướng lĩnh của vua [[Nader Shah Afshar]]. Sau khi Nader Shah bị sát hại năm [[1747]], xứđất Ba Tưnước rơi vào một cuộc nội chiến. Trong thời gian đó, Karim Khan, [[Abdolfath Khan]] và [[Ali Mardan Khan]] đã hoàn thành một cuộc thỏa thuận phân chia đất nước cho nhau và bầutôn một tôn thất [[nhà Safavid]] là [[Ismail III]] làm vua. Dù vậy, liên minh này tan rã sau khi Ali Mardan Khan chiếm [[Isfahan]] rồi giết chết Abdolfath Khan. Sau đó, Karim Khan giết hại Ali Mardan Khan và dành được quyền uy trên toàn cõi Iran trừ [[Khorasan]], dưới quyền của [[Shah Rukh của Ba Tư|Shah Rukh]], cháu nội của Nader Shah. Tuy nhiên, ông không hề xưng làm ''shah'' (hoàngvua đếtrong tiếng Ba Tư), mà lại thích lấy hiệu là ''Vakil ar-Ra'aayaa'' (''Người đại diện của các thần dân'').

Trong thời gian Karim Khan trị vì, Ba Tư đã phục hồi sau 40 năm bị chiến tranh tàn phá, trở thành một quốc gia thanh bình và thịnh vượng. Dưới triều ông, quan hệ ngoại giao với [[Anh]] được lập lại, ông cho phép [[Công ty Tây Ấn Anh|Công ty Tây Ấn]] lập cơ sở kinh doanh ở miền nam Ba Tư. Ông chọn [[Shiraz]] làm kinh đô và ra lệnh xây dựng các công trình cùng một số dự án kiến trúc tại đây. Sau khi Karim Khan băng[[qua hàđời]], nội chiến lại tái phát và những người kế tục ông không ai có khả năng cai trị đất nước hiệu quả như ông. Người cuối cùng trong số những người thừa kế của Karim Khan, [[Lotf Ali Khan]], đã bị [[Agha Mohammad Khan]] giết hại, và [[nhà Qajar]] được thành lập.

Ngày nay, ông được ca ngợi là một trong những nhà lãnhvị đạovua công bằng và tài ba trong lịch sử Ba Tư. Có rất nhiều giai thoại kể về Karim Khan như một vị quốc vương có lòng trắc ẩn, nhân từ với các thần dân của ông.