Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vua Nepal”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
←Trang mới: “{{Infobox former monarchy | royal_title = ''Mahārājdhirāja'' | realm = Nepal | coatofarms = Coat of arms of the Kin…” |
AlphamaEditor, Executed time: 00:00:13.6657816 |
||
Dòng 16:
| pretender = Mahārājdhirāja Gyanendra Bir Bikram Shah
}}
'''Vua Nepal''', theo truyền thống được gọi là '''Mahārājādhirāja''' ({{lang-ne|श्री महाराजधिराज}}), là [[nguyên thủ quốc gia]] và là [[vua]] của [[Vương quốc Nepal|Nepal]] từ năm [[1768]] đến [[2008]]. Ông từng là người đứng đầu nền quân chủ cũ của Nepal—Triều đại [[Vương triều Shah|Shah]]. Chế độ quân chủ được thành lập năm 1768 và bị [[Quốc hội Lập hiến Nepal]] bãi bỏ vào ngày 28 tháng 5 năm 2008.<ref name="Nepal votes to abolish monarchy">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7424302.stm Nepal votes to abolish monarchy]</ref> Các [[Danh sách chế độ quân chủ địa phương|tiểu vương địa phương]] ở [[Thượng Mustang|Mustang]], [[Bajhang]], [[Salyan]] và [[Jajarkot]] cũng được bãi bỏ vào tháng 10 cùng năm.<ref name="news.xinhuanet.com">[http://news.xinhuanet.com/english/2008-10/08/content_10167598.htm Abolishment of subnational monarchies]</ref>
==Lịch sử==
{{further|Lịch sử Nepal|Vương quốc Nepal}}
Vương quốc Nepal do [[Prithvi Narayan Shah]] thành lập vào ngày 25 tháng 9 năm 1768, xuất thân là một vị vua [[Gorkha]] đã thành công trong cuộc chiến [[Thống nhất Nepal|thống nhất]] các vương quốc [[Kathmandu]], [[Patan, Lalitpur|Patan]] và [[Bhaktapur]] thành một quốc gia duy nhất dưới trướng [[vương triều Shah]] của mình. Vương quốc này đã hứng chịu một thất bại lớn trong cuộc [[chiến tranh Anh-Nepal]] (1814–1816) chống lại [[Công ty Đông Ấn Anh]]. [[Hòa ước Sugauli]] được ký kết năm 1816, nhường phần lớn lãnh thổ Nepal gồm [[Terai]] và [[Sikkim]], (gần một phần ba nước này), cho người Anh nhằm đổi lấy [[Thực thể tự trị|quyền tự trị]] của Nepal. Từ năm 1846 đến 1951, quốc gia này ''[[De facto|trên thực tế]]'' nằm dưới sự cai trị của vị [[Thủ tướng Nepal|Thủ tướng]] cha truyền con nối từ [[Vương triều Rana|dòng họ Rana]], giảm bớt quyền hành của quốc vương Shah đến mức trở thành một vị vua [[bù nhìn]]. Vương quốc Nepal là một nền [[quân chủ chuyên chế]] xuyên suốt lịch sử nước này. Tháng 11 năm 1990, sau phong trào [[Phong trào Nhân dân 1990|Jana Andolan]], bản [[Hiến pháp Nepal|Hiến pháp]] được thông qua và biến nước này thành nền [[quân chủ lập hiến]]. Ngày 13 tháng 2 năm 1996, cuộc [[nội chiến Nepal]] do [[Đảng Cộng sản Nepal (Mao-ít)]] phát động, với mục đích lật đổ vương quốc và thành lập một nước "Cộng hòa nhân dân'. Vào ngày 1 tháng 6 năm 2001, Thái tử [[Dipendra của Nepal|Dipendra]] trong một [[Thảm sát hoàng gia Nepal|lần chè chén say sưa đã vác súng bắn chết]] phụ hoàng là Vua [[Birendra của Nepal|Birendra]] và Vương hậu [[Aishwarya xứ Nepal|Aishwarya]], cùng một số thành viên khác trong hoàng tộc. Sau đó, ông tự bắn chính mình.<ref name="one">{{
==Vua Nepal (1768–2008)==
Dòng 27:
| nickname1 =
| native1 = वडामहाराजधिराज पृथ्वीनारायण शाह
| life1 = {{Birth date|1723|1|7|df=y}}<ref>[http://www.royalark.net/Nepal/nepal5.htm Accordingly Royal Ark, he was born on ngày 25
| reignstart1 = 25 tháng 9<br>1768
| reignend1 = 11 tháng 1<br>1775
Dòng 167:
==Chú thích==
[[Prithvi Narayan Shah]] là người cai trị đầu tiên của nước [[Vương quốc Nepal|Nepal]] "thống nhất". Tuy nhiên, trước năm 1768, lãnh thổ Nepal ngày nay bao gồm các vương quốc nhỏ khác nhau, mà trong đó các đời vua Shah vẫn tiếp tục cai trị trong một vài trong số chúng (nhất là ở [[Gurkha|Gorkha]]). Vì vậy, thực tế lịch sử của [[vương triều Shah]] còn lâu đời trước cả thời Prithvi Narayan Shah.<ref>{{
==Hoàng kỳ==
Dòng 183:
==Tham khảo==
{{
{{DEFAULTSORT:King Of Nepal}}
[[Thể loại:Danh sách]]
[[Thể loại:Danh sách vua]]
[[Thể loại:Quân chủ Nepal]]
| |||