Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Theodosius I”

Theodosius chào đời ở vùng Cauca hoặc Italica, Hispania,<ref>See the Hydatius and Zosimus's critics and other arguments by Alicia M. Canto, «Sobre el origen bético de Teodosio I el Grande, y su improbable nacimiento en Cauca de Gallaecia», ''Latomus'' ([[Bruxelles|Brussels]]) 65.2, 2006, págs. 388–421, cf.[http://users.belgacom.net/latomus/revue.html]</ref> là con của Tướng quân [[Theodosius Già]].<ref>[[Giáo hoàng Dôsimô|Zos.]] ''Historia Nova'' [http://books.google.com/books?id=FSMAAAAAYAAJ&printsec=frontcover&dq=zosimus&ei=xzm1R-euDJ6SzQT309jGBQ#PPA200,M1 4.24.4].</ref> Được phong làm Bá tước, Theodosius Già là một trung thần của Hoàng đế [[Valentinianus I]], và được Hoàng đế cử làm Tướng quân Kỵ binh (''Maquiser Equirium'').<ref>Stephen Williams, Gerard Friell, John Gerard Paul Friell, ''Theodosius: the empire at bay'', trang 22</ref> Thiếu thời, Theodosius được những nhân tài tiếng tăm nhất thời đại giáo dưỡng cho. Đồng thời, cha ông là Theodosius Già cũng dạy cho ông về binh thư, và về tinh thần kỷ cương khắt khe nhất của người La Mã cổ.<ref name="CharlesKnight1007">Charles Knight, ''The English cyclopædia: a new dictionary of universal knowledge. Biography'', Tập 5, trang 1007</ref> Theo chân phụ thâncha, ông kéo quân tới tỉnh Britannia để tham chiến trong cuộc trấn ấp phản loạn tàn khốc vào năm [[368]]. Ông là Tổng đốc quân sự (dux) của Moesia - một tỉnh của Đế quốc Tây La Mã ở vùng hạ lưu sông Danube, vào năm [[374]]. Trong cuộc chiến tranh ở đây, ông đã gặt hái chiến thắng hiển hách gây ấn tượng đến người đời.<ref name="frieldste5"/> Tuy nhiên, ngay sau đó, và trong khoảng thời gian mà thân phụcha của ông đột ngột bị thất sủng và hành quyết, Theodosius đã giải quân ngũ và trở về quê hương Hispania. Lý do chính của việc giải quân ngũ của ông, và mối liên hệ (nếu có) giữa sự kiện này và việc hành quyết Theodosius Già là điều mà chúng ta không hiểu rõ được. Có lẽ ông đã bị Valentinianus I tước quân hàm sau khi sau khi [[người Sarmatia]] bắt sống được hai quân đoàn của ông vào cuối năm 374.

Vào năm [[378]], Đế quốc La Mã bị người Goth tiến hành xâm lược.<ref>Stephen Williams, Gerard Friell, John Gerard Paul Friell, ''Theodosius: the empire at bay'', trang 3</ref> Quân Đông La Mã do một cận tướng của Valens chỉ huy đánh tan nát người Goth.<ref name="frieldste5"/> Sau đó, vua người Goth là [[Fritigern]] thân chinh công thành [[Trận Hadrianopolis|Hadrianopolis]], Hoàng đế Valens bại trận tử vong cùng biết bao chiến binh La Mã, do đó đất nước lâm vào tình cảnh nguy kịch.<ref>Stephen Williams,Gerard Friell, John Gerard Paul Friell, ''Theodosius: the empire at bay'', trang 7</ref> Bản thân Hoàng đế Gratianus có tài dụng binh nhưng hãy còn kém xa tiên hoàng Valentinianus I.<ref>Stephen Williams,Gerard Friell, John Gerard Paul Friell, ''Theodosius: the empire at bay'', trang 38</ref> Sau khi nhận được hung tin, Gratianus, nhớ ngay đến Theodosius, bấy giờ ông đã 32 tuổi và vẫn đang ở Tây Ban Nha. Ông vẫn lo xây dựng lại gia đình mình mà không có ai hỗ trợ cả.<ref name="frieldste5">Stephen Williams, Gerard Friell, John Gerard Paul Friell, ''Theodosius: the empire at bay'', trang 5</ref> Ông thường làm [[nông nghiệp]] tại điền trang rộng lớn của ông, và dần dần tất cả những người đã gặp ông đều có được thiện cảm lớn lao: bởi lẽ ông không những có tài cầm quân mà còn có đạo đức về [[xã hội]] và đời sống.<ref name="CharlesKnight1007"/> Tuy ông hẳn là không có thiện cảm với Hoàng triều Valentinianus, tài năng và đạo đức của ông đã không thể nào bị quên lãng.<ref name="CharlesKnight1007"/> Do đó Gratianus xuống chiếu khẩn cấp vời ông đến [[Đế quốc Đông La Mã]], và chúng ta không rõ ông có hồi âm gì?<ref name="frieldste5"/> Nhưng ông đã nhận lời, mà theo đó ông sẽ lên làm Đại Tướngtướng Quân của Đế quốc Đông La Mã. Lúc ấy, tình hình Đông La Mã đang khốn khó do Valens không có con để nối dõi nghiệp đế, nên việc Theodosius I lên nắm quyền là cấp bách.<ref>Stephen Williams,Gerard Friell, John Gerard Paul Friell, ''Theodosius: the empire at bay'', trang 25</ref>

Trước khi Mùa Thu năm 378 trôi qua, ông đi thị sát ở phía Đông, và tại [[Sirmium]] ông được tôn làm Đại Tướngtướng Quân (''Magister Militum''). Lúc đó, [[người Sarmatia]] quấy phá biên giới phía Tây sông Danube đối diện với Pannonia, và Theodosius nhanh chóng đại phá tan tành người Sarmatia. Tuy một việc hệ trọng hơn là đuổi người Goth ra khỏi vùng phía Đông sông Danube, thắng lợi vang dội này làm cho Hoàng đế Gratianus rất mãn nguyện. Vào ngày [[19 tháng 1]] năm [[379]], Theodosius I xưng đế, nắm Hoàng quyền trị vì Đế quốc Đông La Mã, lại còn được Gratianus nhượng cho các tỉnh Macedonia.<ref name="FrieldStê26">Stephen Williams,Gerard Friell, John Gerard Paul Friell, ''Theodosius: the empire at bay'', trang 26</ref> Vào năm [[383]], một tướng lĩnh Quân đội phất cờ nổi dậy, Gratianus tiếp đó bị sát hại, sau đó tân Hoàng đế Theodosius I tấn phong con trai trưởng của ông là Arcadius làm phó Hoàng đế của Đế quốc Tây La Mã. Vào năm [[392]], Valentinianus II - vị Hoàng đế đã được Theodosius I Đại Đế hỗ trợ trong một loạt các cuộc chiến tranh chống những kẻ tiếm vị - tự sát trong doanh trại Quân đội,<ref>Stephen Williams, Gerard Friell, John Gerard Paul Friell, ''Theodosius: the empire at bay'', trang 127</ref> nhờ đó Theodosius I Đại Đế trở thành vị Hoàng đế duy nhất ngự trị toàn quốc La Mã, và chỉ định con trai út của ông là Honorius Augustus làm phó Hoàng đế của Đế quốc Tây La Mã (tại kinh thành [[Milano|Mediolanum]] vào ngày [[23 tháng 1]] năm [[393]]) và vào ngày [[6 tháng 9]] năm [[394]], Hoàng đế Theodosius I thân chinh thống lĩnh đại quân đánh tan nát quân của Hoàng đế cướp ngôi Eugenenius trong trận đánh lớn tại [[Trận sông Frigidus|Frigidus]] (sông Vipava, ngày nay là Slovenia), nhờ đó nền thái bình của đất nước được hồi phục.

Các đội quân của Theodosius và Maximus đã chạm trán nhau tại Poetovio năm 388 và Maximus đã bị đánh bại. Ngày 28 tháng 8 năm 388 Maximus đã bị hành quyết.<ref>Williams and Friell, p 64.</ref> Vấn đề phát sinh một lần nữa, sau khi Valentinian đã được tìm thấy treo cổ trong phòng của mình. Đại Tướngtướng Quân [[Arbogast]] cho rằng Valentinianus II đã tuyên bố tự sát.