Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Monosaccharide”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎Tham khảo: AlphamaEditor, Excuted time: 00:00:07.1407419
n Sửa chi tiết
Dòng 3:
{{Redirect|Đường đơn}}
{{Redirect|Monosaccharide}}
'''Monosaccarit''' ([[tiếng Anh]]:Monosaccharide) (từ ''mono'':đơn, ''sacchar'': đường ở [[tiếng Hy Lạp]]) hay đường đơn là đơn vị cơ bản nhất của các [[carbohydrate]] quan trọng trong sinh học. Chúng là dạng đơn giản nhất của [[đường]] và thường [[Trong suốt và mờ|không màu]], tan trong [[dung môi]] [[nước]], và là [[tinh thể]] chất rắn. Một vài monosaccarit có vị [[Vị#Vị ngọt|ngọt]]. Các ví dụ về monosaccarit bao gồm: [[glucose]], (dextrose),thực [[fructose]], (levulosephẩm), [[galactose]], [[xylose]] và [[ribose]].cũng Monosaccaritgồm các đơnchất vị cấu tạo nên [[disaccarit]] (đường đôi) (như [[sucrose]]) và [[polisaccarit]] (như [[cellulose]] và [[tinh bột]]. Mỗi nguyên tử cacbon liên kết vớithuộc nhóm [[hidroxit]]chất (ngoại trừ nguyên tử đầu và cuối) và theo cấu trúc hình chữ L (chirality), tạo nên những [[đồng phân]] cùng công thức hoá học. Như galactose và glucose đều là [[aldohexose]], nhưng cả hai đều có tính chất hoá, lí khác nhau.
 
== Tính chất ==
Thường [[Trong suốt và mờ|không màu]], tan trong [[dung môi]] [[nước]], và là [[tinh thể]] chất rắn. Một vài monosaccarit có vị [[Vị#Vị ngọt|ngọt]].
 
== Các ví dụ ==
[[glucose]], (dextrose), [[fructose]], (levulose), [[galactose]], [[xylose]] và [[ribose]].
 
== Cấu trúc và danh pháp==
Ngoại trừ một số monosaccarit (như [[deoxyribose]]), phần lớn có [[công thức hoá học]] như sau:C<sub>''x''</sub>(H<sub>2</sub>O)<sub>''y''</sub>, trong đó thường ''x'' ≥ 3. Monosaccarit được xếp loại bằng số ''x'' của số nguyên tử [[cacbon]]: [[diose]] (2), [[triose]] (3), [[tetrose]] (4), [[pentose]] (5), [[hexose]] (6), [[heptose]] (7),...
Monosaccarit quan trọng nhất, glucose, là hexose. Một vài heptose bao gồm ketose [[mannoheptulose]] và [[sedoheptulose]]. Monosaccarit có tám hoặc trên tám nguyên tử cacbon rất hiếm thấy vì chúng không bền.
 
Monosaccarit là đơn vị cấu tạo nên [[disaccarit]] (đường đôi) (như [[sucrose]]) và [[polisaccarit]] (như [[cellulose]] và [[tinh bột]]. Mỗi nguyên tử cacbon liên kết với nhóm [[hidroxit]] (ngoại trừ nguyên tử đầu và cuối) và theo cấu trúc hình chữ L (chirality), tạo nên những [[đồng phân]] cùng công thức hoá học. Như galactose và glucose đều là [[aldohexose]], nhưng cả hai đều có tính chất hoá, lí khác nhau.
 
===Chuỗi mạch hở monosaccarit===