Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chu Thành vương”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎Tham khảo: sửa lỗi chính tả, replaced: NXB → Nhà xuất bản (4) using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 47:
| nơi mất = [[Trung Quốc]]
}}
'''Chu Thành Vương''' ([[chữ Hán]]: 周成王;) trị vì:vị [[1115danh TCNsách vua Trung Quốc|Thiên tử]] thứ hai của [[1079nhà TCNChu]]<ref>Trình Doãntrong Thắng,[[lịch Ngôsử TrâuTrung Cương,Quốc]]. TháiÔng Thành,trị sách đãkhoảng dẫn21 năm, tr 19</ref>từ hoặcnăm [[1042 TCN]] đến năm [[1021 TCN]]<ref>Theo nghiên cứu của dự án [[Hạ Thương Chu đoạn đại công trình]] của các nhà sử học hiện đại Trung Quốc</ref> hoặc 1024 TCN - 1005 TCN <ref>Nguyễn Khắc Thuần, Các đời đế vương Trung Hoa, tr 20</ref>), tên thật là '''Cơ Tụng''' (姬誦), là vị [[danh sách vua Trung Quốc|vua]] thứ hai của [[nhà Chu]] trong [[lịch sử Trung Quốc]]. Trong thời gian đầu trị vì của ông, [[Chu Công Đán]] làm nhiếp chính.
 
Thành vương kế vị khi còn nhỏ tuổi, [[Chu Công Đán]] làm [[nhiếp chính]], bình định [[Tam giám chi loạn]] (三监之乱), ổn định xã tắc nhà Chu. Thành vương khi trưởng thành, đã kiến lập tân đô [[Lạc Ấp]], đại phong [[chư hầu]], hoàn thiện [[Chu Công đông chinh]] (周公东征), biên tả lễ nhạc, gia tăng quyền uy thống trị của nhà Chu. Kế vị Chu Thành vương là [[Chu Khang vương]], tiếp tục biện pháp thịnh trị, được lịch sử tôn xưng [[thành Khang chi trị]] (成康之治).
 
== Thân thế ==
ÔngChu Thành vương tên thật là '''Cơ Tụng''' (姬誦), là con trai của [[Chu Vũ vương|Chu Vũ Vương]] Cơ Phát, vị vuaquân vương đã sáng lập triều đại nhà Chu. SửMẹ sáchông không ghi[[Vương chéphậu]] mẹ[[Ấp Khương]] (邑姜), con gái của [[Tề Thái công]] Lữ Thượng. Ngoài ra, ông có người anh em cùng mẹai[[Đường Thúc Ngu]] (唐叔虞).
 
Khi Chu Vũ Vương diệt [[nhà Thương]] lên làm thiên[[Thiên tử]] thì tuổi đã cao, tháiThái tử Cơ Tụng còn ít tuổi. Không lâu sau, Vũ Vươngvương bệnh mất. Trước khi qua đời, Vũ Vương ủy thác cho em là [[Chu Công Đán]] giúp Cơ Tụng làm vuaThiên tử kế vị.
== Chu Công nhiếp chính ==
Khi Chu Vũ Vương diệt [[nhà Thương]] lên làm thiên tử thì tuổi đã cao, thái tử Cơ Tụng còn ít tuổi. Không lâu sau, Vũ Vương bệnh mất. Trước khi qua đời, Vũ Vương ủy thác cho em là [[Chu Công Đán]] giúp Cơ Tụng làm vua.
 
Cơ Tụng lên nối ngôi, tức là vua '''Chu Thành Vương''', chú là Cơ Đán làm phụ chính.
 
== Tam Giám chi loạn ==
Ba người em khác của Chu Vũ Vương, chú của Thành Vương là [[Quản Thúc Tiên]], [[Hoắc Thúc Xử]][[Sái Thúc Độ]] được phong đất làm "[[Tam giám"]] để canh chừng [[Vũ Canh]] nhưng lại nghe theo lời dụ của Vũ Canh, mưu lật đổ nhà Chu để khôi phục nhà Thương. Không lâu sau, ba người giúp Vũ Canh dấy binh của bộ lạc Hoắc Địa nổi loạn chống nhà Chu. Chu Công và Thiệu công tập trung dàn xếp xong việc nội chính, sau đó Chu Công mang quân đi đông chinh.
 
Qua 3 năm chiến tranh ([[1113 TCN]]), Chu Công đánh bại được quân nổi loạn, giết chết Vũ Canh và Quản Thúc Tiên; bắt Hoắc Thúc Xử và Sái Thúc Độ đi đày, phong đất Vệ của Quản Thúc trước đây cho em nhỏ của Vũ Vươngvương[[Khang Thúc]].
 
== Đích thân chấp chính ==
Năm [[1109 TCN]], Chu Công Đán làm phụ chính trong 7 năm., Khoảngđến nămlúc 1109này TCN,thì Chu Thành Vươngvương đã khôn lớn, đã có thể đảm đương quốc sự, Chu Công trao lại việc triều chính cho ông. Có người gièm pha Chu Công với vua Thành Vươngvương rằng:
:''"Chu Công Đán muốn giành ngôi đã lâu, nếu nhà vua không cảnh giác thì dễ xảy ra nguy biến".''
 
Hàng 75 ⟶ 77:
Khi lâm bệnh nặng, Chu Thành vương sợ thái tử Chiêu không đảm đương nổi công việc, bèn triệu Thiệu công<ref>Thiệu công đây là con của Thiệu công Thích nước Yên được kế tục chức</ref> và Tất công đến, dặn giúp đỡ thái tử.
 
KhoảngNăm năm 1079 TCN ([[Hạ1021 Thương Chu đoạn đại công trìnhTCN]] xác định là năm 1021 TCN), Chu Thành Vươngvương [[chết|quaquy đời]]thiên. Thái tử Cơ Chiêu lên thay, tức là [[Chu Khang vương|Chu Khang Vương]].
 
== Xem thêm ==