|
Phật Giáo Nam Tông (Tiểu Thừa hoặc Nguyên Thủy) khuyến cáo rằng người tu Phật cần phải thông hiểu những định nghĩa này (lời của Phật được truyền tụng) và triển khai tu tập cho đúng. Vì theo họ nếu như tu sai định nghĩa Bát Chánh Đạo thì sẽ không chứng đắc Niết Bàn. Ví dụ như Chánh Niệm trong đoạn Kinh trên được định nghĩa là Tứ Niệm Xứ. Cần phải thực hiện đúng Tứ Niệm Xứ trong Kinh Tứ Niệm Xứ thuộc Trung Bộ Kinh.
Kinh Bát Chánh Đạo(trích) :
'''Thứ nhất là Chánh Kiến'''
Là hiểu được đường đi
Của Nhân Quả chi li
Từ đời này đời khác
Nghiệp một lần gây tạo
Thành quả báo về sau
Chẳng biết lâu hay mau
Nhưng không hề nhầm lẫn
Rồi tột cùng Giác ngộ
Là Vô ngã hoàn toàn
Thành tuyệt đối vị tha
Từ bi và Trí tuệ
Vô số điều đạo lý
Khắp pháp giới bao la
Càng lúc càng hiểu ra
Theo tháng ngày tu tập.
'''Chánh Tư Duy kế tiếp'''
Là xây dựng tâm hồn
Thành đạo đức hiền lương
Theo từng lần tác ý
Khi khởi tâm bất thiện
Là quyết chí diệt trừ
Biết hối hận ăn năn
Biết canh phòng lần khác
Khi đối duyên tiếp cảnh
Luôn tác ý thiện lành
Tự nhắc chẳng có ta
Để mà tham mà giận
Thường tự răn tự nhắc
Phải biết sống vị tha
Luôn kính ngưỡng ái hòa
Không khoe khoang kiêu mạn
Thường khởi tâm tôn kính
Mường Phương Phật Pháp Tăng
Như ngưỡng vọng cao sơn
Còn mình như bụi rác
Thường khởi tâm ban ban rải
Từ bi khắp nơi nơi
Địa ngục hay cõi trời
Cả cỏ cây vạn loại
Tự nhắc mình tránh khỏi
Những ô nhiễm thấp hèn
Giữ giới hạnh sạch trong
Theo gương bao bậc Thánh
Càng ngày càng tinh tế
Kiểm soát tâm ý mình
Phát hiện những điều sai
Nhỏ như là sợi tóc.
'''Thứ ba là Chánh Ngữ'''
Là làm chủ từng lời
Để rơi vào lòng người
Toàn những điều cao đẹp
Chẳng có gì tốn kém
Chẳng vất vả công lao
Nhưng tội phước rất nhiều
Mỗi khi lên tiếng nói
Đừng chê bai bừa bãi
Kẻo xúc phạm bậc hiền
Nhiều kiếp tổn phước duyên
Có khi sinh cầm thú
Cố gắng khen người tốt
Khen cho người khác nghe
Để mọi người phát tâm
Rồi hướng theo điều thiện
Luôn ngợi ca Phật Pháp
Kiên nhẫn độ từng người
Về với bóng từ bi
Để rời xa đau khổ
Hay nói về Nhân Quả
Về nhiều kiếp luân hồi
Cho người biết tin sâu
Mà làm lành lánh dữ
Không nói điều dơ bẩn
Không nói điều khen mình
Không nói điều đua ganh
Không nói điều giả dối
Vô số điều phải nói
Tạo nên công đức lành
Nên cẩn thận thông minh
Khi cất lời mở miệng.
'''Thứ tư là Chánh Nghiệp'''
Là vô số việc làm
Rất cụ thể lợi tha
Yêu thương và giúp đỡ
Không làm điều ác độc
Gây đau khổ chúng sinh
Chỉ làm những việc lành
Cho chúng sinh an lạc
Có khi là lui lại
Nhường người tốt tiến lên
Có khi là bước lên
Gánh lấy điều nặng nhọc
Có khi là nghiêm khắc
Ngăn kẻ xấu làm sai
Có khi là rat ay
Giúp những ai hành thiện
Dù còn trong khốn khó
Vẫn cố gắng không ngừng
Làm từng chút việc lành
Đắp đền nền công đức
Rất siêng năng lễ Phật
Sám hối nghiệp nghìn xưa
Việc bất thiện ngăn chừa
Điều thiện lành chất chứa
Bồ tát thường gián tiếp
Giúp mà không ai hay
Nên phước giữ tròn đầy
Để chia cho tất cả
Biết bao nhiêu việc tốt
Khắp ba cõi sáu đường
Là Chánh nghiệp phi thường
Thành vô biên phước báo.
'''Thứ năm là chánh Mạng'''
Là nghề nghiệp mưu sinh
Nuôi sống bản thân mình
Qua kiếp người tạm bợ
Nhờ phước từ Chánh Nghiệp
Nên người được tự do
Chọn nghề nghiệp sao cho
Phước lành sinh thêm mãi
Nghề tốt phải gồm đủ
Hai yếu tố sau đây
Là tạo phước từng ngày
Có thời gian tu tập
Riêng tỳ kheo tu sĩ
Chỉ khất thực xin ăn
Chớ suy tính kinh doanh
Mà sai đường xuất thế
Nhưng sa môn khất thực
Không luồn cúi thấp hèn
Mà đĩnh đạc uy nghi
Bất cần và thanh thản
Đem cuộc đời thanh tịnh
Giáo hóa khắp chúng sinh
Đổi lấy bát cơm lành
Ung dung đường thiên lý.
'''Sáu là Chánh Tinh Tấn'''
Thực hành cách nhiếp tâm
Trong thiền định thậm thâm
Vô vàn điều gian khó
Lúc này tâm chưa nhiếp
Vọng tưởng còn chập chùng
Thân đau mỏi không ngưng
Nhưng không hề thoái chí
Có khi là thân quyến
Gây trở ngại đủ điều
Hoặc bệnh tật triền miên
Nạn tai không lường hết
Dù còn nhiều chướng ngại
Nhưng hành giải vững lòng
Như núi đá ung dung
Giữa bão giông sấm sét
Lòng dặn lòng đã quyết
Dù trăm kiếp ngàn đời
Tinh tấn mãi không thôi
Đi về nơi Vô ngã
Ngồi kiết già phu tọa
An trú khắp toàn thân
Cảm giác khắp toàn thân
Thân nghiêm trang bất động
Rồi nhẹ nhàng quán chiếu
Thân tạm bợ vô thường
Già bệnh chết thảm thương
Theo bụi xương bay mất
Biết thân này đang thở
Thân này đang thở vào
Thân này đang thở ra
Rõ ràng từng chút một
Mỗi phút giây cuộc sống
Vẫn an trú toàn thân
Vẫn nhớ thân Vô thường
Đêm ngày không gián đoạn.
'''Bảy là vào Chánh Niệm'''
Tâm tỉnh giác rỗng rang
Lòng thanh toát nhẹ nhàng
Nhưng vẫn còn niệm khởi
Nhờ vào sức tỉnh giác
Hành giả kiểm soát tâm
Không mịt mờ mê lầm
Chạy theo ngoài thanh sắc
Hành giả biết tác ý
Theo Vô ngã Từ bi
Gắng diệt trừ sân si
Tâm càng thêm đạo đức
Dù bắt đầu an lạc
Nhưng chỉ mới bắt đầu
Chưa phải đã đi sâu
Trong cõi thiền vi diệu
Như đi trên băng mỏng
Hay chông nhọn than hồng
Xin cẩn thận vô cùng
Lúc này đầy nguy hiểm
Nếu sai lầm tác ý
Với kiêu mạn ngấm ngầm
Len lỏi trong nội tâm
Ắt có ngày điên loạn
Càng thêm Tôn kính Phật
Đến tuyệt đối vô biên
Nguyện thân mạng cúng dường
Lên Mười Phương Tam Bảo
Hành giả còn vất vả
Mấy mươi kiếp tái sinh
Lên xuống giữa trời người
Mới hết đường Chánh Niệm
Diệt trừ Năm Triền Cái
Nóng giận và Tham lam
Trạo cử với Hôn trầm
Thứ năm là Nghi hối
Với thời kỳ mạt pháp
Người tu đến chỗ này
Nhầm tưởng đã đủ đầy
An trú nơi thánh quả
Có khi bị ảo giác
Hiện đủ điều lạ kỳ
Khiến kiêu mạn hoang mang
Để rồi vỡ tan hết
Có khi được thần trí
Biết nhiều việc lạ thường
Càng tưởng chứng cao siêu
Rồi lạc vào ma đạo
Vì vậy càng cố gắng
Lễ Phật lòng khiêm cung
Quán vô ngã hư không
Để đi qua vực thẳm
'''Thứ tám là Chánh Định'''
Bậc thứ nhất Sơ thiền
Thân an lạc vô biên
Dứt xong điều ái dục
Nhưng vẫn còn tầm tứ
Niệm vi tế sâu xa
Về đạo lý bao la
Nên cũng còn chướng ngại
Nhị thiền tâm sạch niệm
Thân tỉnh giác tuôn trào
Như mạch nước dâng cao
Không bao giờ vơi cạn
Tam thiền trùm pháp giới
Thân đồng cõi hư không
Vật chất cũng là tâm
Khắp đất trời an lạc
Tứ thiền là tuyệt đối
Tâm tịch tịnh như như
Cả vũ trụ thái hư
Đã vào nơi bản thể
Nếu tiếp theo quán chiếu
Để chứng đạt Tam Minh
Hành giả sẽ trở thành
Thánh nhân A la hán
==Xem thêm==
| 