Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hồ tiêu”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Đã lùi lại sửa đổi của 115.79.52.21 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của Powerover |
|||
Dòng 1:
{{Taxobox
| name = ''Piper nigrum''
| image = Piper_nigrum_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-107.jpg
| image_width = 210px
| image_caption = Cây hồ tiêu với quả chưa chín
| regnum = [[Thực vật|Plantae]]
| unranked_classis = [[Thực vật có hoa|Angiospermae]]
| unranked_ordo = [[Phân lớp Mộc lan|Magnoliidae]]
| ordo = [[Bộ Hồ tiêu|Piperales]]
| familia = [[Họ Hồ tiêu|Piperaceae]]
| genus = ''[[Piper (chi)|Piper]]''
| species = '''''P. nigrum'''''
| binomial = ''Piper nigrum''
| binomial_authority = [[Carl Linnaeus|L.]]<ref>
{{chú thích web
|url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?28589
|title = Piper nigrum information from NPGS/GRIN
|publisher = www.ars-grin.gov
|accessdate = ngày 2 tháng 3 năm 2008}}</ref>
}}
'''Hồ tiêu''' còn gọi là '''tiêu ăn''', '''cổ nguyệt''', '''hắc cổ nguyệt''', '''bạch cổ nguyệt''' (danh pháp hoa học: ''Piper nigrum'') là một loài [[cây leo]] [[thụ vật có hoa|có hoa]] thuộc [[họ Hồ tiêu]] (''Piperaceae''), trồng chủ yếu để lấy [[quả]] và hạt, thường dùng làm [[gia vị]] dưới dạng khô hoặc tươi. Hoa hồ tiêu là [[quốc hoa]] của đất nước [[Liberia]].
Hồ tiêu là một loại dây leo, thân dài, nhẵn không mang lông, bám vào các cây khác bằng rễ. Thân mọc cuốn, mang lá mọc cách. Lá như lá [[trầu không]], nhưng dài và thuôn hơn. Có hai loại nhánh: một loại nhánh mang quả, và một loại nhánh dinh dưỡng, cả hai loại nhánh đều xuất phát từ kẽ lá. Đối chiếu với lá là một cụm hoa hình đuôi sóc. Khi chín, rụng cả chùm. Quả hình cầu nhỏ, chừng 20-30 quả trên một chùm, lúc đầu màu xanh lục, sau có màu vàng, khi chín có màu đỏ. Từ quả này có thể thu hoạch được '''hồ tiêu trắng''', '''hồ tiêu đỏ''', '''hồ tiêu xanh''' và '''hồ tiêu đen'''. Đốt cây rất dòn, khi vận chuyển nếu không cận thận thì cây có thể chết. Quả có một [[hạt]] duy nh[[Tập tin:Dried Peppercorns.jpg|nhỏ|202x202px|Hồ tiêu đen và hồ tiêu trắng]]▼
==Miêu tả==
[[Tập tin:Piper nigrum drawing 1832.jpg|nhỏ|trái|240px|Tranh vẽ hồ tiêu năm 1832]]
▲Hồ tiêu là một loại dây leo, thân dài, nhẵn không mang lông, bám vào các cây khác bằng rễ. Thân mọc cuốn, mang lá mọc cách. Lá như lá [[trầu không]], nhưng dài và thuôn hơn. Có hai loại nhánh: một loại nhánh mang quả, và một loại nhánh dinh dưỡng, cả hai loại nhánh đều xuất phát từ kẽ lá. Đối chiếu với lá là một cụm hoa hình đuôi sóc. Khi chín, rụng cả chùm. Quả hình cầu nhỏ, chừng 20-30 quả trên một chùm, lúc đầu màu xanh lục, sau có màu vàng, khi chín có màu đỏ. Từ quả này có thể thu hoạch được '''hồ tiêu trắng''', '''hồ tiêu đỏ''', '''hồ tiêu xanh''' và '''hồ tiêu đen'''. Đốt cây rất dòn, khi vận chuyển nếu không cận thận thì cây có thể chết. Quả có một [[hạt]] duy
==Thu hoạch và chế biến==
[[Tập tin:Dried Peppercorns.jpg|nhỏ|240px|Hồ tiêu đen và hồ tiêu trắng]]
Hồ tiêu được thu hoạch mỗi năm một lần. Muốn có '''hồ tiêu đen''', người ta hái quả vào lúc xuất hiện một số quả đỏ hay vàng trên chùm, nghĩa là lúc quả còn xanh; những quả còn non quá chưa có sọ rất giòn, khi phơi dễ vỡ vụn, các quả khác khi phơi vỏ quả sẽ săn lại, ngả màu đen. Muốn có '''hồ tiêu trắng''' (hay '''hồ tiêu sọ'''), người ta hái quả lúc chúng đã thật chín, sau đó bỏ vỏ. Loại này có màu trắng ngà hay xám, ít nhăn nheo và ít thơm hơn (vì lớp vỏ chứa tinh dầu đã mất) nhưng cay hơn (vì quả đã chín).
Bên cạnh hai sản phẩm nói trên, tuy hiếm hơn, còn có '''hồ tiêu đỏ''', là loại hồ tiêu chín cây hoặc được thu hái khi rất già, ủ chín sau đó được chế biến theo cách thức đặc biệt để giữ màu đỏ của vỏ. Hồ tiêu đỏ có màu đỏ thẫm hơi ngả đen, được sản xuất tại [[Ấn Độ]] và tại huyện [[Chư Sê]] và [[Bà Rịa - Vũng Tàu]] Việt Nam. Giá trị xuất khẩu của tiêu đỏ sau khi chế biến cao hơn gấp 3 đến 4 lần so với hạt tiêu
==Thành phần hóa học==
Hồ tiêu cũng rất giàu [[vitamin C]], thậm chí còn nhiều hơn cả [[cà chua]]. Một nửa cốc hồ tiêu xanh, vàng hay đỏ sẽ cung cấp tới hơn 230% nhu cầu [[canxi]] 1 ngày/1 người.
| |||