Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bùi Quang Chiêu”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dòng 1:
'''Bùi Quang Chiêu''' (1872-1945) là một [[nhà chính trị]] tranh đấu đòi độc lập cho [[Việt Nam]] vào đầu [[thế kỷ 20]].
 
==Tiểu sửThân thế ==
Ông quê ở [[Mỏ Cày]], [[Bến Tre]] lớn lên trong gia đình vốn có truyền thống [[Nho học]] nhưng có học trường Tây. Ông có [[quốc tịch]] [[Pháp]]<ref>Người dân xứ nhượng địa [[Nam Kỳ]], [[Đà Nẵng]], [[Hải Phòng]] chỉ cần làm thủ tục là đương nhiên có quốc tịch Pháp</ref>. Ông được gia đình gửi sang [[Algérie]] rồi sang Pháp học ở trường'' École Coloniale'' từ năm 1894. Ba năm sau ông là người Việt đầu tiên đỗ bằng [[kỹ sư]] [[canh nông]] (''ingénieur agronome'') của Pháp. Vua [[Hàm Nghi]] bấy giờ bị Pháp đày sang Algérie và ông là người Việt duy nhất được vào thăm cựu hoàng lúc đó<ref>Nguyên Hương Nguyễn Cúc, trang 256.</ref>.
 
== Hoạt động chính trị ==
Ở bên Pháp ông có gặp gỡ [[Hồ Chí Minh]] một vài lần nhưng không đồng quan điểm với Hồ Chí Minh. ÔÔng là người thành lập tổ chức ''Association mutuelle des Indochinois'',<ref>Ho Tai, Hue-Tam. tr 233</ref> một trong những đoàn thể có mặt sớm nhất của người Việt ở Pháp.
 
Sau khi về nước ông hưởng ứng phong trào [[Đông Kinh Nghĩa Thục]] mở mang dân trí, ông liên lạc với các nhà trí thức [[Nam Kỳ]] nổi tiếng và cùng chí hướng như luật sư [[Dương Văn Giáo]], [[Diệp Văn Kỳ]], nhà báo [[Nguyễn Phan Long]], bác sĩ [[Trần Như Lân]], bác sĩ [[Nguyễn Văn Thinh]].
Hàng 21 ⟶ 22:
#Bãi bỏ độc quyền kinh tế<ref>Nguyên Hương Nguyễn Cúc, trang 234.</ref>.
 
Với thanh thế đó, ông về lại [[Sài Gòn]] tranh cử cuộc bầu cử tháng 10 năm 1926. Kết quả là ông cùng 9 đảng viên đảng Lập Hiến đắc cử Hội đồng Quản hạt Nam Kỳ. Ông được bầu làm Phó chủ tịch Hội đồng. Năm 1927 nhờ sự vận động của ông cùng các nhân sĩ khác như [[Phan Văn Trường]] , [[Huỳnh Thúc Kháng]], [[Nguyễn An Ninh]], [[Vũ Đình Dy]] và Nguyễn Phan Long, người Pháp mới bãi bỏ điều kiện Pháp tịch cho những học sinh muốn sang Pháp du học<ref>Nguyên Hương Nguyễn Cúc, trang 237.</ref> Cũng vì quan tâm đến việc giáo dục, ông mở tư thục "An Nam Học đường" ở Sài Gòn. Hoạt động chính trị của ông bị nhà chức trách cho là bài Pháp nên ông và báo ''La Tribune Indochinoise'' bị liệt danh vào "sổ đen" của mật thám Pháp<ref>Nguyên Hương Nguyễn Cúc, trang 257.</ref>.

== Bị sát hại ==
Năm 1938 ông rời chính trường bỏ về Mỏ Cày một ít lâu rồi lại ra Sài Gòn năm 1943. Ngày 29 tháng 9 năm 1945 ở Chợ Đệm ông bị lực lượng Việt Minh thủ tiêu với tội làm "tay sai cho thực dân Pháp"<ref>''Từ điển Nhân vật Lịch sử Việt Nam''. Hà Nội, 1997. trang 48.</ref> vì ông chủ trương tranh đấu bất bạo động. Cùng bị giết với ông là bốn người con trai và người con gái út 16 tuổi<ref>Nguyên Hương Nguyễn Cúc, trang 258.</ref>.
 
Trong số các con ông, người ta còn nhắc đến bà Henriette Bùi đỗ bằng bác sĩ y khoa Pháp năm 1929. Bà là nữ bác sĩ y khoa Việt Nam đầu tiên<ref>Nguyên Hương Nguyễn Cúc, trang 248.</ref>.