Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giải Nobel Văn học”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Paris (thảo luận | đóng góp)
Xqbot (thảo luận | đóng góp)
n robot Thay: br:Priz Nobel al Lennegezh; sửa cách trình bày
Dòng 1:
[[HìnhTập tin:Giải thưởng Nobel văn chương.jpg|nhỏ|phải|250px|Huy chương giải Nobel văn chương]]
'''Giải Nobel Văn học''' ([[tiếng Thụy Điển]]: '''Nobelpriset i litteratur''') là một trong sáu nhóm giải thưởng của [[Giải Nobel]], giải được trao hàng năm cho một tác giả từ bất cứ quốc gia nào có, theo cách dùng từ trong di chúc của [[Alfred Nobel]], tác phẩm xuất sắc nhất theo khuynh hướng [[duy tâm]] (nguyên văn tiếng Thụy Điển: ''"den som inom litteraturen har producerat det utmärktaste i idealisk riktning"''). "Tác phẩm" ở đây có thể là toàn bộ sự nghiệp sáng tác của người được trao giải hoặc là một số tác phẩm riêng biệt được nêu trong phần lí do trao tặng. Cơ quan quyết định người được nhận Giải Nobel Văn học là [[Viện Hàn lâm Thụy Điển]], quyết định này được công bố vào đầu tháng 10 hàng năm.
 
Câu trích dẫn trong di chúc của Nobel về giải thưởng này đã dẫn đến nhiều tranh cãi. Trong tiếng Thụy Điển, từ ''idealisk'' vừa có thể hiểu là ''duy tâm'' (''idealistic''), vừa có thể hiểu là ''lý tưởng'' (''ideal''). Vì vậy trong giai đoạn đầu của Giải Nobel Văn học, Ủy ban Nobel đã gặp nhiều lúng túng trong việc lựa chọn người xứng đáng và đã bỏ qua nhiều nhà văn nổi tiếng Thế giới như [[Lev Tolstoy]] hay [[Henrik Ibsen]], với lý do là tác phẩm của các tác giả nhà chưa đủ "duy tâm". Tuy nhiên giai đoạn sau, nguyên tắc cứng nhắc này đã được nới lỏng và người được nhận giải thưởng thường đều là những tác giả được Thế giới công nhận.
Dòng 16:
Năm [[1974]], ba tác giả nổi tiếng Thế giới là [[Graham Greene]], [[Vladimir Nabokov]] và [[Saul Bellow]] đều được đề cử, nhưng giải thưởng lại lọt vào tay các tác giả người Thụy Điển ít tên tuổi hơn là [[Eyvind Johnson]] và [[Harry Martinson]], vốn cũng nằm trong ủy ban xét tặng giải thưởng này. Sau đó Bellow được trao giải năm [[1976]] nhưng Greene và Nabokov thì không bao giờ được xét tặng giải thưởng này nữa.
 
Người được tặng Giải Nobel Văn học năm [[1997]] là [[Dario Fo]] thoạt tiên chỉ được một số nhà phê bình coi là một ứng cử viên nhẹ ký vì tác giả này thường được biết tới như là một diễn viên hơn là một nhà văn, vả lại [[Giáo hội Công giáo Rôma]] cũng đã từng chỉ trích tác phẩm của Fo. Theo nhà xuất bản của Dario Fo ở [[Luân Đôn]] thì [[Salman Rushdie]] và [[Arthur Miller]] mới là những người được dự đoán sẽ giành giải, tuy nhiên những nhà tổ chức đã tuyên bố rằng hai nhà văn này là "quá dễ dự đoán và quá phổ biến" (''too predictable, too popular'')<ref>[http://www.hartford-hwp.com/archives/62/016.html]</ref>.
 
Lựa chọn của Viện Hàn lâm Thụy Điển cho giải thưởng năm [[2004]], nữ nhà văn [[Áo]] [[Elfriede Jelinek]], đã bị chỉ trích từ ngay trong thành phần viện sĩ của Viện. Knut Ahnlund (người đã không còn thực sự hoạt động ở Viện Hàn lâm từ năm [[1996]]) đã từ chức và nói rằng việc lựa chọn Jelinek đã gây ra những thiệt hại không thể bù đắp được cho danh tiếng của giải<ref>[http://enjoyment.independent.co.uk/theatre/news/article319277.ece]</ref>.
Dòng 24:
 
== Ngoài lề ==
* Cho đến nay tác giả già nhất được nhận Giải Nobel Văn học là [[Theodor Mommsen]], ông này đã 85 tuổi khi được công bố là người nhận giải năm [[1902]]. Còn người trẻ nhất được nhận giải là [[Rudyard Kipling]], ông 42 tuổi khi nhận giải năm [[1907]].
 
* Người nhận Giải Nobel Văn học sống thọ nhất cho đến nay là [[Bertrand Russell]], ông qua đời năm 97 tuổi. Còn người chết trẻ nhất trong số những người đoạt giải là nhà văn Pháp [[Albert Camus]], ông qua đời sau một tai nạn ô tô năm 46 tuổi, chỉ ba năm sau khi được nhận giải Nobel.
 
* Cho đến nay sau khi hơn 100 tác giả đã được trao Giải Nobel Văn học thì mới chỉ có 10 phụ nữ được nhận vinh dự này, đó là [[Selma Lagerlöf]] (1909), [[Grazia Deledda]] (1926), [[Sigrid Undset]] (1928), [[Pearl S. Buck]] (1938), [[Gabriela Mistral]] (1945), [[Nelly Sachs]] (1966), [[Nadine Gordimer]] (1991), [[Toni Morrison]] (1993), [[Wisława Szymborska]] (1996) và [[Elfriede Jelinek]] (2004).
 
== Tham khảo ==
Dòng 56:
[[be-x-old:Нобэлеўская прэмія ў галіне літаратуры]]
[[bs:Nobelova nagrada za književnost]]
[[br:Priz Nobel al lennegezhLennegezh]]
[[bg:Нобелова награда за литература]]
[[ca:Premi Nobel de Literatura]]