Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ruột già”

'''Ruột già''' hay '''đại tràng''' ({{lang-la|''intestinum crassum''}}) còn gọi là ''colon'', nghĩa là ruột dày, là phần áp cuối trong [[hệ tiêu hóa]] — chặng cuối cùng của ống tiêu hóa là [[hậu môn]] - trong những [[động vật có xương sống]]. Nó có chức năng nhận thức ăn đã được tiêu hóa và hấp thu từ ruột non. Nó hấp thụ nước và muối khoáng từ thức ăn và cùng với sự phân hủy cùng các vi khuẩn tạo bã thức ăn thành [[phân]], khi đủ lượng đại tràng sẽ co bóp tạo nhu động và bài tiết phân qua trực tràng, phần cuối cùng của đại tràng gần hậu môn. <ref>{{Chú thích sách

| isbn = 0-13-981176-1}}</ref> Ruột già dài khoảng {{convert|1,5|m|ft|}} chiều dài có thể đạt 1m9 và trung bình của người Việt Nam dài 1m48cm và còn khác nhau ở mỗi người và các giới tính, khoảng 1/5 chiều dài của ống tiêu hóa có nghĩa là ruột già dài bằng khoảng 1/4 ruột non, nhưng [[tiết diện]] lại lớn hơn.

Ruột già chia ra làm 3 phần chính: manh tràng, kết tràng và trực tràng.<ref name="ruột già">{{Chú thích web |url=http://www.yhoc-net.com/y-hoc-co-so/37-giai-phau-sinh-ly/434-he-tieu-hoa.html?start=3 |title = Hệ tiêu hóa - Ruột non - Ruột già | year = 2008 }}</ref> Ruột non thông với ruột già tại ranh giới giữa manh tràng và kết tràng. Giữa ruột non và ruột già có van hồi - manh giữ không cho các chất ở ruột già rơi ngược trở lại ruột non. <ref name=zsh1> {{Chú thích web |url=http://www.zsinhhoc.com/2013/01/su-tieu-hoa-o-ruot-gia.html|title = Sự tiêu hóa ở ruột già | year = }}</ref>

Từ ''cecum'' có nguồn gốc từ tiếng Latin: ''caecum'', có nghĩa là "mù" (từ "manh" trong tiếng Hán Việt cũng có nghĩa là mù). Manh tràng có hình dạng giống như 1 cái túi tròn và nằm ngay phía dưới khu vực hổng tràng đổ vào ruột già. Phía đầu bịt kín có một đoạn ngắn hình giun gọi là [[ruột thừa]] có hình dạng như ngón tay với chiều dài trung bình ở người lớn khoảng 9&nbsp;cm và đường kính 0,5-1 5–1&nbsp;cm.<ref name="ruột già"/>

Dịch ruột già không có enzyme tiêu hoá mà chỉ có chất nhày để bảo vệ [[niêm mạc]] của chính nó mà thôi. Trong chứng viêm ruột già, chất nhày được tăng tiết, tạo thành từng khối ra theo phân. <ref name=zsh1/>

Thải phân qua động tác đại tiện là một phản xạ không điều kiện gây co bóp cơ trơn trực tràng và mở cơ thắt hậu môn. Khi niêm mạc trực tràng bị kích thích, các xung hướng tâm truyền về chất xám của tuỷ sống ở đoạn cùng, nơi xuất phát dây chậu thuộc thần kinh phó giao cảm. Các xung ly tâm đến trực tràng gây co bóp mạnh các cơ trơn, mở cơ thắt hậu môn, đồng thời có sự phối hợp với sự co cơ thành bụng để đẩy phân ra ngoài. Trong ngày, ruột già có một vài đợt cử động nhu động mạnh để dồn phân tử ruột già xuống trực tràng. Khi áp lực do lượng phân tích tụ tăng, kích thích niêm mạc trực tràng và phản xạ đại tiện xảy ra, thường chỉ một lần.

Ở hậu môn có hai vòng cơ thắt là cơ trơn và cơ vân, khi niêm mạc trực tràng bị kích thích, đáng lẽ phản xạ mở cơ thắt xảy ra, nhưng nếu ý muốn (phản xạ có điều kiện) kìm hãm, thì vòng cơ vân sẽ co và đóng chặt hậu môn lại. Sau một vài lần trực tràng co nhưng phản xạ không xảy ra, phân sẽ bị các cử động phản nhu động dồn trở lại đoạn ruột sigma làm cho trực tràng không bị kích thích nữa. Phản xạ đại tiện bị kìm hãm hoàn toàn. Nếu cứ tiếp tục dùng ý muốn ức chế phản xạ đại tiện sẽ gây hiện tượng táo bón, ít tập luyện và vận động làm giảm nhu động ruột cũng gây hiện tượng táo bón. Do vậy, khẩu phần thức ăn có tỷ lệ chất xơ thích hợp, sự luyện tập và vận động, thực hiện phản xạ đại tiện đúng giờ trong ngày là rất quan trọng đối với hoạt động sống của mỗi người. <ref name=zsh1/>

*Viêm đại tràng do vi khuẩn gây ra (như shigella ,Campylobacter , E. coli , và C. difficile )

*Viêm đại tràng bức xạ (ví dụ như sau điều trị bằng bức xạ cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt )