Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bộ Lại”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
n →‎top: sửa chính tả 2, replaced: Nội Vụ → Nội vụ using AWB
Dòng 1:
'''Bộ Lại''' hay '''Lại bộ''' (chữ Hán:''吏部'') là tên gọi của một cơ quan hành chính thời [[phong kiến]] tại các nước [[Đông Á]], tương đương với cấp bộ ngày nay. Năm Kiến Thủy thứ tư ([[29 TCN]]) thời [[Hán Thành Đế]] lập ra thường thị tào<ref name ="Tấn thư">[[Tấn thư]], [http://zh.wikisource.org/wiki/%E6%99%89%E6%9B%B8/%E5%8D%B7024 Quyển 24: Chức quan chí]</ref>, đến thời [[Hán Quang Vũ Đế]] đổi thành lại tào<ref name ="Tấn thư" /><ref name=BDTT>[http://baike.baidu.com/view/57785.htm Bộ Lại trên Bách độ Toàn thư]</ref>. Thời [[Hán Linh Đế]] đổi thành Tuyển bộ<ref name ="Tấn thư" /><ref name=BDTT />. Từ thời [[Tào Ngụy]] và [[nhà Tấn]] trở đi gọi là Lại bộ<ref name ="Tấn thư" /><ref name=BDTT />. Thời [[nhà Tùy|Tùy]], [[nhà Đường|Đường]] và [[Ngũ Đại Thập Quốc|Ngũ đại]], bộ này là một trong sáu bộ ([[Lục bộ]]) của [[Thượng thư tỉnh]].
 
Ở Việt Nam thời phong kiến, Bộ Lại (Bộ Nội Vụvụ) hoặc Lại bộ là bộ giữ việc quan tước, phong tước, ân ban thuyên chuyển, lựa chọn, xét công, bãi truất và thăng thưởng, bổ sung quan lại, cung cấp người cho các nha môn. Đứng đầu Bộ Lại là Thượng thư bộ Lại (''Lại bộ Thượng thư'').
 
Trong Lại bộ sau này mới đặt ra các ti là [[Lại bộ ti]], [[Tư phong ti]], [[Tư huân ti]], [[Khảo công ti]]<ref name=TDT>[[Tân Đường thư]], [http://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7046#.E5.90.8F.E9.83.A8 Quyển 46: Bách quan chí nhất]</ref>, chủ quản các công việc của [[quan văn]] như bổ nhiệm, bãi miễn, [[khảo khóa]], thăng giáng, huân phong, điều động. Thời kỳ đầu [[nhà Đường]] bộ này còn cai quản cả việc khảo thí [[khoa cử]], đến năm Khai Nguyên thứ 24 ([[736]]) thời [[Đường Huyền Tông]] thì công việc này được giao lại cho [[bộ Lễ]]. Thời kỳ giữa của nhà Đường, các quyền xem xét quan viên và bổ nhiệm, bãi miễn bị thu hồi dần về thượng thư tỉnh. Quan đứng đầu bộ Lại gọi là [[Lại bộ thượng thư]] (hay thượng thư bộ Lại) với hàm chánh tam phẩm, cấp dưới lần lượt là [[Lại bộ thị lang]] gồm hai người với hàm chánh tứ phẩm thượng. Dưới nữa là [[lang trung]] có hai người với hàm chánh ngũ phẩm thượng và [[viên ngoại lang]] gồm hai người với hàm chánh lục phẩm thượng<ref name=TDT />. Có thời đổi thành [[tư liệt]], [[thiên quan]], [[văn bộ]], sau lại đổi về như cũ.