Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thiều Chửu”

'''Thiều ChữuChửu''' ([[1902]]–[[1954]]) (tên thật: '''Nguyễn Hữu Kha''') là nhà văn hóa, dịch giả và cư sĩ [[Việt Nam]], tác giả ''[[Hán Việt tự điển]]'' và nhiều bộ sách về Phật giáo nổi tiếng khác. Ông từng được mời tham gia Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào năm 1945 với tư cách là Bộ trưởng Bộ Cứu tế xã hội.{{fact}}

Bén duyên với Phật giáo, ông lấy hiệu là Thiều ChữuChửu, có nghĩa là cái chổi quét bụi, thể hiện rõ tâm nguyện của mình là "cây chổi quét bụi ấy sẽ làm trong sáng giáo hội qua ngòi bút cải cách của mình". Ngoài ra, "hàng ngày phải lau quét bụi trần tham nhiễm, đừng để gương lòng vẩn đục bởi phiền não vô minh che lấp". Ông không trở thành tu sĩ mà chỉ là một cư sĩ, tu tại gia.

Thiều ChữuChửu góp công lớn trong sáng lập Hội Phật giáo Bắc Kỳ (1934), nhưng khi Hội mời vào Ban Trị sự thì ông lại do dự vì thấy Ban này có mấy vị quan cai trị. Sau cùng ông nhận lời với ý nghĩ có thể lợi dụng Hội này để thực hành cái chí đánh đổ chế độ thối nát của nhà chùa thời đó.

Sau khi Hội Phật giáo Bắc Kỳ thành lập năm 1934 và ra báo ''Đuốc tuệ'', Thiều ChữuChửu nhận lời làm quản lý và biên tập cho tờ báo. Ông cũng tham gia thành lập [[Hội truyền bá quốc ngữ]] vào năm 1938 để nâng cao dân trí.

Trong [[Cải cách ruộng đất tại Việt Nam|Cải cách ruộng đất]], do sai lầm của đội cải cách ruộng đất ở xã Đồng Liên, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên, Thiều ChữuChửu bị quy là địa chủ và bị đội xỉa xói mắng nhiếc nhiều giờ, vu cho đủ các tội ác, dùng những lời nói khinh bỉ hà khắc. Bị vu cáo, cộng với sự thương cảm cho nhiều nông dân bị hàm oan trong Cải cách ruộng đất mà cảm thấy mình bất lực, ông đã tự vẫn ngày 16 tháng 6 năm [[Giáp Ngọ]] (ngày [[15 tháng 7]] năm [[1954]]) trên dòng sông Cầu chỗ đập Thác Huống, tại xóm Đồng Tâm, xã Vạn Thắng, huyện [[Phú Bình]], tỉnh [[Thái Nguyên]]. Trước khi mất, Thiều ChữuChửu thức trắng đêm viết thư tuyệt mệnh gửi Hồ chủ tịch, thư dặn dò các học trò mình phấn đấu theo Kháng chiến chống Pháp đến cùng, và viết lời kết bản Tự Bạch (cũng gửi Hồ chủ tịch) như sau:

Ni sư Thích Đàm Ánh, một học trò của Thiều ChữuChửu kể Thiều ChữuChửu có dặn đừng vớt xác ông, nhưng các hậu duệ và học trò không ai nỡ làm thế. Sau hòa bình lập lại, họ trân trọng rước hài cốt ông về Hà Nội mai táng. Hiện nay mộ ông đặt tại nghĩa trang Thanh Tước, số mộ 170-C3.

Thiều ChữuChửu để lại 93 tác phẩm viết và dịch. Ngoài bộ ''Hán Việt tự điển'' có giá trị vượt thời gian, ông còn dịch 14 bộ kinh căn bản của đạo Phật như ''Kinh Di Đà, Thủy Sám, Địa Tạng, Kim Cương Bát Nhã, Viên Giác, Pháp Hoa, Dược Sư, Phả Môn, Di Giáo, Tứ Thập Nhị Chương, Kinh Lễ Sáu Phương, Lục Tổ Đàn Kinh, Khóa Hư''. Các sách dịch khác của ông có thể kể: ''Vì sao tôi tin Phật giáo, Phật học cương yếu, Tây du ký''...

Nhà văn [[Nguyên Ngọc]] viết về Thiều ChữuChửu: "Ngày nay nhìn lại, thật đáng kinh ngạc về tư tưởng sâu sắc và mạnh mẽ của ông về nhân dân. Đó là một tư tưởng xã hội có tầm cao rất đáng để chúng ta chiêm nghiệm... Tính thời sự vẫn còn nguyên".

GS [[Vũ Khiêu]] đánh giá Thiều ChữuChửu là một con người chân chính, một nhà trí thức lớn của dân tộc, và kính tặng đôi câu đối "Nửa kiếp trầm luân, bác cổ thông kim, lòng bốn bể; Trăm năm phù thế, cứu dân báo quốc, phép muôn đời".

Học giả [[Vũ Tuân Sán]] nhìn nhận Thiều ChữuChửu "là một hiện tượng khá đặc biệt trong giới trí thức ở thế kỷ XX, một người sống cuộc đời thanh cao, hoàn toàn vì lý tưởng".

Minh Chi trong bài "Tưởng niệm cụ Thiều Chửu Nguyễn Hữu Kha" (Tạp chí ''Xưa và nay'' số 116, tháng 5-2002) có nhận xét về Thiều ChữuChửu khi ở chùa Quán Sứ trong những năm 1942-46: "cụ Thiều Chửu bao giờ cũng lầm lì, ít nói, mặc quần áo nâu và đi guốc mộc như một bác dân quê", "không dễ hòa mình vào sinh hoạt chung ở chùa Quán Sứ, sinh hoạt của tăng sĩ cũng như cư sĩ". Cụ không những ăn chay trường với mâm cơm không có gì mà còn ngày chỉ ăn một bữa trước giờ ngọ như các sư Nam tông.

*[<!--http://perso.orange.fr/dang.tk/langues/hanviet.htm-->http://www.viethoc.org/hannom/tdtc_intro.php Từ điển Hán-Việt Thiều ChữuChửu]