|
'''Manco Inca Yupanqui''' (1516-1544) (Manqu Inka Yupanki trong [[tiếng Quechua]]) là người sáng lập và quốc vương ([[Sapa Inca]]) của [[Nhà nước Tân Inca]] độc lập [[Vilcabamba, Peru|Vilcabamba]], mặc dù ban đầu ông cũng là một hoàng đế bù nhìn được xếp đặt bởi người Tây Ban Nha. Ông cũng được biết đến với tên "Manco II" và "Manco Cápac II" ("Manqu Qhapaq II"). Ông là một trong những người con trai của [[Huayna Capac]] và là em trai của [[Huáscar]].<ref name=Prescott>Prescott, W.H., 2011, The History of the Conquest of Peru, Digireads.com Publishing, ISBN 9781420941142</ref>{{rp|150}}
==Lịch sử==
Tupac[[Tupác Huallpa]] là một [[Chính phủ bù nhìn|người cai trị bù nhìn]] đăng quang củađược [[chinh tướng]] [[Francisco Pizarro.[1]:] lập nên.<ref name=Prescott/>{{rp|210}} Sau khi ông chết, Manco Inca giađi nhậptheo Francisco Pizarro và [[Diego de Almagro]] enở [[Cajamarca]]. Khi lực lượng của Pizarro đến Cusco[[Cuzco]], ông đãbuộc các tù trưởng (''cacique'') thừa nhận caciques Manco Incalà nhưInca của họ. Manco Inca sau đó gia nhậptheo Almagro yvà [[Hernando de Soto]] đuổi theo của [[Quizquiz]].
Khi Pizarro rời Cuzco vớicùng Almagro và Manco Inca, vìrời JaujaCuzco trongtới việcJauja theođể đuổi củatheo Quizquiz, Francisco cònđặt ngườicác em trai [[Gonzalo Pizarro]] và [[Juan Pizarro nhưII|Juan Pizarro]] lên làm hội viên cao niên, và để lại cho họ một đơn vị đồn trú chín mươi người đàn ông ở thành phố.
Các anhAnh em Pizarro đã ngược đãi Manco Inca rằngđến nỗi cuối cùng ông đã phải cố gắng để trốn thoát ra trongvào năm 1535. Ông đã thất bại, đã bị bắt và bị giam cầm. Hernando Pizarro thả ông ra để phụcông hồiđi tìm một bức tượng vàng của cha ông, Huayana Capac. ChỉDo xuấtchỉ hiện củabị hai người Tây Ban Nha tháp tùng, ông dễ dàngtrốn thoát khỏi một lần thứ hai. Manco sau đó tập hợp một đội quân 200.000 chiến binh [[Inca]] và vây hãm Cusco vào đầu năm 1536, lợi dụng sự vắng mặt của Diego de Almagro<ref của [1]:. name=Prescott/>{{rp|235-239}}
Sau mười tháng (xem cuộc bao[[Cuộc vây củahãm Cuzco)|Sau mười tháng]], Manco rút về pháo đài Ollantaytambo gần đó Ollantaytambovào trongnăm 1537. Ở đây Manco bảophòng vệngự thành công trước các cuộc tấn công của người Tây Ban Nha trong [[trận Ollantaytambo [1]:].<ref name=Prescott/>{{rp|247-249}}
Manco phối hợp cuộc bao vây mình Cusco với một cuộc bao vây khác ở Lima, với người dẫn đầu là một trong những đội trưởng của mìnhông, Quiso Yupanqui. CácNhững Incansngười đãInca có thểđã đánh bại được bốn thámcuộc hiểmhành quân cứu trợ gửi bởicủa Francisco Pizarro từ Lima. Điều này, dẫn đến cái chết của gần 500 lính Tây Ban Nha. Một số người Tây Ban Nha đã bị bắt và gửi đến Ollantaytambo [3]:.<ref name=Titu/>{{rp|102-103}}<ref [1]: name=Prescott/>{{rp|243.,246}}
[[Alonso de Alvarado]] được gửiPizarro bởi Pizarrocử đến Cusco, nhưng khi đến nơi mình ở Abancay, ông và quân đội của ông đã bị bắt giữ bởi Rodrigo Orgóñez trong trận Abancay. Đây là sự khởi đầu của cuộc nội chiến đầu tiên giữa những kẻ xâm lược.
TừSau khi rời bỏ Ollantaytambo (vàthực chora hiệulà quả lênbỏ các vùng cao nguyên của đế chế), Manco Inca rút về Vitcos và cuối cùng là những khu rừng xa xôi của Vilcabamba,<ref [4]name=Inca>Garcilaso De La Vega El Inca, 2006, Royal Commentaries of the Incas and General History of Peru, Indianapolis: Hackett Publishing Company, Inc., ISBN 9780872208438</ref>{{rp|131}}, nơi ông thành lập nhà nước tân- Inca kéotồn dàitại cho đến khi cái chết của Tupac Amaru trongmất vào năm 1572. Từ đónơi đây, ông tiếp tục các cuộc tấn công chống lại Wankasngười [[người Huanca|Wanka]] (một trong những đồng minh quan trọng nhất của người Tây Ban Nha), cógặt hái được một số thành công sau các trận chiến khốc liệt, và vớitại các vùng cao nguyên mà ngày nay là Bolivia, nơi mà sau nhiều trận đánh quân đội của ông đã bị đánh bại.
Người Tây Ban Nha đăng quangđưa người em trai cùng cha khác mẹ của ông là [[Paullu Inca ]] nhưlên làm Sapa Inca bù nhìn sauvì khiPaullu rútđầu luihàng củacũng ông đối vớinhư sự giúp đỡ quý báu của ôngPaullu trong chiến dịch cuối cùng .<ref [3]name=Titu>Titu Cusi Yupanqui, 2005, An Inca Account of the Conquest of Peru, Boulder: . University Press of Colorado, ISBN 9780870818219</ref>{{rp|9 }} Người Tây Ban Nha đãbắt thànhđược côngvợ trongđồng việcthời nắm bắt ngườilà chị vợ của Manco , [[Cura Ocllo ]], và đã tàn nhẫn sát hại cô năm 1539 . ▼
▲Người Tây Ban Nha đăng quang người em trai Paullu Inca như Sapa Inca bù nhìn sau khi rút lui của ông đối với sự giúp đỡ quý báu của ông trong chiến dịch cuối cùng [3]:. 9 Người Tây Ban Nha đã thành công trong việc nắm bắt người chị vợ của Manco , Cura Ocllo, và đã tàn nhẫn sát hại cô năm 1539 .
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
|
