Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Touby Ly Foung”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi |
nKhông có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 4:
Touby Ly Foung sinh tại [[Nong Het]] tỉnh [[Xieng Khouang]], gần biên giới Lào-Việt, là con trai của Lý Xia Foung, một thành viên đầy tham vọng và khả năng của gia tộc Ly, và được giáo dục tốt. Touby là người [[người Hmông]] đầu tiên đến trường trung học ở [[Vientiane]] <ref name="Stuart39">Martin Stuart-Fox, ''A history of Laos'', Cambridge university press, 1997, p.39-41</ref>.
Người cha là Ly Xia Foung đã kết thân với Lo Blia Yao, thủ lĩnh dòng họ Lo <ref name="Chan9">Sucheng Chan, ''Hmong means free, Life in Laos and America'', Temple university press, 1994, {{ISBN|1566391628}}, p.9-11</ref>, do hôn chế dị tộc là nguyên tắc của người Hmông. Sau cuộc nổi dậy của Pachai chỉ huy, còn được gọi là "Guerre du Fou" xảy ra trong 1919-1921, chính quyền thuộc địa Pháp quyết định đặt ra ''Tasseng'', trao cho trách nhiệm quản một nhóm bản, và một số ''kiatong'' (cai tổng, người đứng đầu gia tộc địa phương) Hmông. ''Tasseng'' của vùng quan trọng như [[Nong Het]] được người Pháp chỉ định là Lo Blia Yao theo khuyến nghị của Vương thân [[Phetsarath]]. Lo Blia Yao đã đưa con trai của mình như là thư ký Ly Xia Foung, nhưng vào năm 1938, người Pháp đã quyết định thay thế Lo Blia Yao bởi Ly Xia Foung.
Sau khi Xia Foung qua đời năm 1939, [[thực dân Pháp|người Pháp]] lựa chọn giữa hai người Hmông còn trẻ: [[Faydang Lobliayao|Faydang]] con trai thứ hai của Lo Blia Yao, và Touby. Touby được chọn, có lẽ do có mức độ giáo dục cao hơn, cũng như vì cha của Faydang đã cai trị độc tài gây xa lánh của một số người Hmông. Song sự chọn lựa này gây ra sự bất bình lâu dài của [[Faydang Lobliayao|Faydang]] <ref name="Stuart39"/><ref name="Chan9"/>.
Những năm sau, Hải quan (Régie de l'Opium) trao cho Touby giám sát việc thực hiện loại thuế mới đánh vào [[thuốc phiện]] nông dân phải nộp bằng hiện vật. Trong [[Thế chiến 2]], chính quyền Pháp thiết lập một chương trình nghị sự đầy tham vọng bao gồm cả việc xây dựng trường học và đường giao thông. Chính quyền giữ độc quyền bán [[thuốc phiện]] và được sử dụng để tài trợ cho dự án này. Người Hmông là nguồn cung [[thuốc phiện]] chính, và gia tộc Ly Foung nắm quyền buôn bán <ref>Stuart-Fox, p.55-56</ref>.
Tháng Ba năm 1945 Touby đón chào các biệt kích Pháp nhảy dù từ Calcutta <ref>Jean Deuve, ''Guérilla au Laos'', L'Harmattan, 1997 (1ère édition en 1966, sous le nom de Michel Caply), pp.82-83.</ref> và tham gia du kích chống Nhật <ref>Deuve, pp.116-118.</ref>. Cùng lúc đó nhóm Hmông khác dẫn đầu là [[Faydang Lobliayao|Faydang]], đứng về phía [[Việt Minh]] <ref>Stuart-Fox, p.71</ref>.
== Sau Thế chiến thứ hai ==
| |||