Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chủ nghĩa gia đình trị”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Xixaxixup (thảo luận | đóng góp)
AlphamaEditor, Executed time: 00:00:26.1414952
Dòng 1:
{{đang viết}}
 
'''Chủ nghĩa gia đình trị''' ({{lang-de|Nepotismus hay Vetternwirtschaft}} từ chữ ''{{lang-la|nepos}}'' cháu trai) là việc những người có quyền lực, có vị trí lãnh đạo tạo lợi thế hay ban đặc ân cho những người trong già đình hoặc bà con thân thuộc. Những lợi thế, ưu tiên thí dụ như cấp điều khoản hợp đồng thuận lợi khác thường cho người thân hoặc bỏ kiểm tra cần thiết đối với người thân, gây thiệt hai cho một tổ chức hoặc một công ty. Chủ nghĩa gia đình trị có thể xảy ra tại mọi lãnh vực khác nhau như chính trị, giải trí, doanh nghiệp và đạo giáo.
 
==Từ ngữ==
Từ tiếng Đức hay tiếng Anh Nepotism bắt nguồn từ tiếng Ý ''nepotismo'',<ref name="dictionary">[http://dictionary.reference.com/browse/nepotism "Nepotism."] Dictionary.com. RetrievedTruy cập ngày 20 Junetháng 6 năm 2013.</ref><ref>{{citechú thích web
|title=In Praise of Nepotism: A Natural History
|work=[[Adam Bellow]] Booknotes interview transcript
|url=http://booknotes.org/Transcript/?ProgramID=1742
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100926013727/http://booknotes.org/Transcript/?ProgramID=1742
|archivedate=ngày 26 Septembertháng 9 năm 2010
|accessdate=ngày 10 Septembertháng 9 năm 2013}}
</ref> từ chữ Latin ''nepos'' có nghĩa là cháu trai.<ref>{{citechú thích web
|title=Article nepos
|work=CTCWeb Glossary
|url=http://www.ablemedia.com/ctcweb/glossary/glossaryn.html#nepos
|accessdate=ngày 10 Septembertháng 9 năm 2013}}
</ref> Nó nói tới việc các [[giáo hoàng]], hay giám mục bổ nhiệm các cháu trai và các người thân khác của mình vào chức vụ hồng y, hay các chức sắc cao. Từ thời Trung Cổ và đến cuối thế kỷ 17, một số giáo hoàng Công giáo Rôma hay giám mục, đã khấn khiết tịnh, và do thường không có con cái của chính họ, đã cho cháu trai của họ vào các vị trí ưu tiên mà thường xảy ra trong việc cha truyền con nối. <ref name="Article Nepotism">{{citechú thích web|title=Article Nepotism |work=New Catholic Dictionary |url=http://catholic-forum.com/saints/ncd05726.htm |accessdate =2007-07- ngày 12 tháng 7 năm 2007 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20070224025607/http://www.catholic-forum.com:80/Saints/ncd05726.htm |archivedate=Februaryngày 24, tháng 2 năm 2007 }}
</ref>
 
[[Giáo hoàng Calixtô III]], người đứng đầu [[nhà Borgia]], phong 2 hai cháu của mình làm hồng y; Rodrigo, một trong 2 người cháu trai, sau đó sử dụng vị trí của mình như là một hồng y để trở thành [[Giáo hoàng Alexanđê VI]]. <ref>{{citechú thích web
|title=Article Pope Alexander VI
|work=New Catholic Dictionary
|url=http://www.newadvent.org/cathen/01289a.htm
|accessdate =2007-07- ngày 12 tháng 7 năm 2007}}
</ref> Alexander sau đó lại phong Alessandro Farnese, anh trai tình nhân của mình, làm hồng y; Farnese lại trở thành [[Giáo hoàng Phaolô III]]. <ref>{{citechú thích web
|title=Article Pope Paul III
|work=Catholic Encyclopedia
|url=http://www.newadvent.org/cathen/11579a.htm
|accessdate =2007-07- ngày 12 tháng 7 năm 2007}}
</ref>
 
Giáo hoàng Phaolô III cũng theo chủ nghĩa gia đình trị, bổ nhiệm, hai cháu trai, ở độ tuổi 14 và 16, làm hồng y. Những thực hành như vậy chỉ chấm dứt khi [[Giáo hoàng Innôcentê XII]] cho ban hành sắc lệnh Romanum decet pontificem vào năm 1692. <ref name="Article Nepotism"/> Sắc lệnh này cấm các giáo hoàng tặng bất động sản, văn phòng, hoặc thu nhập cho bất kỳ thân nhân nào, với ngoại lệ là một người thân có đủ trình độ thì có thể thành hồng y. <ref>{{citechú thích booksách|author=Anura Gurugé|title=The Next Pope|url=https://books.google.com/books?id=B5JVthemvvwC&pg=PA115|accessdate=ngày 20 Junetháng 6 năm 2013|date=ngày 16 Februarytháng 2 năm 2010|publisher=Anura Guruge|isbn=978-0-615-35372-2|page=115}}</ref>
 
==Chú thích==