Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Gà công nghiệp”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n sửa chính tả 3, replaced: Kinh Doanh → Kinh doanh using AWB
n clean up, replaced: → (12), → (59) using AWB
Dòng 1:
{{multiple image
| align = right
| direction = vertical
| header = Gà công nghiệp
| width = 300
| image1 = Pollo broiler 2.jpg
| alt1 =
| caption1 = Một con gà công nghiệp lông trắng ở Ecuador
| image2 = 20110420-RD-LSC-0939 - Flickr - USDAgov.jpg
| alt2 =
| caption2 =
| image3 = 20110420-RD-LSC-1027 - Flickr - USDAgov.jpg
| alt3 =
| caption3 = [[Chăn nuôi công nghiệp]] [[gà lông trắng]] ở [[Mỹ]]
}}
'''Gà công nghiệp''' hay '''gà thịt công nghiệp''', '''gà nuôi theo kiểu công nghiệp''' là thuật ngữ chỉ về những con gà được [[Chăn nuôi công nghiệp|chăn nuôi tập trung theo quy trình công nghiệp]], thông thường chúng là dạng gà thịt và được nuôi, chăm sóc, vỗ béo để chuẩn bị cho tiêu thụ thịt. Quá trình sản xuất thịt gà được thực hiện theo một giây chuyền [[công nghiệp]] và là một [[mắt xích]] trong chuỗi cung ứng gà thịt từ việc [[chọn giống]], úm gà cho đến việc làm [[thịt gà]], phân phối và cung ướng cho [[người tiêu dùng]]. Ở nghĩa rộng hơn có còn chỉ về việc chăn nuôi gà để lấy [[trứng gà]] với mức độ [[công nghiệp hóa nông nghiệp]] ngày càng sâu rộng, ngoài ra gà công nghiệp dùng để phân biệt với các loại gà ta, gà nội địa được chăn nuôi theo hình thức thả vườn hoặc các hình thức chăn thả truyền thống khác.
 
==Đặc điểm==
Gà hướng thịt thường có hình dạng cân đối, ngực sõu, chõn chắc, tiết diện hình vuông hay hình chữ nhật. Gà chuyên trứng lại có kết cấu thanh gọn, tiết diện hình tam giác. kích thước các chiều đo có tương quan với sức sản xuất của gà Broiler, độ lớn góc ngực, dài chân, dài đùi và đường kính ống chân có tương quan với khối lượng cơ thể<ref>{{chú thích web | url = http://www.haiduongdost.gov.vn/index.php?option=com_content&view=article&catid=70:chn-nuoi&id=571:k-thut-nuoi-ga | tiêu đề = Kỹ thuật nuôi gà có năng suất cao | author = | ngày = | ngày truy cập = 14 tháng 10 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
Các thứ gà giống ngoại, nào gà tam hoàng, gà rốt ri, gà lơ go, gà lông cú nuôi nhốt theo lối công nghiệp, tức chúng không phải kiếm ăn mà có thức ăn sẵn cho chúng, nhiều chất bổ tổng hợp, ăn tuỳ thích, để lớn nhanh, chỉ việc ăn để lớn. Các giống gà này xuất hiện ở Việt Nam cũng đã khá lâu, nhưng người xài bản địa không ưa chuộng vì thịt nó ăn mềm và nhạt thếch, chỉ được món đùi đem rán vàng giòn thì mới ngon còn gà công nghiệp nấu đông hoặc rán còn đem luộc thì dở<ref>http://www.baoquangninh.com.vn/du-lich/an/201411/ga-di-bo-2248019/</ref>.
===Về giống===
{{Chính|Giống gà|Gà thịt}}
Dòng 36:
Ở Việt Nam có những quan niệm khác nhau về giá trị dinh dưỡng của gà ta hơn gà công nghiệp, giá trị dinh dưỡng của các giống gà quý có tốt hơn gà thông thường và giá cả giống gà quý rất đắt. Phần đông người Việt vẫn nghĩ rằng, ăn thịt gà mà nuôi tự nhiên thả tự do trong vườn, chỉ ăn thóc, gạo sẽ ngon và bổ hơn gà nuôi công nghiệp (ăn cám tổng hợp).
[[Tập tin:Deboning chicken legs.jpg|300px|nhỏ|phải|Trong khi các nước tiên tiến thường ăn gà công nghiệp và chủ yếu là ăn phần lườn gà thì người Việt thường chê gà công nghiệp ăn bở, nhão, nhạt và không tích ăn phần lườn. Về mặt dinh dưỡng thì thịt gà là có giá trị như nhau]]
Về mặt dinh dưỡng không có sự khác biệt giữa gà quý với gà thông thường. Ngon là về mặt khẩu vị, còn về dinh dưỡng về thành phần dinh dưỡng và độ đạm ở thịt gà quý, hay gà ta và gà công nghiệp là tương đương như nhau<ref name="source0">{{chú thích web | url = http://www.baoquangninh.com.vn/doi-song/201408/ga-ta-co-that-giau-dinh-duong-hon-ga-cong-nghiep-2239711/ | tiêu đề = Gà ta có thật giàu dinh dưỡng hơn gà công nghiệp? | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo Quảng Ninh | ngôn ngữ = }}</ref>. Gà nuôi công nghiệp được ăn thức ăn tổng hợp, là những thứ đã được nghiên cứu kỹ, nên hàm lượng dinh dưỡng trong thịt ổn định. Việc thịt gà công nghiệp mềm hơn gà nuôi tự nhiên là vì cùng khối lượng, tuổi gà công nghiệp non hơn. Hơn nữa, trước khi đem bán khoảng 2 tuần, nếu người chăn nuôi biết bớt một số chất trong thức ăn (vitamin, đạm...) thì thịt gà sẽ thơm hơn<ref name="source1">{{chú thích web | url = http://skhcn.hagiang.gov.vn/index.php?nv=news&op=Tin-tuc-tong-hop/An-ga-cong-nghiep-tot-hon-ga-tha-vuon-1349 | tiêu đề = Ăn gà công nghiệp tốt hơn gà thả vườn | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
Xét về [[Chất dinh dưỡng|giá trị dinh dưỡng]] của trứng gà công nghiệp và trứng gà ta, sự khác biệt giữa chúng không lớn, hàm lượng phospholipid và acid béo omega 3 trong trứng gà ta cao hơn trứng gà công nghiệp, nhưng hàm lượng chất khoáng thì lại thấp hơn một chút. Tuy nhiên, xét về an toàn thực phẩm, thì gà ta chạy lung tung, ăn tạp lại không an toàn bằng gà công nghiệp<ref>{{chú thích web | url = http://vtc.vn/trung-ga-cong-nghiep-an-toan-hon-trung-ga-ta.321.361014.htm | tiêu đề = Trứng gà công nghiệp an toàn hơn trứng gà ta? | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo điện tử VTC News | ngôn ngữ = }}</ref> do đó Nếu lựa chọn về mặt dinh dưỡng thì gà quý bởi không có gì đặc biệt hơn so với gà thông thường.
 
Người phương Tây thích ăn gà nuôi theo kiểu công nghiệp hơn gà thả rông, gà nuôi tự nhiên<ref name="source1"/>. Gà công nghiệp lông ít, mỡ nhiều, nấu lên nhiều nước, thịt bở<ref name="source4">{{chú thích web | url = http://suckhoedoisong.vn/kinh-te-xa-hoi/ga-thai-loai-an-mon-suc-khoe-20121022101556272.htm | tiêu đề = Gà thải loại ăn mòn sức khỏe | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo Sức khỏe & Đời sống | ngôn ngữ = }}</ref> và nhão<ref>{{chú thích web | url = http://vietnamnet.vn/vn/kinh-te/89480/ga-thai-han-quoc-thanh-mon-ngon-.html | tiêu đề = Gà thải Hàn Quốc thành món ngon! - VietNamNet | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = [[VietNamNet]] | ngôn ngữ = }}</ref>. Các giống gà công nghiệp thông thường chỉ nuôi 2 tháng 10 ngày, gà công nghiệp chỉ nuôi 42 ngày tuổi. Gà bị nhốt một chỗ, không được vận động nhiều, ăn thức ăn công nghiệp nên nhanh lớn hơn. Gà công nghiệp trong nước nuôi 38 ngày là lấy ăn thịt, gà thả vườn là 56 ngày, khi ăn gà chất lượng thì khả năng tiêu hóa lên đến 85%, còn gà già (gà dai) thì chỉ còn 55-60%<ref>{{chú thích web | url = http://kinhdoanh.vnexpress.net/tin-tuc/vi-mo/1-250-tan-ga-dai-nhap-tu-han-quoc-2723006.html | tiêu đề = 1.250 tấn gà dai nhập từ Hàn Quốc - VnExpress Kinh doanh | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = [[VnExpress|VnExpress - Tin nhanh Việt Nam]] | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
Ở nhiều nước, người ta thích ăn thịt mềm, [[thịt trắng]] ở các phần thịt lườn, ức vốn bị nhiều [[người Việt]] chê vì ăn bở, lại là thịt có nhiều chất dinh dưỡng nhất bởi đây mới là chỗ có độ [[đạm]] và giá trị dinh dưỡng lại cao hơn [[thịt đỏ]]. Ở các nước tiên tiến, người ta ăn thịt lườn, ức chứ không ăn thịt đùi, cổ vì chúng ít dinh dưỡng và ăn lại còn bị dai<ref name="source0"/> Bản thân những nước phát triển, họ có khả năng ẩm thực cao nên không thích ăn các loại thịt đỏ mà chỉ ăn phần lườn con gà<ref>{{chú thích web | url = http://vtc.vn/su-that-ve-ga-dai-han-quoc.1.443354.htm | tiêu đề = Sự thật về gà dai Hàn Quốc | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo điện tử VTC News | ngôn ngữ = }}</ref>. Người Mỹ nuôi gà chỉ lấy ức bán với giá rất đắt và không ăn đùi gà nên bán với giá rất rẻ<ref>{{chú thích web | url = http://tuoitre.vn/tin/kinh-te/20150729/de-nghi-dieu-tra-ban-pha-gia-thit-ga/784593.html | tiêu đề = Đề nghị điều tra bán phá giá thịt gà - Tuổi Trẻ Online | author = | ngày = 29 tháng 7 năm 2015 | ngày truy cập = 27 tháng 9 năm 2015 | nơi xuất bản = [[Tuổi Trẻ (báo)|Tuổi Trẻ Online]] | ngôn ngữ = }}</ref>. Nhiều người cho rằng, gà có thịt màu đỏ, hoặc màu nâu sậm mới là thịt ngon, còn thịt trắng thì ít chất dinh dưỡng, chính điều này khiến cho ở nhiều gia đình, miếng thịt đỏ, thịt nâu thì coi là miếng ngon, còn miếng thịt trắng thì bị thờ ơ, thịt đỏ thường là thịt ở vùng đùi, cổ do có nhiều vận động nên thịt chắc và dai hơn, ăn đúng là ngon hơn<ref name="source1"/>
 
Do tâm lý người tiêu dùng Việt Nam chuộng gà dai hơn gà công nghiệp và giá của các loại gà này cũng rẻ hơn so với gà tươi trong nước do đó từ lâu Việt Nam được coi là thị trường béo bở cho những sản phẩm tạp nham từ cổ, cánh gà và gần đây là gà dai loại thải từ Trung Quốc, Hàn Quốc, đây là những sản phẩm chỉ được các nước sử dụng để chế biến thức ăn gia súc do chất lượng kém, không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm<ref name="source4"/>. Gà thải loại Hàn Quốc có độ giòn, dai nên rất được nhiều người ưa thích chọn làm đồ nhắm<ref>{{chú thích web | url = http://www.nguoiduatin.vn/giat-minh-ga-dai-han-quoc-sieu-re-bay-ban-tran-lan-a57677.html | tiêu đề = Giật mình "gà dai Hàn Quốc" siêu rẻ bày bán tràn lan | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo điện tử Người đưa tin | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
=== Gà thải loại ===
Dòng 50:
[[Tập tin:Animal Abuse Battery Cage 01.jpg|300px|nhỏ|phải|Những con gà công nghiệp có bộ lông xù xì, hay bị trụi lông ở cổ do ở trong lồng chúng phải vươn cổ dùng mỏ lấy thức ăn, cổ chạm vào lồng sắt nên hay bị rụng lông dưới vùng cổ]]
[[Tập tin:Chicken-deep-litter.jpg|300px|nhỏ|phải|Do gà đẻ nhiều nên hậu môn của gà rất to, trắng hay ướt nhưng buồng trứng teo lại và da bụng sần sùi, lông rụng nhiều]]
Đối với các con gà lấy trứng thải loại, chúng có hình dáng đặc trưng như gà nuôi đẻ trứng thường là gà nuôi theo đàn, nuôi theo kiểu công nghiệp và hay cho ăn theo máng. Do đó gà ở trong lồng phải vươn cổ dùng mỏ lấy thức ăn, cổ chạm vào lồng sắt nên hay bị rụng lông dưới vùng cổ, ở vùng lông ở cổ thường bị rụng lông, da cổ sần dày, chai, thân gà có nhiều khối u xanh tím, dạ con và hậu môn to, buồng trứng teo lại (do đẻ nhiều)<ref>{{chú thích web | url = http://www.tienphong.vn/Suc-Khoe/ga-thai-trung-quoc-o-benh-di-dong-612744.tpo | tiêu đề = Gà thải Trung Quốc: Ổ bệnh di động | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo Điện tử Tiền Phong | ngôn ngữ = }}</ref> cũng do chúng là gà già lại nuôi nhốt lâu trong chuồng để lấy trứng nên lông xù xì, màu nâu, trọng lượng tương đối<ref>{{chú thích web | url = http://baophapluat.vn/xa-hoi/ga-thai-trung-quoc-long-hanh-dim-gia-ga-ta-182425.html | tiêu đề = Gà thải Trung Quốc lộng hành "dìm giá" gà ta | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = Phapluatvn.vn | ngôn ngữ = }}</ref>
 
Những con gà này có đặc điểm phần lông trên mình gà rụng gần hết, đặc biệt là vùng đầu, cổ và ức rụng hết lông, lông đuôi trụi lủi, gà lúc nào cũng trong tình trạng mệt mỏi, mắt lờ đờ, mào nhợt nhạt và rủ sang một bên. Sự ủ rũ, ốm yếu của đàn gà đầu trọc, khi có người bắt gà cũng chẳng buồn chạy, hoặc không còn đủ sức để chạy<ref>{{chú thích web | url = http://baodatviet.vn/anh-nong/ga-tau-dau-troc-vao-thu-do-luc-cum-h7n9-bung-phat-2344711/?p=1 | tiêu đề = Gà Tàu đầu trọc vào thủ đô lúc cúm H7N9 bùng phát | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo Đất Việt | ngôn ngữ = }}</ref>. Bản thân con gà đã bị khai thác hết trứng, lông xơ xác, cơ thể yếu ớt và thường bị tiêm thuốc kích thích đẻ cùng nhiều kháng sinh khác nên lượng kháng sinh tồn dư trong gà khá cao<ref>{{chú thích web | url = http://giaoduc.net.vn/Xa-hoi/Mon-an-tu-gia-cam-Dan-bao-gio-het-so-post91568.gd | tiêu đề = Món ăn từ gia cầm: Dân bao giờ… hết sợ? | author = | ngày = 4 tháng 10 năm 2012 | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>. Lông và mào gà của gà Trung Quốc thường trụi ở phần đầu và phần cổ, lông xơ xác, rụng nhiều, mào gà héo, ngả sang một bên, chân gà thường khô mốc và mỏ ngắn, không nhọn và quặp. Do đẻ trứng trong thời gian dài nên lông ở phần cổ và phần đầu bị trụi, thường bị rụng lông vùng cổ và đầu<ref>{{chú thích web | url = http://phunutoday.vn/lam-me/meo-nhan-biet-ga-trung-quoc-59230.html | tiêu đề = Mẹo nhận biết gà Trung Quốc | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
==Chăn nuôi==
Dòng 61:
==Nghĩa rộng==
{{Chính|Gà trong biểu tượng văn hóa}}
Thuật ngữ gà công nghiệp trong [[tiếng Việt]] còn được hiểu theo nghĩa rộng, có không chỉ để nói về những giống gà được chăn nuôi theo kiểu công nghiệp mà còn là một thuật ngữ dùng để chỉ về một nhóm đối tượng người trong xã hội một cách khá châm biếm. Đây là các đối tượng được nuôi dưỡng, bảo bọc, nuông chiều quá mức và không đúng cách đến khi ra đời thì trở nên ngờ nghệch, [[thói quen]] sống thụ động, thiếu trải nghiệm, thiếu khả năng xoay xở, cũng như những kỹ năng tự lo cho bản thân, đờ đẫn, chậm chạp, yếu nhược về thể chất và sức khỏe<ref>{{chú thích web | url = http://giaoduc.net.vn/Giao-duc-24h/Day-cho-co-hoc-cho-xong-roi-ra-truong-toan-ga-cong-nghiep-post151387.gd | tiêu đề = Dạy cho có, học cho xong rồi ra trường toàn "gà công nghiệp" | author = | ngày = 25 tháng 10 năm 2014 | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
Và rộng hơn nó cũng chê trách đến một nền giáo dục, hệ thống giáo dục yếu kém ở Việt Nam kể cả gia đình và nhà trường khi tạo ra một thế hệ người ngờ nghệch, bạc nhược về tinh thần, yếu nước về thể chất<ref>{{chú thích web | url = http://www.anninhthudo.vn/loi-song/con-khong-muon-thanh-ga-cong-nghiep/587577.antd | tiêu đề = "Con không muốn thành gà công nghiệp" | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = Báo An ninh Thủ đô | ngôn ngữ = }}</ref>.Ở Việt Nam nhiều bậc cha mẹ đang biến một thế hệ con em mình trở thành những con gà công nghiệp thực thụ. Các em không phải làm việc nhà, không giao tiếp bên ngoài vì sợ dịch bệnh, muốn con tăng cân,ép ăn đến pháp phì, sống không vận động, thể dục nhiều đã gián tiếp đưa một thế hệ trẻ em trở thành người thừa về chất nhưng thiếu về lượng<ref>{{chú thích web | url = http://petrotimes.vn/news/vn/xa-hoi/song-khoe/the-he-ga-cong-nghiep.html | tiêu đề = Thế hệ "gà công nghiệp" | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref><ref>{{chú thích web | url = http://vietnamnet.vn/vn/doi-song/206795/nuoi-day-kieu--ga-cong-nghiep---nguoi-viet-mai-lun-nhat-chau-a-.html | tiêu đề = Nuôi dạy kiểu 'gà công nghiệp', người Việt mãi lùn nhất châu Á! - VietNamNet | author = | ngày = | ngày truy cập = 15 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = [[VietNamNet]] | ngôn ngữ = }}</ref>.
==Chú thích==
{{Tham khảo|cột=1}}