Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Võ sĩ giác đấu (phim)”

'''''Gladiator''''' (tựa [[Tiếng Việt]]: ''Võ sĩ giác đấu'') là một bộ phim sử thi cổ trang của [[Mỹ]] phát hành năm 2000 của đạo diễn [[Ridley Scott]], với sự tham gia của [[Russell Crowe]], [[Joaquin Phoenix]], [[Connie Nielsen]], [[Ralf Möller]], [[Oliver Reed]] (vai diễn trong bộ phim cuối cùng của ông), Djimon Hounsou, Derek Jacobi, John Shrapnel, và Richard Harris. Crowe vào vai nhân vật hư cấu và trung thành: Vị tướng [[ĐạiĐế tướngquốc La Mã|La mãMã]] Maximus decimusDecimus Meridius, người bị phản bội khi con trai đầy tham vọng của hoàng đế đầy[[Marcus tham vọngAurelius]], [[Commodus]], giết người cha của mình và chiếm lấy ngai vàng. Để thoát khỏi chếsố độphận nô lệ, Maximus tăngdần dần có cấpđược bậcdanh đấutiếng trong đấu trường và giết Commodus, trả thù cho cái chết của gia đình và hoàng đế của mình.

Phát hành tại Hoa Kỳ vào ngày 05 Tháng Năm năm 2000, ''Gladiator'' là một phim thành công tại các phòng vé, nhận được đánh giá tích cực, và đã được ghi nhận có doanh thu cao trong thể loại [[phim sử thi cổlịch trangsử]]. Bộ phim được đề cử và giành được nhiều giải thưởng, đáng chú ý là 5 [[giải Oscar]] trong lễ trao giải Oscar lần thứ 73 bao gồm Phim hay nhất và Nam diễn viên xuất sắc nhất cho Crowe.

Vào năm 180 sau [[côngCông nguyên]], Đại tướng Maximus decimusDecimus Meridius lãnh đạo quân đội La Mã đã có một chiến thắng quyết định, đánh đuổi bộ tộc man rợ [[Các dân tộc German|người GermanicGerman]] ở [[Viên|Vindobona]], kết thúc cuộc chiến lâu dài tại biên giới La Mã và được sự tín nhiệm của hoàng đế cao tuổi Marcus Aurelius. Mặc dù ông đã có một con trai nối dõi: Commodus, nhưng hoàng đế muốn giao Maximus quyền lãnh đạo tạm thời khi mình qua đời, mong muốn cuối cùng để trả lại quyền lực cho [[ThượngViện việnnguyên La Mãlão]]. Khi cha của Commodus nói với ông về quyết định này, Commodus đã cay đắng vì cha mình ủng hộ Maximus hơn ông, sau đó Commodus đã giết cha của mình trong sự giận dữ và tuyên bố lên ngôi.

Maximus nhận ra sự thật về cái chết của Aurelius, nhưng bị phản bội bởi người bạn của mình, TổngChỉ quảnhuy đội [[Cận vệ của Hoàng đế La Mã|Cận vệ]] Quintus, người miễn cưỡng chỉ thị các nhânquân viênlính hànhdưới phápquyền thực hiện mệnh lệnh của Commodus giết Maximus và gia đình ông. Maximus đã giết những tên đồ tể để trốn thoát nhưng không thể cứu sống lại gia đình mình. Maximus được tìm thấy bất tỉnh sau khi an táng vợ và con trai của mình, bị dẫn đi trong đám nô lệ và trên đường đến [[Miliana|Zucchabar]], một thành phố thuộc La Mã ở Bắc Phi. Ở đó, ông được Antonius Proximo mua lại và trở thành võ sĩ thí mạng trong các đấu trường. Trong thời gian này, ông kết bạn với 2 đấu sĩ Juba, người [[Numidia]] và Hagen, người [[Các dân tộc German|German]]. Juba cho Maximus có niềm tin rằng ông sẽ được gặp vợ và con mình một lần nữa.

Qua các trận đấu, Maximus đã chứng minh mình là một đấu sĩ hùng mạnh và liều lĩnh. Cuối cùng, ông đạt đến uy tín để đến [[đấuĐấu trường La Mã]], nơi nhóm của ông được giao đấu một trận khốc liệt nhất với kịch bản chiến binhquân La Mã đấu với quân rợ[[Carthage]] Germanictrong [[Trận Zama]]. Giấu danh tính của mình với một chiếc mũ giáp sắt che mặt, ông đã khéo léo dẫn đầu đội của mình để đánh bại một nhóm đối thủ được trang bị cung thủ và xe ngựa kéo. Đội của Maximus thắng trận đấu ác liệt không cân sức đã khiến khán giả trên trường đấu tán thưởng không ngừng, buộc phải tiết lộ danh tính của mình khi Commodus bước xuống trường đấu từ khán đài và đối diện với mình. Choáng váng khi biết đấu sĩ đó chính là Maximus, số đông trên đấu trường cũng tung hô để tha mạng cho Maximus, và Commodus, bị áp lực với sự đồng thuận của dân chúng, miễn cưỡng tha cho Maximus (tướng quân Maximus đã trốn thoát khi bị xử tội chống lại Hoàng đế mới lên ngôi). Ở trận đấu kế tiếp, Maximus sau chiến thắng đấu sĩ bất khả chiến bại Tigris xứ [[Gaul]], cũng như giết con hổ vào đấu trường để tấn công Maximus dưới lệnh sắp đặt sẵn của Commodus, nhưng từ chối tuân theo lệnh của Commodus để kết liễu mạng sống của đấu sĩ bại trận. Kết quả, ông được đám đông tung hô là "Maximus nhân từ". Maximus ngày càng được lòng của dân chúng và Commodus càng bị dồn nén hơn nữa: không có thể giết chết Maximus bởi sự bất lợi tín nhiệm của mình với dân chúng La Mã.

Sau trận đấu, Maximus được người hầu cũ Cicero kể rằng [[Lê dương La Mã|quân độiđoàn]] của ông vẫn còn trung thành với ông. Maximus sau đó lên kế hoạch với [[Lucilla]] và thượng nghịNguyên sĩlão Gracchus để tái tham chiến với quân đội của mình và lật đổ Commodus bằng vũ trang. Tuy nhiên Commodus nghi ngờ chị gái của mình phản bội và khiến cô để lộ âm mưu bằng cách dùng lời đe dọa có ẩn ý chống lại sinh mạng con trai Lucius của cô. Trong khi Maximus chuẩn bị hành động, Commodus cho quân lính tấn công trại giam nô lệ của Proximo, giết chết Hagen và Proximo. Juba và những người còn lại bị bắt giữ. Khi đó, Maximus vừa ra khỏi bên ngoài thành, nơi ông bị phục kích sau thất bại khi định cứu Cicero bị treo cổ từ trên lưng ngựa.

Tuyệt vọng để tiêu diệt Maximus ra khỏi chính trường và chứng minh sự vĩ đại của mình, Commodus sắp xếp một cuộc đấu tay đôi với Maximus trong đấu trường. Trước trận đấu, Commodus đến gặp Maximus đang bị xiềng hai tay lên cao, trong lúc trao đổi về Hoàng đế quá cố, Commodus đã hạn chế sức mạnh của Maximus bằng cách dùng một tiểu đao đâm vào hông của ông để đạt được lợi thế trước khi bước vào đấu trường. Bị thương và phải chống trả trong trận đấu, nhưng Maximus đã chiếm ưu thế trong cuộc chiến với Commodus, trong khi Quintus không tuân theo lệnh của hoàng đế cho thanh kiếm của mình và ra lệnh cho binh sĩ của mình tra gươm vào vỏ. Commodus sau đó đã rút tiểuđoản đao dấu từ trong khuỷu tay tiếp tục tấn công, nhưng Maximus đã giữ và quay ngược mũi đao và đâm vào cổ họng của Commodus, giết chết ông ta.

*[[Joaquin Phoenix]] vai [[Commodus]], con trai hư hỏng, vô đạo đức của Marcus Aurelius, ông giết cha mình khi biết rằng Maximus sẽ nắm quyền lực cao nhất trong sự tín nhiệm của hoàng đế cho đến khi Thượngmột việnnền cộng hòa mới có thể được hình thành. Trước đó do [[Christopher Plummer]] thủ vai trong [[Sự sụp đổ của Đế chế La Mã (phim năm 1964]] [[)|Sự sụp đổ của Đế chế La Mã]], [[Jude Law]] cũng đã được xem xét cho vai diễn này.

*[[Derek Jacobi]] vai ThượngNguyên nghị sĩlão Gracchus: Một trong người không đồng tình với Commodus.

*[[Djimon Hounsou]] vai Juba: Một người củaxứ [[bộ lạc Numidia]], đã bị bắt làm nô lệ, ông là đồng minh thân cận nhất của Maximus.

*[[David Schofield]] vai ThượngNguyên nghị sĩlão Falco: một thượng nghị sĩ quý tộc LaNguyên mã,lão đối lập với Gracchus. Ông giúp Commodus củng cố quyền lực của mình.

*[[John Shrapnel]] vai Gaius, Một NghịNguyên sĩlão thân cận với Gracchus.

*[[Tomas Arana]] vai Quintus, Một cấp dưới của Maximus khi còn ở trận Vindobona. Chỉ huy đội hànhCận phápvệ của Commodus.

*[[Ralf Möller]] vai Hagen: Một chiến binh Đứcngười German và người huấn luyện đấu sĩ của Proximo, người sau này trở thành bạn của Maximus và Juba trong trận chiến của họ ở Rome.

*[[Spencer Treat Clark]] vai Lucius Verus, con trai của Lucilla, được đặt tên sau của người cha [[Lucius Verus]], là cháu trai của Marcus Aurelius.

*[[Sven-Ole Thorsen]] vai Tigris xứ Gaul, Đấuđấu sĩ bất khả chiến bại của Rome, người được Maximus tha mạng tại trường đấu.

*[[Richard Harris]] vai [[Marcus Aurelius]]: Hoàng đế La Mã, người bổ nhiệm Maximus, người coi Maximus như con ruột, với mục đích cuối cùng quay trở lại Rome để trả lại Ngaiquyền vànglực cho Thượng[[Viện việnnguyên lão]] (tức là khôi phục nền [[Cộng hòa La Mã]]). Ông bị giết bởi con trai Commodus của mình trước khi nguyện vọng của ông trở thành hiện thực.

Gladiator dựa trên cốt truyện của David Franzoni, người đã viết bản thảo đầu tiên. Franzoni đã được hãng [[DreamWorks]] đề nghị một hợp đồng viết kịch bản và sản xuất dựa vào lợi thế công việc trước đây của mình, với người đại diện [[Steven Spielberg]] đạo diễn phim [[Amistad]], người tạo nên danh tiếng của DreamWorks. Không phải là một nhà nghiên cứu sử, Franzoni lấy cảm hứng từ cuốn tiểu thuyết ''Those About to Die'' năm 1958 của Daniel P. Mannix, và ông quyết định phát triển nhân vật Commodus sau khi đọc lịch sử củacuốn [[AugustanHistoria Augusta]]. Trong bản thảo đầu tiên của Franzoni, ngày 04 Tháng Tư năm 1998, ông biên kịch cho nhân vật chính của mình, một đấu sĩ giác đấu, dựa trên những tài liệu cổ [[HerodianHerodianus]] và [[Cassius Dio]], Hoàng đế Commodus bị nhân vật chính xiết cổ đến chết.

Nội dung bộ phim được dựa trên những sự kiện lịch sử có thật. Khi thực hiện phim, Ridley Scott muốn miêu tả chính xác nền [[văn hóa La Mã]] hơn trong bất kỳ bộ phim nào trước đó, ông đã thuê một số sử gia để tư vấn cho mình. Tuy nhiên, một số sai lệch so với thực tế lịch sử đã được thực hiện để tăng tính hấp dẫn, một số để duy trì sự liên tục của câu chuyện, và một số vì lý do thực sự an toàn. Do phim Hollywood trước "ảnh hưởng đến nhận thức của công chúng về những gì La Mã cổ đại là như vậy, bao gồm một số sự kiện lịch sử là "không thể tin được" (theo Scott)". Ít nhất một cố vấn lịch sử đã bỏ việc do những thay đổi sai sử, và một số câu hỏi yêu cầu không được phổ biến rộng rãi, nhưng nó đã được nêu trong bài bình luận của đạo diễn mà ông không ngừng hỏi: "đâu là bằng chứng rằng những điều đó là có thực như họ nói? ". Sử gia Allen Ward của [[Trường Đại học Connecticut]] tin rằng tuân thủ lịch sử sẽ không làm ''Gladiator'' thú vị và lôi cuốn đến thế và nói: ''"nghệ sĩ cần phải được cấp phép sáng tạo, nhưng đó không phải cho phép xem nhẹ các thay đổi vốn có trong lịch sử khi sáng tác"''.

Marcus Aurelius đã chết vì dịch bệnh tại [[Viên|Vindobona]], ông không bị con trai Commodus của mình giết, trong khi Commodus trong phim lại làm cha của mình (Marcus Aurelius) ngạt thở. Trong sự thật lịch sử Marcus Aurelius truyền ngôi cho con trai vô đạo đức của mình, biết những lỗi lầm đó, hoàng đế triết gia vĩ đại cũng đã kết thúc truyền thống từ tâm của các Tiên Đế. Nhân vật Maximus là hư cấu, mặc dù trong một số khía cạnh ông giống với một trong các nhân vật có thật trong lịch sử (tên của nhân vật trong bản thảo đầu tiên của kịch bản và Commodus thực tế bị ông ta giết), [[Spartacus]] (người dẫn đầu một cuộc nổi dậy của nô lệ), [[Cincinnatus]] (một nông dân đã trở thành nhà độc tài, cứu Roma khỏi cuộc xâm lược, sau 15 ngày cai trị đã cam kết từ chức sau 6 tháng), và [[Marcus Nonius Macrinus]] (một vị tướng trung thành, nhận[[quan chứcchấp chính]] năm 154, và là bạn của Marcus Aurelius). Mặc dù Commodus có tham chiến trong đấu trường La Mã, nhưng ông bị đấu sĩ xiết cổ chết trong phòng tắm của mình, không bị giết tại đấu trường, và cai trị trong nhiều năm, không ngắn ngủi như các tình tiết trong phim.

Nhạc nền trong phim được đề cử Oscar, sáng tác bởi [[Hans Zimmer]] và [[Lisa Gerrard]], và được thực hiện bởi [[Gavin Greenaway]]. Zimmer ban đầu lên kế hoạch để sử dụng giọng hát của [[Ofra Haza]] người [[Israel]], sau khi làm việc với cô trong [[The Prince of Egypt]]. Tuy nhiên, Ofra qua đời cuối tháng 2 năm 2000 vì bệnh ở tuổi 42, trước khi cô có thể thu âm bất cứ gì, do đó Gerrard đã được lựa chọn để thay thế. Nhạc nền trong rất nhiều những cảnh chiến đấu đã được ghi nhận là tương tự như nhạc của [[Gustav Holst]] trong ''"Mars: The Bringer of War"'', và tháng 6 năm 2006, Hans Zimmer bị Quỹ bảo trợ của Holst kiện vì cáo buộc sao chép tác phẩm mới của Gustav Holst. Một sự tương đồng âm nhạc xảy ra trong cảnh Commodus trở về thành Rome, kèm theo âm nhạc rõ ràng gợi nhớ đến hai phần: Das Rheingold và Siegfried của Götterdämmerung - Der Ring des Nibelungs của [[Richard Wagner]]. ''Hành khúc German'' trong những cảnh mở màn được mượn từ bộ phim [[Zulu]] năm 1964, một trong những bộ phim yêu thích của Ridley Scott. Vào 27 tháng 2 năm 2001, gần một năm sau khi phát hành nhạc nền đầu tiên, hãng [[Decca]] sản xuất đĩa nhạc mở rộng của ''Gladiator''. Sau đó, vào ngày 05 Tháng 9 năm 2005, Decca cũng ra thêm một bộ hai CD kỷ niệm đặc biệt nhạc của phim này, có chứa tất cả các phiên bản đề cập ở trên. Một số các đoạn nhạc từ bộ phim đã được phát trong các trận vòng loại bóng bầu dục giải [[NFL]] của Mỹ tháng 1 năm 2003 trước lúc nghỉ giữa trận, trước và sau giữa hiệp đấu. Cũng năm 2003, [[Luciano Pavarotti]] phát hành một bản thu âm của mình hát một bài hát từ bộ phim và kể rằng ông lấy làm tiếc vì từ chối lời đề nghị hát nhạc nền cho phim. Nhạc phim là một trong những CD bán chạy nhất mọi thời đại.