Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ngô Tam Quế”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Thêm thông tin
Dòng 1:
{{Thông tin nhân vật hoàng gia
[[Tập tin:Wu Sangui.jpg|nhỏ|phải|200px|Ngô Tam Quế trong quan phục nhà Thanh.]]
| tên = Chu thái tổ (周太祖)
| tước vị = [[Hoàng đế]] [[Tên gọi Trung Quốc|Trung Hoa]]
| thêm = china
| hình = Wu Sangui.jpg
| cỡ hình = 250px
[[Tập| tin:Wughi chú hình = Chân dung Sangui.jpg|nhỏ|phải|200px|Ngô Tam Quế trong quan phục nhà Thanh.]]
| chức vị = [[Danh sách vua nhà Ngô Chu|Hoàng đế nhà Ngô Chu]]
| tại vị =
| kiểu tại vị = Trị vì
| tiền nhiệm =
| kế nhiệm = <font color="blue">[[Ngô Thế Phiên]] (吴世璠)</font>
| chức vị 1 =
| tại vị 1 =
| kiểu tại vị 1 =
| tiền nhiệm 1 =
| kế nhiệm 1 =
| cha =
| mẹ =
| sinh = 1612
| nơi sinh =
| mất = {{death date and age|1678|10|02|1612}}
| nơi mất =
| ngày an táng =
| nơi an táng =
| niên hiệu = Chiêu Vũ (昭武)
| thời gian của niên hiệu =
| thụy hiệu =
| hoàng tộc [[Nhà Ngô Chu]] (吴周)
| kiểu hoàng tộc = Triều đại
| tên đầy đủ = Ngô Tam Quế (吳三桂)
| kiểu tên đầy đủ = Tên húy
| miếu hiệu =
}}
'''Ngô Tam Quế''' ([[tiếng Trung Quốc|tiếng Hán]]: 吳三桂, [[bính âm Hán ngữ|bính âm]]: ''Wú Sānguì'', [[Wade-Giles]]: ''Wu San-kuei''; [[tự danh|tự]]: '''Trường Bạch''' 長白 hay '''Trường Bá''' 長伯; [[1612]] – [[2 tháng 10]] năm [[1678]]), là Tổng binh cuối triều [[nhà Minh|Minh]], sau đầu hàng và trở thành tướng của [[nhà Thanh]].
==Cuộc đời==
===Tướng nhà Minh===
Trước đây '''Ngô Tam Quế''' từng dưới quyền của [[Viên Sùng Hoán]] (1584-1630). Sau khi viên tướng này bị vua nhà Minh là [[Minh Tư Tông|Sùng Trinh]] giết chết, Ngô Tam Quế dần dần được trao nhiệm vụ làm Tổng binh trấn giữ [[Sơn Hải Quan (quận)|Sơn Hải Quan]] (nay thuộc tỉnh [[Hà Bắc (Trung Quốc)|Hà Bắc]], [[Trung Quốc]]).
 
Khoảng thời gian này, các nhóm khởi nghĩa chống lại nhà Minh đã dần lớn mạnh, trong số ấy có lực lượng của [[Lý Tự Thành]]. Sau những thắng lợi liên tiếp, Lý Tự Thành lên ngôi Hoàng đế ở [[Tây An]] ([[Thiểm Tây]]) và rồi đánh chiếm luôn [[Bắc Kinh]] vào ngày 26 tháng 5 năm 1644<ref name="NHL">Nguyễn Hiến Lê, ''Sử Trung Quốc'' (tập 2), tr.163-164.</ref>.
===Dẫn quân Thanh vào Trung Nguyên===
 
Trong khi đó Ngô Tam Quế chỉ huy 10 [[vạn]] quân đang đóng ở Sơn Hải Quan. Nhiệm vụ của lực lượng này vốn là để phòng ngự sự xâm nhập của quân Thanh, nhưng khi nghe Bắc Kinh bị huy hiếp, Ngô Tam Quế liền dẫn binh về cứu. Dọc đường, nghe tin kinh đô đã thất thủ, vua Minh ([[Minh Tư Tông|Sùng Trinh]] Hoàng đế) đã chết, lại nghe Lý Tự Thành dụ dỗ, nên Ngô Tam Quế đã định hàng. Nhưng khi hay ái thiếp của mình là [[Trần Viên Viên]] bị Tự Thành chiếm đoạt, ông nổi giận đổi ý, đến xin hợp tác với quân Mãn Thanh dưới quyền chỉ huy của [[Đa Nhĩ Cổn]]<ref>Chi tiết này căn cứ theo ''Trung Quốc sử lược'' của GS. Phan Khoang, tr. 296.</ref>.
Hàng 11 ⟶ 45:
 
Khi nhà Minh ở Bắc Kinh đã bị lật đổ, các quan lại ở [[Nam Kinh]] bèn tôn một người trong hoàng tộc là Phúc Vương lên làm vua, lập nên [[nhà Nam Minh]]. Tuy nhiên, trước sự tấn công mạnh mẽ của quân Thanh, vị vua cuối cùng của Nam Minh là '''Quế Vương''' ([[Vĩnh Lịch Đế|Chu Do Lang]]) phải chạy sang [[Myanma|Miến Điện]]. Ngô Tam Quế đem quân truy kích buộc vua Miến Điện phải giao Quế Vương, rồi đưa về [[Côn Minh]] (thủ phủ của tỉnh [[Vân Nam]]) treo cổ, triều Nam Minh diệt vong (1661).
===Loạn Tam Phiên===
 
Khi mới thành lập, triều Thanh đã phong vương cho một số tướng lĩnh [[người Hán|Hán tộc]] có công, trong số đó có Thượng Khả Hỉ (được phong là Bình Nam vương, trấn thủ [[Quảng Đông]]), Cảnh Trọng Minh (được phong là Trấn Nam vương, trấn thủ [[Phúc Kiến]]), Ngô Tam Quế (được phong Bình Tây vương, trấn thủ [[Vân Nam]]).
 
Hàng 17 ⟶ 51:
 
Bị mất quyền lợi, ngay năm ấy Bình Tây vương Ngô Tam Quế nổi dậy chống lại nhà Thanh và hô hào hai phiên kia cùng phối hợp. Phong trào này buổi đầu đã lôi cuốn được sự hưởng ứng của nhiều địa phương trong cả nước, như Trịnh Kinh từ [[Đài Loan]] cũng đem quân qua tấn công vùng ven biển hai tỉnh [[Chiết Giang]] và [[Phúc Kiến]]. Tuy nhiên, vì các lực lượng chống Thanh không có hành động thống nhất nên ít năm sau thì bị dẹp tan. Năm 1676, hai phiên họ Cảnh và họ Thượng đã đầu hàng.
===Xưng đế và qua đời===
Trong tình thế rất khó khăn, năm 1678, Ngô Tam Quế vẫn xưng làm Hoàng đế, nhưnglập ra [[nhà Ngô Chu]] (吴周). Nhưng chỉ được 5 tháng thì chết vào ngày 2 tháng 10 năm 1678, ông thọ 66 tuổi.
 
Cháu của ông là [[Ngô Thế Phiên]] (Phan) (吴世璠) nối ngôi nhưng thế lực đã rất suy yếu. Năm 1681, quân nhà Thanh tấn công và chiếm được Vân Nam, Thế Phiên phải tự tử. Cuộc nổi dậy của "Tam phiên" đến đây thì bị dập tắt.
Trong tình thế rất khó khăn, năm 1678, Ngô Tam Quế vẫn xưng làm Hoàng đế, nhưng chỉ được 5 tháng thì chết vào ngày 2 tháng 10 năm 1678, ông thọ 66 tuổi.
 
Cháu của ông là Ngô Thế Phiên nối ngôi nhưng thế lực đã rất suy yếu. Năm 1681, quân nhà Thanh tấn công và chiếm được Vân Nam, Thế Phiên phải tự tử. Cuộc nổi dậy của "Tam phiên" đến đây thì bị dập tắt.
 
==Tài liệu liên quan==
Hàng 35 ⟶ 69:
 
==Xem thêm==
*[[Minh Tư Tông|Sùng Trinh]]
*[[Lý Tự Thành]]
*[[Trần Viên Viên]]