Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Rạn san hô vòng Midway”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎top: sửa chính tả 2, replaced: ! → ! (2) using AWB
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 3:
[[Tập tin:Midway Atoll map.svg|nhỏ|phải|300px|Rạn san hô vòng Midway]]
[[Tập tin:Orthographic projection centred over midway.png|nhỏ|300px|Điểm chiếu trực giao Midway trên địa cầu]]
'''Rạn san hô vòng Midway''' (hay{{IPAc-en|ˈ|m|ɪ|d|w|eɪ}}; còn gọi là '''Đảođảo Midway''' hoặchay '''Quầnquần đảo Midway'''; [[tiếng Hawaii]]: ''Pihemanu Kauihelani'') là một [[rạn san hô vòng]] ở Bắc Thái Bình Dương có diện tích khoảng 2,4 [[dặm vuông Anh|mi²]] (6,2 [[kilômét vuông|km²]]). Như tên gọi, nằmMidway tronggần vùngnhư [[Bắc]]cách [[Tháiđều BìnhBắc Dương]]Mỹ (gầnvà cựcchâu tâyÁ bắc(midway [[Hawaii|Quầnlà đảomột Hawaiil]])từ ởtiếng tọaAnh độcó {{coornghĩa atgiữa dm|28|13|N|177|22|W|type:isle_region:UM}}chừng, khoảngở 1/3giữa) đườngvà từcách [[Honolulukinh tuyến]] đếnđi qua [[Tōkyō|TokyoGreenwich]]., NóAnh nằmtầm ởnửa phíavòng đôngTrái củaĐất. [[ĐườngĐảo đổinằm ngàygần quốcmũi tế|Đườngtây phânbắc định ngày quốc tế]] dưới 140của [[hảiquần lýđảo Hawaii]], khoảngvị 2.800trí hảikhoảng lý1/3 vềchặng phíađường tâytừ [[SanHonolulu]], Francisco[[Hawaii]] và 2.200 hải lý về phía đôngtới [[Tōkyō|Tokyo]]. Trên vành san hô của Midway là vài tiểu đảo cát, trong[[Nhật đó đảo Cát (''Sand Island'') và đảo Đông (''Eastern Island'') là nơi cư ngụ cho hàng trăm ngàn chim biểnBản]]. Kích thước của đảo như sau:
 
Midway là một [[Các lãnh thổ của Hoa Kỳ|lãnh thổ]] [[lãnh thổ phi tổ chức|phi tổ chức]], [[các lãnh thổ chưa hợp nhất của Hoa Kỳ|chưa hợp nhất]] của [[Hoa Kỳ]] và từng là địa điểm của [[NAF Midway]] (một căn cứ quân sự của hải quân Hoa Kỳ). Vì mục đích thống kê, đảo được xếp vào nhóm [[các tiểu đảo xa của Hoa Kỳ]]. Midway cách [[đường đổi ngày quốc tế]] chưa đến 140 hải lý (259 km, 161 dặm) về phía đông, [[San Francisco]] khoảng 2.800 hải lý (5.200 km, 3.200 dặm) về phía tây, và Tokyo 2.200 hải lý (4.100 km, 2.500 dặm) về phía đông. Ở đây có Midway Atoll National Wildlife Refuge (một khu vực dành cho động vật hoang dã) gồm 590.991,50 [[mẫu]] (239.165,77 ha)<ref>[http://www.fws.gov/refuges/land/LandReport.html USFWS Lands Report, September 30, 2007]</ref> diện tích đất và nước (chủ yếu là nước) bao quanh được quản lý bởi [[Cục cá và động vật hoang dã Hoa Kỳ]] (FWS). Có từ 40 đến 60 nhân viên của cục sinh sống tại đảo.
{| class="wikitable" align="center"
|-
! Đảo!! Mẫu Anh!! Mẫu Tây
|-
| Đảo Cát (''Sand Island'') || 1.200 || 486
|-
| Đảo Đông (''Eastern Island'') || 334 || 135
|-
| Đảo Mũi (''Spit Island'') || 6 || 2
|}
 
Giai đoạn từ ngày 4 đến 6 tháng 6 năm 1942 đã diễn ra [[trận Midway]], một trong những trận chiến quan trọng nhất của [[chiến tranh Thái Bình Dương]], một phần của [[chiến tranh thế giới thứ hai]]. [[Hải quân Hoa Kỳ]] đã đánh bại một toán quân Nhật, đánh dấu bước ngoặt cho cuộc chiến ở [[chiến trường Thái Bình Dương]]. Máy bay của [[Không lực lục quân Hoa Kỳ]] (USAAF) xuất phát từ [[phi trường Henderson]] ở đảo Đông đã tham gia tấn công hạm đội của Nhật, góp phần khiến đối phương tổn thất bốn tàu sân bay và một tàu tuần dương hạng nặng.
[[Rạn san hô vòng]] này có một dân số rất nhỏ (40 năm 2004 nhưng không có người bản xứ) là một lãnh thổ chưa hợp nhất của Hoa Kỳ, được liệt kê là một [[vùng quốc hải Hoa Kỳ]] dưới thẩm quyền của [[Bộ Nội vụ Hoa Kỳ]]. Nó là một vùng bảo vệ hoang dã quốc gia do [[Cục Hoang dã và Cá Hoa Kỳ]] quản lý. Chương trình dành cho du lịch đã chấm dứt vào tháng 1 năm 2002 và hiện thời không có cơ sở phương tiện nào để đón khách du lịch. Tuy nhiên nếu du khách có thể tự lo liệu vấn đề giao thông cho mình thì có thể liên lạc với trưởng điều hành khu bảo vệ hoang dã để biết chi tiết viếng thăm đảo. Kinh tế duy nhất có được là nhờ từ nguồn cung cấp của chính phủ. Tất cả lương thực và hàng hóa sản xuất đều được cung cấp từ bên ngoài.
 
Vào năm 2013 việc du lịch tới đảo đã không thể thực hiện kể cả qua các công ty du lịch hay với tư cách tình nguyện viên của Cục cá và động vật hoang dã do sự cắt giảm ngân sách của chính phủ Hoa Kỳ năm 2013. Chương trình khách du lịch (rạn san hô được tái mở cửa cho khách tham quan vào tháng 1 năm 2008) đã tổ chức cho 332 du khách năm 2012.<ref>[https://web.archive.org/web/20140128062001/http://www.fws.gov/midway/visit.html Visiting Midway Atoll National Wildlife Refuge]. FWS Website.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20130330104705/http://www.fws.gov/midway/volunteer.html Volunteer at Midway Atoll NWR]. FWS Website.</ref><ref name=star>[http://www.staradvertiser.com/newspremium/20121116_Ecotourism_ends_at_Midway_Atoll.html?id=179623501&c=n Ecotourism ends at Midway Atoll]. Star-Advertiser, November 16, 2012</ref><ref>[http://www.galapagostravel.com/midway/default.htm]. Galápagos Travel Website, November 16, 2012.</ref><ref>[http://www.photosafaris.com/photography-trips-2013/midway-photo-tour/]. Photo Safaris Website, November 16, 2012.</ref> Các chuyến đi tập trung vào sinh thái học và lịch sử quân sự của Midway. Kinh tế khu vực phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn chính phủ và phí du lịch. Toàn bộ lương thực và hàng hóa sản xuất được nhập khẩu. Khu động vật và phần lớn diện tích xung quanh là một phần của [[Khu bảo tồn hải dương quốc gia Papahānaumokuākea]] (Papahānaumokuākea Marine National Monument).
Như tên gọi của mình, Midway (giữa đường) nằm vào khoảng giữa [[Bắc Mỹ]] và [[Châu Á]]. Nó cũng nằm gần giữa đường quanh trái đất tính từ kinh tuyến [[Greenwich, Anh]].
 
Đảo Midway nổi tiếng qua [[Trận Midway|Trận đánh Midway]] diễn ra vào ngày [[4 tháng 6]] năm [[1942]] trong thời kì [[Chiến tranh thế giới thứ hai|Thế chiến thứ hai]]. [[Hải quân Hoa Kỳ]] gần như đánh bại cuộc tấn công của quân đội [[Nhật Bản]] vào quần đảo Midway, đánh dấu một bước ngoặt chiến tranh ở mặt trận [[Thái Bình Dương]].
 
Vì mục đích thống kê, Đảo Midway được xếp vào nhóm [[các tiểu đảo xa của Hoa Kỳ]].
 
== Địa lý và địa chất ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Rạn_san_hô_vòng_Midway”