Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hiếu Ai Triết Hoàng hậu”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→‎Tham khảo: AlphamaEditor, Restructure category + change Thể loại:Mất 1644 by Thể loại:Mất năm 1644, Executed time: 00:00:02.1111208 using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Infobox royalty
| name = Hy Tông Trương hoàng hậu
| native name = 孝哀悊熹宗张皇后
| image =
| image_size =
Hàng 8 ⟶ 9:
| successor = [[Hiếu Tiết Liệt hoàng hậu]]
| spouse = [[Minh Hy Tông]]<br>Thiên Khải hoàng đế
| issue = [[Hoài Trùng thái tử]] Chu Từ Niên
| full name = Trương thị (张姓)
| posthumous name = Hiếu Ai Từ Tĩnh Cung Huệ Ôn Trinh Giai Thiên Hiệp Thánh Triết hoàng hậu<br/>孝哀慈靖恭惠溫貞偕天協聖悊皇后
| house = [[Nhà Minh]]
| father = [[Trương Quốc Kỉ]] (张国纪)
| mother =
| date of birth = [[1610]]
| place of birth = [[Tường Phù]]
| date of death = {{năm mất và tuổi|1644|1610}}
| place of death = [[Tử Cấm thànhThành]], [[Bắc Kinh]]
| date of burial =
| place of burial = [[Đức lăng]] (永陵)
}}
 
'''Hiếu Ai Triết hoàng hậu''' ([[chữ Hán]]:孝哀悊皇后, 1610-16441610 - 1644), thường gọi '''Ý An hoàng hậu''' (懿安皇后), là [[Hoàng hậu]] duy nhất dưới triều [[Minh Hy Tông]] ChuThiên Do Hiệu. Bà được biết đến trong dân gian với tôn hiệu '''Ý AnKhải hoàng hậu''' (懿安皇后)đế. Nhiều thuyết cho rằng Trương hoàng hậu đã tự sát khi nhà Minh sụp đổ.
 
==Tiểu sử==
Hiếu Ai Triết hoàng hậu [[họ Trương]] (张姓)., Trươngnguyên hoàngquán hậu [[Tường nhiềuPhù]] khuê(祥符), danhngày khácnay nhau, trongthành sửphố sách[[Khai khôngPhong]], ghi lại têncon thậtgái của [[Trương Quốc Kỉ]] (張國紀). Theo [[dã sử]], Trương hoàng hậu có [[tên gọi|danh xưng]] là '''Yên''' (嫣), [[Tên chữ (người)|tự]] là '''Tổ Nga''' (祖娥), tiểu tự là '''Bảo Châu''' (寶珠). Trong dân gian quen xưng hoàng hậu là Trương Bảo Châu. Nguyên quán ở [[Tường Phù]] (祥符), ngày nay là thành phố [[Khai Phong]]. Phụ thân hoàng hậu là Thái Khang bá [[Trương Quốc Kỉ]] (太康伯 张国纪)
 
==Đăng ngôi hoàngHoàng hậu==
Hiếu Ai Triết hoàng hậu [[họ Trương]] (张姓). Trương hoàng hậu có nhiều khuê danh khác nhau, trong sử sách không ghi lại tên thật của bà. Theo [[dã sử]], hoàng hậu có [[tên gọi|danh xưng]] là '''Yên''' (嫣), [[Tên chữ (người)|tự]] là '''Tổ Nga''' (祖娥), tiểu tự là '''Bảo Châu''' (寶珠). Trong dân gian quen xưng hoàng hậu là Trương Bảo Châu. Nguyên quán ở [[Tường Phù]] (祥符), ngày nay là thành phố [[Khai Phong]]. Phụ thân hoàng hậu là Thái Khang bá [[Trương Quốc Kỉ]] (太康伯 张国纪)
Năm [[1621]], [[tháng 2]], Thiên Khải nguyênĐế niên,kế tháng 2vị, [[lễLễ bộ]] thỉnh tuyển thục nữ cho ngôi vị chính cung, tháng 4 Trương thị được sách phong hoàng[[Hoàng hậu]]. Trương Bảo Châu được chọn ngôi hoàng hậu. Phụ thân hoàngHoàng hậu là [[Trương Quốc Kỉ]] tôn quý nhờ nhi nữ, tiên phong ''Hồng Lư tự khanh'' (鴻臚寺卿), tái phong thành trung quân đô đốc ''Đồng Tri'' (同知), hậu phong ''Thái Khang bá'' (太康伯); đến đời Sùng Trinh đế được gia phong ''Thái Khang hầu'' (太康侯).
 
Trương hoàng hậu nghiêm chính, có phong thái uy nghi của một Hoàng hậu chính trực. Bà cực kì không thích [[Ngụy Trung Hiền]] và Phụng Thánh phu nhân [[Khách Thị]], nhũ mẫu của Hy Tông, vì hai người chuyên liên kết bè phái để tạo dựng thanh thế, hại người trung lương. Với thân phận Hoàng hậu, bà nhiều lần áp chế Khách phu nhân, khiến cả 2 người ôm hận.
==Đăng ngôi hoàng hậu==
{{chất lượng dịch}}
Năm 1621, Thiên Khải nguyên niên, tháng 2, [[lễ bộ]] thỉnh tuyển thục nữ cho ngôi vị chính cung, tháng 4 sách phong hoàng hậu. Trương Bảo Châu được chọn ngôi hoàng hậu. Phụ thân hoàng hậu Trương Quốc Kỉ tôn quý nhờ nhi nữ, tiên phong Hồng Lư tự khanh (鴻臚寺卿), tái phong thành trung quân đô đốc Đồng Tri (同知), hậu phong Thái Khang bá (太康伯); đến đời Sùng Trinh đế được gia phong Thái Khang hầu (太康侯).
 
Năm [[1623]], Trương hoàng hậu có thai một Hoàng tử, tức [[Hoài Trùng thái tử]] Chu Từ Nhiên, nhưng cuối cùng bị Ngụy-Khách bè đảng hãm hại sinh ra tử thai, và từ đó Trương hoàng hậu không thể mang thai được nữa. Thế nhưng, Trương hoàng hậu sau vụ việc vẫn không kiêng dè bè đảng Ngụy-Khách, mà còn cố gắng khuyên Hy Tông giảm bớt sự ảnh hưởng của Khách phu nhân, ''Tránh tiểu nhân, gần hiền nhân'' (遠小人,近賢人). Có lần, Hy Tông thấy Hoàng hậu đọc một quyển sách thư, tiện hỏi là sách gì, bà trả lời rằng là ''[[Triệu Cao]] truyện'' (趙高傳), Hy Tông mặc nhiên không hỏi gì nữa.
Trương thị nghiêm chính, ngận hữu hoàng hậu phong phạm, thị vị năng mẫu nghi thiên hạ đích nữ tính. Tha phi thường bất xỉ hoạn quan Ngụy Trung Hiền hòa hi tông nhũ mẫu phụng thánh phu nhân Khách thị lưỡng nhân liên thủ vi phi tác đãi đích hành kính, kinh thường sổ thứ tại hi tông diện tiền đề khởi lưỡng nhân đích quá thất, canh tằng dĩ thân vi hoàng hậu đích thân phân trừng xử quá Khách thị, nhân thử tạo thành Ngụy Trung Hiền hòa Khách thị đối tha hận chi nhập cốt, đãn nhân vi trương thị thị hoàng hậu, bất đồng ư kì tha tần phi nhất bàn dong dịch đối phó, nhân thử lưỡng nhân tại bối địa lí tạo dao thuyết,Trương hoàng hậu phi Trương Quốc Kỉ chi thân sanh nữ nhi, dĩ cỗn hào Hi Tông đích thị thính。
 
Vào một ngày, tại cổng hoàng cung có thư nặc danh, kể tội trạng của Ngụy Trung Hiền rành rành, khiến y hoài nghi phụ thân của Hoàng hậu là Trương Quốc Kỉ cùng [[Thiệu Phụ Trung]] (邵輔忠), [[Tôn Kiệt]] (孫傑) xúi giục, vì thế ra lệnh đại sát các đại thần [[Đông Lâm đảng]] (東林黨), nhằm làm thế lực của Hoàng hậu bị triệt hạ. Theo mưu đồ của Ngụy Trung Hiền, y còn muốn nhân đó phế Hoàng hậu mà lập con gái của em trai y, [[Ngụy Lương Khanh]] (魏良卿) làm Hoàng hậu.
Thiên Khải tam niên(1623 niên) Trương hoàng hậu hoài hữu thân dựng, tức hoài trùng thái tử Chu Từ Nhiên, khước bị Khách thị dữ Ngụy Trung Hiền ám trung hãm hại nhi sanh hạ tử thai, thử hậu Trương thị nhất sanh vị tằng tái sanh dục。 trừ khứ thống hận Khách thị dữ Ngụy Trung Hiền lưỡng nhân đích hành kính ngoại, Trương hoàng hậu kinh thường bất động thanh sắc đích khuyến gián Minh Hi Tông, kì vọng Hi Tông năng「viễn tiểu nhân, cận hiền nhân」 。 Minh Hi Tông hữu thứ kiến hoàng hậu chánh thủ ác thư quyển tại độc trứ, tiện vấn thị độc hà thư, Trương thị hồi thuyết:「 triệu cao truyền。」,Minh Hi Tông mặc nhiên bất ứng。
 
Trong thời gian Ngụy Trung Hiền tàn sát các đại thần Đông Lâm đảng, chư đại thần phát giác ý đồ xấu của họ Ngụy, bèn cùng lũ lượt dâng sớ hạch tội Trương Quốc Kì, Đại học sĩ [[Lý Quốc Phổ]] (李国普) thượng tấu: ''"Hoàng đế và Hoàng hậu, tương đương Cha mẹ của một nước, hà cớ gì có thể xúi giục cha giết mẹ chăng ?"''<ref>大学士李国普调解道:“皇帝和皇后,相当于一国的父母。怎能煽动父亲去陷害母亲呢?”</ref>. Trương Quốc Kì nhân đó bảo toàn tính mạng, cáo bệnh từ quan và về quê.
Nhất thứ cung môn thượng hữu nhân đầu thư, tín trung tả mãn liễu Ngụy Trung Hiền đích tội trạng, Ngụy Trung Hiền hoài nghi thị hoàng hậu chi phụ — trương quốc kỉ hòa kì bằng đảng; thiệu phụ trung、 tôn kiệt đẳng nhân tại mạc hậu chỉ huy, nhân nhi hạ lệnh đại sát đông lâm đảng thần, hi vọng tạ thử động diêu hoàng hậu đích địa vị。 đồng thì hi vọng năng tương trương thị cản hạ hoàng hậu đích vị tử, hảo nhượng tự kỉ đích chất tôn nữ— ngụy lương khanh chi nữ thành vi hoàng hậu。 đương ngụy trung hiền tại đại sát đông lâm đảng thần thì, triêu trung khai thủy hữu ki vị đại thần sát giác đáo ngụy trung hiền đích tâm ý, nhân nhi phân phân thượng tấu đạn hặc trương quốc kỉ đẳng nhân。 đại học sĩ lí quốc phổ điều giải đạo :“ hoàng đế hòa hoàng hậu, tương đương vu nhất quốc đích phụ mẫu。 chẩm năng phiến động phụ thân khứ hãm hại mẫu thân ni?” Trương Quốc Kỉ tài đắc bảo mệnh, bị miễn quan phóng quy cố hương。
 
ChiNăm hậu[[1627]], Minh HiHy Tông bệnh nguy,di mệnhnặng, truyền vịmệnh tựcho kỉem đíchtrai ngũ đệ tínTín vương nhậtChu hậuDo đíchKiểm minhkế vị, tôngtức chu[[Minh do kiểm。Tông]] nhiSùng minhTrinh hoàng tôngđế. chiTân sởđế Sùng năng cúTrinh đăng cơ, vikhông đế,thể thiếu trungđược hoàngcông hậulao xuấtkhuyến liễukhích ngậncủa đạiTrương đíchhoàng lực, nhân thửhậu, tạinên sau tôngkhi đăng cơ hậu,ông thượngđã trươngcho thịxử tôntử hàoNgụy-Khách viết ý an hoàng hậu, tấn phong tha đích phụđảng, thânkhôi viphục tháilại khangtriều bá。đình.
 
Do thân phận là Hoàng tẩu, Trương hoàng hậu không được tôn làm [[Thái hậu]] mà được tôn thêm huy hiệu để phân biệt với Chu hoàng hậu, vợ của Sùng Trinh Đế vừa kế vị, gọi là '''Ý An hoàng hậu''' (懿安皇后). Trương Quốc Kì được gọi về triều, trao lại tôn hiệu bá tước như cũ.
 
==Sau khi nhà Minh sụp đổ==
Năm [[1644]], [[Lý Tự Thành]] công hãm đô thành, Minh triều diệt vong. Sùng Trinh Đế buộc [[Chu hoàng hậu (Minh Tư Tông)|Chu Hoàng hậu]] tự sát, chém trọng thương [[Viên quý phi]] cùng Trưởng nữ 15 tuổi [[Trường Bình công chúa]], tự tay giết chết đứa con gái yêu mới 6 tuổi [[Chiêu Nhân công chúa]]. Sau đó, Sùng Trinh phái thái giám truyền khẩu dụ của mình, yêu cầu Hoàng tẩu Ý An hoàng hậu cùng [[Lý Khang phi|Lý Thái phi]] cũng tuẫn táng chết the, rồi tự mình Sùng Trinh đi đến [[Thượng Môi sơn]] để tự tử.
 
Về sau, [[Thanh Thế Tổ]] Thuận Trị hoàng đế hợp táng Ý An hoàng hậu cùng Minh Hy Tông vào [[Đức lăng]] (永陵). Năm [[1645]], [[Minh An Tông]] [[nhà Nam Minh]] ban [[thụy hiệu]] là '''Hiếu Ai Từ Tĩnh Cung Huệ Ôn Trinh Giai Thiên Hiệp Thánh Triết hoàng hậu''' (孝哀慈靖恭惠溫貞偕天協聖悊皇后).
Sùng Trinh thập thất niên(1644 niên), Lý Tự Thành công hãm đô thành, minh triêu vong quốc。 Minh Tư Tông mệnh tự kỉ đích Chu hoàng hậu tự ải, hựu huy kiếm khảm thương liễu viên quý phi、 khảm đoạn liễu trường nữ— thập ngũ tuế đích trường bình công chủ chi tả tí、 thứ tử niên cận lục tuế đích 
yêu nữ— chiêu nhân công chủ。 tái phái thái giam khứ truyện khẩu dụ yếu hoàng tẩu ý an hoàng hậu hòa lí thái phi dã tự ải。 tối hậu minh tư tông đăng thượng Môi sơn tự ải nhi vong。
 
Đương nhật Lý Tự Thành tiến nhập hoàng cung, ý an hoàng hậu tòng thử tái vô hạ lạc。《 minh sử》 tái chi dĩ tại tự kỉ đích tẩm cung trung thượng điếu tự sát thân vong, tuẫn quốc minh tiết。 thanh thế tổ thuận trị nguyên niên, thuận trị đế mệnh tương Trương thị hòa Minh Hi Tông hợp táng ư đức lăng。
 
Nam Minh Hoằng Quang nguyên niên(1645 niên) tam nguyệt giáp thân sóc Kỉ Hợi thập lục nhật, Minh An Tông thượng Ý An hoàng hậu ích viết '''Hiếu Ai Từ Tĩnh Cung Huệ Ôn Trinh Giai Thiên Hiệp Thánh Triết hoàng hậu'''。
 
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
 
*[[Minh sử]]
* [[Minh Hi Tôngsử]]
* [[Minh sửHi Tông]]
 
{{Sơ khai nhân vật Trung Quốc}}