Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chủ nghĩa xã hội”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Xixaxixup (thảo luận | đóng góp)
3.333 sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Xixaxixup (thảo luận | đóng góp)
3.333 sửa đổi
Dòng 3:
'''Chủ nghĩa xã hội''' bao gồm các tư tưởng [[chính trị]] ủng hộ một hệ thống kinh tế-xã hội mà trong đó các sở hữu về tư liệu sản xuất là thuộc quyền điều khiển của toàn thể cộng đồng nhằm mục đích tiến đến sự công bằng trong xã hội và trong kinh tế cũng như tiến đến một sự hợp tác tốt hơn<ref>[http://www.britannica.com/eb/article-9109587 "Socialism"] ''[[Encyclopædia Britannica]]''. 2006. Encyclopædia Britannica Online.</ref>. Quyền điều khiển có thể là trực tiếp qua một tập thể như hình thức [[công đoàn]] hay gián tiếp qua hình thức [[nhà nước]]. Nhìn theo khía cạnh [[kinh tế]] thì chủ nghĩa xã hội có đặc tính là sự sở hữu của các phương tiện sản xuất đã được "cộng đồng hóa".
 
== Tiền lệ lịchLịch sử ==
Trong lịch sử các tư tưởng chính trị, các nhân tố nhất định của một quan điểm chủ nghĩa xã hội hay cộng sản đã xuất hiện trước khi được khái quát lại thành hệ thống lý luận của chủ nghĩa xã hội trong nửa đầu thế kỷ 19.
 
Ví dụ,Trong tác phẩm ''Cộng hòa'' ([[tiếng Hy Lạp]]: Πολιτεία ''Politeia'') của [[Platon|Plato]] hay tác phẩm ''Utopia'' (Thế giới không tưởng) của [[Thomas More]] là hai dẫn chứng<ref>[http://www.britannica.com/eb/article-9109587/socialism ''Encyclopedia Britannica'', entry on Socialism]</ref>. Phong trào [[Mazdak]] trong thế kỷ thứ 5, diễn ra ở vùng mà bây giờ là [[Iran]], đã được tả là "có tính chất cộng sản" do đã thách thức nhiều quyền lợi của tầng lớp quý tộc và tăng lữ, đồng thời đấu tranh cho một xã hội quân bình<ref>''The Cambridge History of Iran'' Volume 3, [http://www.derafsh-kaviyani.com/english/mazdak.html The Seleucid, Parthian and Sasanian Period], edited by Ehsan Yarshater, Parts 1 and 2, p1019, Cambridge University Press (1983)</ref>. [[William Morris]] cho rằng [[John Ball]], một trong những lãnh đạo của [[cuộc khởi nghĩa nông dân ở Anh]] vào năm 1381, là người theo chủ nghĩa xã hội đầu tiên<ref>Morris, William, ''[http://www.gutenberg.net/etext/357 Dream of John Ball: A King's Lesson]'' Project Gutenberg, truy cập 11 July, 2007</ref>. John Ball được công nhận là đã nói câu nói nổi tiếng sau đây:
 
:''"When Adam delved and Eve span, Who was then the gentleman?"'' (Khi Adam đào đất, và Eve quay sợi, Thì ai là chủ [để họ phải trả tiền cho] đây?<ref>[http://www.1911encyclopedia.org/John_Ball_(Priest) 1911 Encyclopædia Britannica] Chữ "gentleman" trong câu này có nghĩa là "người chủ", người mà có thể kiếm sống bằng các nguồn thu nhập từ sự sở hữu đất đai hay tài sản. Theo như Kinh Thánh, Eve và Adam phải làm việc mệt nhọc nhưng không có chủ để phải trả tiền thuê.</ref>)
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Chủ_nghĩa_xã_hội”