Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tiếng Lào”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
n AlphamaEditor, Executed time: 00:00:21.5440000
Dòng 2:
|name=Tiếng Lào
|nativename=ພາສາລາວ ({{IPA|[pʰaːsaː laːw]}})
|states={{Cờ|Lào}} [[Lào]], <br> {{Cờ|Thái Lan}} [[Thái Lan]], <br> {{Cờ|Trung Quốc}} [[Trung Quốc]], <br> {{Cờ|Campuchia}} [[Campuchia]], <br> {{Cờ|Việt Nam}} [[Việt Nam]]</br />
|speakers=khoảng 3,8 triệu (1991)<br>
* Tiếng mẹ đẻ: 3.184.500<ref name="Lao"/>
Dòng 23:
}}
{{Có chứa chữ viết Lào}}
'''Tiếng Lào''' (tên gốc: ພາສາລາວ; [[phát âm]]: ''phasa lao'' {{IPA|[pʰaːsaː laːw]}}) là ''[[ngôn ngữ chính thức]]'' của [[Lào]].
 
''Tiếng Lào'' là một ngôn ngữ thuộc [[Ngữ chi Thái]] trong [[hệ ngôn ngữ Tai-Kadai]]. Tiếng Lào chịu những ảnh hưởng của [[tiếng Phạn]]. Tiếng Lào cũng là ngôn ngữ truyền thống của hoàng gia [[Lào]], truyền đạt tư tưởng [[Ấn Độ giáo]] và [[Phật giáo]].
 
Theo Điều 89 của Hiến pháp sửa đổi năm 2003 của nước [[Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào]], [[bảng chữ cái Lào]] là bản chính thức cho ngôn ngữ chính thức, và cũng được sử dụng để ghi lại ngôn ngữ dân tộc thiểu số trong cả nước, trong khi những dân tộc có chữ riêng như [[Tiếng H'Mông|Hmông]] vẫn có thể sử dụng chữ của mình. Bộ chữ Lào hiện có mã unicode ([http://www.unicode.org/Public/9.0.0/charts/ ''The Unicode Standard, Version 9.0''], 2016) là dải 0E80–0EFF <ref>[http://unicode-table.com/en/sections/lao/ Bảng unicode chữ Lào] </ref>.
 
== Phân bố ==
Tiếng Lào có ảnh hưởng ít nhiều đến những ngôn ngữ khác trong vùng đối với các lân bang như [[tiếng Thái]], [[tiếng Khmer]], [[tiếng Việt]]. Lào ngữ được coi là một ngôn ngữ hỗn hợp ở bán đảo [[Đông Nam Á]].
 
Tiếng Lào có những thanh điệu và phát âm giống [[tiếng Thái]], phần tương đồng lên đến hơn 80%. Vì vậy trong đối thoại giữa [[người Lào]] và [[người Thái (Thái Lan)|người Thái Lan]] có thể hiểu nhau được.
 
Tại vùng [[Isan|Đông Bắc Thái Lan]] hay thường gọi là vùng [[Isan]], dân địa phương và người Lào có thể dễ dàng nói chuyện với nhau. Trong lịch sử phần lớn dân [[Isan]] có liên hệ với người Lào, hoặc được coi là [[người Lào]]. Nhưng nay vì lý do chính trị ngôn ngữ ở đây được nhà nước [[Thái Lan]] gọi chính thức là [[tiếng Isan]], với cỡ 20 triệu người nói. Dẫu vậy một số văn liệu quốc tế vẫn coi vùng phân bố của tiếng Lào là "nước Lào và [[Isan|Đông Bắc Thái Lan]] với 20-25 triệu người sử dụng".
Dòng 45:
 
[[Tập tin:Example about Map Edition in Laos.jpg|thumb|270px|Bản đồ của Lào có ghi các tên chuyển tự Latin cùng với chữ Lào.]]
Khoảng năm 1960 Ủy ban Quốc gia Lào về Địa danh (Lao Commission Nationale de Toponymie) đưa ra quy cách phiên âm, một bản mang dấu ấn tiếng Pháp {{efn|Bản này dùng "ou" cho âm ''u'', "gn" cho ''nh'',... nêu trong [[Chữ Lào Latin hóa|bảng BGN/PCGN 1966 System]]. Là một nước trong [[Cộng đồng Pháp ngữ|Francophonie]], Lào kế thừa lịch sử dùng tiếng Pháp trong phiên âm tên riêng.}} và tồn tại đến nay, như trong làm bản đồ. Năm 1966 những cơ quan ''Ban địa danh Hoa Kỳ'' (BGN, United States Board on Geographic Names) và ''Ủy ban thường trực về Địa danh cho sử dụng chính thức ở nước Anh'' (PCGN, Permanent Committee on Geographical Names for British Official Use) theo và dùng vào lập bản đồ, trong đó có bản đồ quân sự, và tên thường tham chiếu là "BGN/PCGN 1966 System" <ref name=rom2>[http://www.eki.ee/wgrs/rom2_lo.pdf Report on the Status of United Nations Romanization System for Geographical Names]. Sept. 2013. Truy cập 01/06/2016.</ref>.
 
[[Hiệp hội Thư viện Mỹ]] (ALA, American Library Association) và [[Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ]] (LC, Library of Congress) dựa theo chuẩn [[Latin hóa ALA-LC Hoa Kỳ|Latin hóa ALA-LC]] đã lập ra phiên âm Latin cho tiếng Lào <ref name=JamesE>{{cite journal|last1=Agenbroad|first1=James E.|title=Romanization Is Not Enough|journal=Cataloging & Classification Quarterly|date=ngày 5 Junetháng 6 năm 2006|volume=42|issue=2|pages=21–34|doi=10.1300/J104v42n02_03}}</ref>. Bản này thể hiện cách phiên âm của người nói tiếng Anh, bỏ qua các dấu ấn Pháp trong BGN/PCGN, song không phải là bản được chấp nhận rộng rãi.
 
Cơ quan [[Liên Hiệp Quốc]] là [[Nhóm chuyên viên về Địa danh Liên Hiệp Quốc]] hiện đề xuất sử dụng BGN/PCGN 1966 System cho tiếng Lào <ref name=rom2/><ref>[http://www.loc.gov/catdir/cpso/romanization/lao.pdf Romanization table for Lao]. Library of Congress. Truy cập 01/06/2016.</ref><ref name=rom2/>.
 
== Phiên âm sang tiếng Việt ==
Dòng 91:
[[Thể loại:Ngôn ngữ đơn lập|Lào]]
[[Thể loại:Ngữ chi Thái]]
 
[[Thể loại:Ngôn ngữ tại Lào]]
[[Thể loại:Ngôn ngữ Đông Nam Á]]