Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lớp phủ (địa chất)”

'''Lớp phủ''' hay '''quyển manti''' là một phần trong cấu trúc của một số [[vật thể thiên văn]] [[Hành tinh kiểu Trái Đất|tương tự Trái Đất]]. Phần bên trong của [[Trái Đất]], tương tự như các [[hành tinh đất đá]] khác, về mặt [[hóa học]] chia ra thành các lớp. Lớp phủ là lớp có độ nhớt cao nhất nằm phía dưới lớp vỏ và phía trên [[lõi ngoài]].

Lớp phủ của [[Trái Đất]] là lớp vỏ đá dày khoảng 2.900 km (1.800 dặm Anh)<ref name="six things">{{cite web |url=http://geology.about.com/od/mantle/tp/mantleintro.htm |title=Six Things to Know About the Earth's Mantle |last=Alden |first=Andrew |date=2007 |accessdate=7-10-2008 | publisher = About.com}}</ref> chiếm khoảng gần 70% thể tích Trái Đất. Nó chủ yếu là dạng rắn và nằm trên một lõi giàu [[sắt]] của Trái Đất, chiếm khoảng gần 30% thể tích Trái Đất. Các giai đoạn nóng chảy và [[núi lửa]] trong quá khứ tại các điểm nông hơn của lớp phủ đã tạo ra một [[lớp vỏ (địa chất)|lớp vỏ]] rất mỏng chứa các sản phẩm nóng chảy đã kết tinh gần bề mặt, mà trên đó diễn ra mọi dạng sự sống<ref name="moorland">{{cite web |url=http://www.moorlandschool.co.uk/earth/earths_structure.htm

|publisher=Nhà in Đại học Cambridge|accessdate=7-10-2008|isbn=0521430771 |pages= 354}}</ref>.

 

 

== Đặc trưng ==

Lớp phủ về bản chất khác lớp vỏ ở các đặc trưng cơ học và thành phần [[hóa học]] của nó. Khác biệt giữa hai lớp được dựa trên các đặc trưng hóa học, kiểu đá, lưu chấn học và địa chấn học. Trên thực tế, lớp vỏ là sản phẩm của sự nóng chảy của lớp phủ. Sự nóng chảy một phần của vật liệu lớp phủ được coi là nguyên nhân làm cho các nguyên tố không tương thích với nhau bị tách ra khỏi đá lớp phủ, với các vật chất ít nặng hơn bị nổi lên trên thông qua các khe hở, vết nứt hay các rãnh nứt, bị nguội đi và đông đặc lại ở bề mặt.Các loại đá lớp phủ điển hình có tỷ lệ [[magiê]] trên [[sắt]] cao hơn và tỷ lệ nhỏ hơn của [[silic]] và [[nhôm]] so với lớp vỏ. Kiểu tỷ lệ như vậy cũng được dự báo bằng các thực nghiệm làm nóng chảy một phần các loại đá được cho là đại diện của lớp phủ Trái Đất.

 

Đá lớp phủ nằm nông hơn khoảng 400 km độ sâu bao gồm chủ yếu là [[olivin]]<ref name="eis">{{cite web |url=http://geology.com/nsta/earth-internal-structure.shtml

|title=Earth's Internal Structure – Crust Mantle Core – Geology.com |accessdate=8-10-2008}}</ref>, [[pyroxen]], [[spinel]] và [[granat|thạch lựu]]<ref name="burns"/><ref name="aus">{{cite web |url=http://www.amonline.net.au/geoscience/earth/structure.htm#mantle |title=Geoscience: the earth: structure… |publisher=Australian Museum |date=2004 |accessdate=8-10-2008}}</ref>; các kiểu đá điển hình được cho là [[peridotit]],<ref name="burns"/> [[dunit]] (peridotit giàu olivin) và [[eclogit]]. Giữa độ sâu khoảng 400 km và 650 km, olivin không ổn định và bị thay thế bằng các dạng [[đa hình (vật liệu)|đa hình]] áp suất cao với xấp xỉ cùng một thành phần: một đa hình là [[wadsleyit]] (hay kiểu ''beta-spinel''), còn đa hình kia là [[ringwoodit]] (khoáng vật với cấu trúc kiểu ''gamma-[[spinel]]''). Dưới độ sâu 650 km, tất cả các loại khoáng vật của lớp phủ trên bắt đầu trở thành không ổn định; các khoáng vật phổ biến nhất hiện diện có cấu trúc (nhưng không phải thành phần) tương tự như cấu trúc của khoáng vật [[perovskit]]. Các thay đổi trong thành phần khoáng vật ở độ sâu khoảng 400 tới 650 km sinh ra các dấu hiệu đặc trưng để phân biệt trong các hồ sơ địa chấn của phần bên trong Trái Đất, và giống như "moho", chúng dễ dàng được phát hiện bằng việc sử dụng sóng địa chấn. Các thay đổi khoáng vật học này có thể ảnh hưởng tới [[Đối lưu manti|đối lưu lớp phủ]], do chúng tạo ra các thay đổi về tỷ trọng và chúng có thể hấp thụ hay giải phóng [[ẩn nhiệt]] cũng như làm giảm xuống hay tăng lên độ sâu của sự chuyển tiếp pha đa hình cho các khu vực có nhiệt độ khác nhau. Các thay đổi trong thành phần khoáng vật học theo độ sâu đã được điều tra trong các thực nghiệm phòng thí nghiệm sao chép lại áp suất cao lớp phủ, chẳng hạn trong các thực nghiệm sử dụng [[đe kim cương]]<ref name="squeeze">

 

== Nhiệt độ ==

 

== Chuyển động ==

[[Đối lưu]] của lớp phủ Trái Đất là quá trình hỗn loạn (trong ngữ cảnh và ý nghĩa của động lực học chất lưu), và nó được coi là một bộ phận của chỉnh thể trong chuyển động của các mảng kiến tạo. Chuyển động của mảng không nên lẫn với thuật ngữ cũ hơn là [[trôi dạt lục địa]] chỉ được áp dụng cho chuyển động của các thành phần lớp vỏ của các lục địa. Các chuyển động của thạch quyển và lớp phủ nằm dưới nó tạo thành một cặp đôi do thạch quyển chuyển động xuống là thành phần thiết yếu trong đối lưu lớp phủ. Trôi dạt lục địa là mối quan hệ phức tạp giữa các lực làm cho thạch quyển đại dương chìm xuống và các chuyển động trong lòng lớp phủ của Trái Đất.

 

 

Do độ nhớt tương đối thấp tại lớp phủ ngoài nên có thể nghĩ rằng ở đây không thể có các trận [[động đất]] phía dưới độ sâu khoảng 300 km. Tuy nhiên, trong các đới ẩn chìm, gradient địa nhiệt có thể bị hạ thấp, nơi mà vật liệu nguội từ bề mặt chìm xuống, làm tăng độ đặc của lớp phủ bao quanh, và cho phép các trận động đất có thể xảy ra ở độ sâu tới khoảng 400-670 km.

Máy dò này bao gồm lớp vỏ ngoài bằng [[vonfram]] đường kính khoảng 1 m, bên trong đó là nguồn sinh nhiêt bằng [[coban|Co]]⁶⁰ phóng xạ. Người ta tính toán rằng máy dò như thế sẽ đạt tới [[điểm gián đoạn Mohorovičić|Moho]] đại dương trong ít hơn 6 tháng và trong vài thập niên sẽ đạt được độ sâu tối thiểu của lỗ khoan là trên 100 km ở phía dưới của cả thạch quyển đại dương lẫn thạch quyển lục địa<ref>Ojovan M.I., Gibb F.G.F. "Exploring the Earth’s Crust and Mantle Using Self-Descending, Radiation-Heated, Probes and Acoustic Emission Monitoring". Chương 7 trong: ''Nuclear Waste Research: Siting, Technology and Treatment'', ISBN 978-1-60456-184-5, Chủ biên: Arnold P. Lattefer, Nova Science Publishers Inc, 2008</ref>

 

<div class="references-small">

<references />

</div>

 

* Don L. Anderson, [http://resolver.caltech.edu/CaltechBOOK:1989.001 ''Theory of the Earth''], Blackwell (1989), is a textbook dealing with the Earth's interior and is now available on the web. Retrieved 2007-12-23.

* {{cite web|url=http://mediatheek.thinkquest.nl/~ll125/en/mantle.htm |title=The Mantle |date=2000

|accessdate=7-10-2008 |last=Thinkquest Team}}

{{earthsinterior}}

 

 

[[be-x-old:Мантыя Зямлі]]

[[bg:Земна мантия]]