'''''Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica''''' (tiếng Latinh nghĩa là "Các Nguyên lý Toán học của Triết học Tự nhiên"),<ref>{{citation|contribution=The Mathematical Principles of Natural Philosophy|title=Encyclopædia Britannica|place=London|contribution-url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/369153/The-Mathematical-Principles-of-Natural-Philosophy}}</ref> thường gọi ngắn gọn là '''''Principia''''', là tác phẩm gồm 3 tập sách do [[Isaac Newton|Sir Isaac Newton]] viết bằng [[tiếng Latinh]] xuất bản lần đầu vào ngày 5 tháng 7 năm 1687.<ref name="Principia">Among versions of the ''Principia'' online: [https://archive.org/details/newtonspmathema00newtrich].</ref><ref name="Motte">Volume 1 of the 1729 English translation is available as an [http://books.google.com/books?id=Tm0FAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=Newton+mathematical+principles+Motte&lr=&as_drrb_is=b&as_minm_is=12&as_miny_is=1720&as_maxm_is=12&as_maxy_is=1800&num=20&as_brr=3 online scan]; limited parts of the 1729 translation (misidentified as based on the 1687 edition) have also been [http://members.tripod.com/~gravitee/axioms.htm transcribed online].</ref> Sau khi chú thích và hiệu đính tập đầu tiên,<ref>{{chú thích web|last=Newton|first=Isaac|title=Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Newton's personally annotated 1st edition)|url=http://cudl.lib.cam.ac.uk/view/PR-ADV-B-00039-00001/}}</ref> Newton cho xuất bản hai tập nữa vào các năm 1713 và 1726.<ref name="variorum">[In Latin] Isaac Newton's ''Philosophiae Naturalis Principia Mathematica: the Third edition (1726) with variant readings'', assembled and ed. by Alexandre Koyré and I Bernard Cohen with the assistance of Anne Whitman (Cambridge, MA, 1972, Harvard UP)</ref> Nội dung của ''Principia'' viết về [[các định luật về chuyển động của Newton]] thiết lập lên cơ sở của [[cơ học cổ điển]], và về [[định luật vạn vật hấp dẫn của Newton]] cùng với lập luận để suy ra [[Những định luật của Kepler về chuyển động thiên thể|ba định luật của Kepler về chuyển động hành tinh]] (mà trước đó [[Johannes Kepler]] đã suy luận ra dựa trên các kết quả thực nghiệm). ''Principia'' "được đánh giá cách công minh là một trong những tác phẩm quan trọng nhất trong lịch sử khoa học".<ref>J M Steele, University of Toronto, [http://www.cap.ca/brms/Reviews/Reading-Steele.html (review online from [[Canadian Association of Physicists]])] of N Guicciardini's "Reading the Principia: The Debate on Newton’s Mathematical Methods for Natural Philosophy from 1687 to 1736" (Cambridge UP, 1999), a book which also states (summary before title page) that the "Principia" "is considered one of the masterpieces in the history of science".</ref>
Nhà vật lý và toán học người Pháp [[Alexis Clairaut]] đánh giá tác phẩm vào năm 1747: "Quyển sách nổi tiếng ''Các nguyên lý toán học của triết học tự nhiên'' đánh dấu kỷ nguyên cách mạng vĩ đại trong vật lý học. Các phương pháp do Sir Newton sử dụng... đã chiếu rọi ánh sáng của toán học vào khoa học mà khi đo vẫn còn nằm trong bóng tối của các phỏng đoán và giả thuyết."<ref>(tiếng Pháp) Alexis Clairaut, "Du systeme du monde, dans les principes de la gravitation universelle", trong "Histoires (& Memoires) de l'Academie Royale des Sciences" viết năm 1745 (xuất bản 1749), tại trang 329 (theo chú thích trang 329, bài viết của Clairaut thực hiện vào tháng 11 năm 1747).</ref> Một đánh giá vào thời điểm khi lý thuyết của Newton chưa được chấp nhận hoàn toàn, vào cuối thế kỷ sau khi phát hành lần ấn bản 1687, "không ai có thể từ chối rằng" (ngoài cuốn ''Principia'') "một khoa học đã nổi lên, ít nhất trong phạm vi nó đề cập, vượt qua bất cứ thứ gì trước đó mà nó đứng một mình như là một ví dụ của khoa học tổng quát."<ref>G E Smith, [http://plato.stanford.edu/archives/win2008/entries/newton-principia/ "Newton's Philosophiae Naturalis Principia Mathematica"], The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2008 Edition), E N Zalta (ed.).</ref>
