Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lisa del Giocondo”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Dòng 50:
{{chính|Mona Lisa}}
[[Tập tin:Mona Lisa, by Leonardo da Vinci, from C2RMF retouched.jpg|nhỏ|trái|Bức tranh [[tiếng Anh]]: ''[[Mona Lisa]]'', [[tiếng Ý]]: ''La Gioconda'', [[tiếng Pháp]]: ''La Joconde'' của họa sĩ [[Leonardo da Vinci]], [[Bảo tàng Louvre|Louvre]]]]
Giống như nhiều người dân Firenze khác với tiềm lực tài chính của mình, gia đình Francesco đã trở thành một gia đình yêu thích và bảo trợ cho nghệ thuật. Người con trai riêng là Bartolommeo đã hỏi Antonio di Donnino Mazzieri để vẽ những bức tranh tường trong khu hầm mộ gia đình tại [[Basilica della Santissima Annunziata di Firenze]]. [[Andrea del Sarto]] đã vẽ một bức tranh Đức mẹ Maria cho các thành viên khác trong gia đình của Bartolommeo<ref name=M154 />. Francesco đã ủy nhiệm cho Leonardo để vẽ một bức chân dung người vợ của mình và thuê [[Domenico Puligo]] để vẽ một bức tranh [[phanxicô thành Assisi|thánh Francis thành Assisi]]. Francesco nghĩ rằng việc đặt vẽ bức chân dung của Lisa là để kỷ niệm cả ngày sinh của Andrea và việc mua được căn nhà cho gia đình<ref name=Z9 />.▼
 
▲Giống như nhiều người dân Firenze khác với tiềm lực tài chính của mình, gia đình Francesco đã trở thành một gia đình yêu thích và bảo trợ cho nghệ thuật. Người con trai riêng là Bartolommeo đã hỏi Antonio di Donnino Mazzieri để vẽ những bức tranh tường trong khu hầm mộ gia đình tại [[Basilica della Santissima Annunziata di Firenze]]. [[Andrea del Sarto]] đã vẽ một bức tranh Đức mẹ Maria cho các thành viên khác trong gia đình của Bartolommeo.<ref name=M154 />. Francesco đã ủy nhiệm cho Leonardo để vẽ một bức chân dung người vợ của mình và thuê [[Domenico Puligo]] để vẽ một bức tranh [[phanxicô thành Assisi|thánh Francis thành Assisi]]. Francesco nghĩ rằng việc đặt vẽ bức chân dung của Lisa là để kỷ niệm cả ngày sinh của Andrea và việc mua được căn nhà cho gia đình.<ref name=Z9 />.
[[Tập tin:Mona Lisa stolen-1911.jpg|nhỏ|Vụ mất trộm bức ''Mona Lisa'' từ bảo tàng Louvre năm 1911 và bức tranh đã du hành từ châu Á đến Bắc Mỹ trong thập niên 1960-1970, góp phần tạo nên tên tuổi và biểu tượng của bức tranh<ref>Sassoon 2001, tr.&nbsp;14–16</ref>]]▼
Bức ''Mona Lisa'' đáp ứng các nhu cầu của những bức chân dung về những người phụ nữ đức hạnh vào thế 15 và đầu thế kỷ 16. Lisa được vẽ chân dung với điệu bộ tay phải đặt lên tay trái, một cử chỉ biểu hiện người vợ chung thủy. Leonardo cũng đã thể hiện Lisa như một người lịch sự và thành đạt. Áo quần tối màu và mạng che màu đen là kiểu thời trang có ảnh hưởng lớn từ [[Tây Ban Nha]]; chúng không phải là đồ bà mặc để thương tiếc cho người con gái đầu tiên của bà, như một số nhà học giả đưa ra. Bức chân dung có kích thước nổi bật; kích cỡ của bức chân dung bằng với những bức tranh được những nhà bảo trợ nghệ thuật giàu có mua vào cùng thời điểm. Sự phung phí này đã được giải thích như một dấu hiệu về tham vọng xã giao của Francesco và Lisa<ref name=Z12>Zöllner 1993, tr.&nbsp;12</ref>.▼
 
▲[[Tập tin:Mona Lisa stolen-1911.jpg|nhỏ|Vụ mất trộm bức ''Mona Lisa'' từ bảo tàng Louvre năm 1911 và bức tranh đã du hành từ châu Á đến Bắc Mỹ trong thập niên 1960-1970, góp phần tạo nên tên tuổi và biểu tượng của bức tranh<ref>{{harvnb|Sassoon |2001, tr.&nbsp;|p=14–16}}</ref>]]
Leonardo không có thu nhập trong thời gian mùa xuân năm [[1503]], điều này có thể một phần nào giải thích do mối quan tâm của ông trong việc hoàn thành bức chân dung cá nhân được đặt làm<ref name=Masters /><ref name=Z7>Zöllner 1993, tr.&nbsp;7</ref>. Nhưng vào năm sau đó, ông có lẽ đã chậm trễ công việc của mình đối với bức tranh ''Mona Lisa'' khi ông nhận được tiền công để bắt đầu thực hiện vẽ bức tranh ''[[Trận Anghiari (tranh)|Trận Anghiari]]'', đây là một bức tranh được đặt làm có giá trị hơn và khi đó ông đã giao kèo sẽ hoàn thành bức tranh này vào tháng 2 năm 1505<ref name=M136>Müntz 1898, tr.&nbsp;136</ref>. Năm 1506, Leonardo tiếp tục tính đến việc hoàn thành bức chân dung đang dang dở<ref name=Clark />. Ông không được trả tiền công cho công việc này và không chuyển bức tranh cho khách hàng khi nó hoàn thành<ref name=Z6>Zöllner 1993, tr.&nbsp;6</ref>. Những bức tranh hội họa đã đi cùng ông trong suốt cuộc đời của ông, và ông có thể đã hoàn thành bức ''Mona Lisa'' nhiều năm sau tại [[Pháp]]<ref name=Kemp />, khoảng năm [[1516]]<ref>{{chú thích web|author=|title=Mona Lisa 1503-16|url=http://www.universalleonardo.org/work.php?id=197|date=|publisher=University of the Arts, London|accessdate = ngày 24 tháng 10 năm 2007}}</ref>.▼
 
▲Bức ''Mona Lisa'' đáp ứng các nhu cầu của những bức chân dung về những người phụ nữ đức hạnh vào thế 15 và đầu thế kỷ 16. Lisa được vẽ chân dung với điệu bộ tay phải đặt lên tay trái, một cử chỉ biểu hiện người vợ chung thủy. Leonardo cũng đã thể hiện Lisa như một người lịch sự và thành đạt. Áo quần tối màu và mạng che màu đen là kiểu thời trang có ảnh hưởng lớn từ [[Tây Ban Nha]]; chúng không phải là đồ bà mặc để thương tiếc cho người con gái đầu tiên của bà, như một số nhà học giả đưa ra. Bức chân dung có kích thước nổi bật; kích cỡ của bức chân dung bằng với những bức tranh được những nhà bảo trợ nghệ thuật giàu có mua vào cùng thời điểm. Sự phung phí này đã được giải thích như một dấu hiệu về tham vọng xã giao của Francesco và Lisa.<ref name=Z12>{{harvnb|Zöllner |1993, tr.&nbsp;|p=12}}</ref>.
 
▲Leonardo không có thu nhập trong thời gian mùa xuân năm [[1503]], điều này có thể một phần nào giải thích do mối quan tâm của ông trong việc hoàn thành bức chân dung cá nhân được đặt làm.<ref name=Masters /><ref name=Z7>{{harvnb|Zöllner |1993, tr.&nbsp;|p=7}}</ref>. Nhưng vào năm sau đó, ông có lẽ đã chậm trễ công việc của mình đối với bức tranh ''Mona Lisa'' khi ông nhận được tiền công để bắt đầu thực hiện vẽ bức tranh ''[[Trận Anghiari (tranh)|Trận Anghiari]]'', đây là một bức tranh được đặt làm có giá trị hơn và khi đó ông đã giao kèo sẽ hoàn thành bức tranh này vào tháng 2 năm 1505.<ref name=M136>{{harvnb|Müntz |1898, tr.&nbsp;|p=136}}</ref>. Năm 1506, Leonardo tiếp tục tính đến việc hoàn thành bức chân dung đang dang dở.<ref name=Clark />. Ông không được trả tiền công cho công việc này và không chuyển bức tranh cho khách hàng sau khi nó hoàn thành.<ref name=Z6>{{harvnb|Zöllner |1993, tr.&nbsp;|p=6}}</ref>. Những bức tranh hội họa đã đi cùng ông trong suốt cuộc đời của ông, và ông có thể đã hoàn thành bức ''Mona Lisa'' nhiều năm sau tại [[Pháp]],<ref name=Kemp />, khoảng năm [[1516]].<ref>{{chú thích web|author=|title=Mona Lisa 1503-16|url=http://www.universalleonardo.org/work.php?id=197|date=|publisher=University of the Arts, London|accessdate = ngày 24 tháng 10 năm 2007}}</ref>.
 
[[Tập tin:Mona Lisa margin scribble.jpg|nhỏ|phải|Chú thích của Agostino Vespucci được tìm thấy tại Đại học Heidelberg]]
Ngày tháng trên bức tranh đề năm 1550. Một người quen của gia đình Francesco<ref name=Z4>{{harvnb|Zöllner |1993, |p.&nbsp;=4}}</ref> là [[Giorgio Vasari]] đã viết "Leonardo đã đồng ý vẽ cho Francesco del Giocondo, bức chân dung của Mona Lisa, vợ ông ấy"<ref name=Clark>{{chú thích tạp chí|author=Clark, Kenneth, dẫn lời một bản dịch của Vasari|title=Mona Lisa|journal=The Burlington Magazine|publisher=The Burlington Magazine Publications via JSTOR|volume=115|issue=840|url=http://links.jstor.org/sici?sici=0007-6287(197303)115%3A840%3C144%3AML%3E2.0.CO%3B2-Z|date= tháng 3/ năm 1973|pages=144|issn=00076287|accessdate = ngày 5 tháng 10 năm 2007}}</ref> ([[tiếng Ý]]: ''Prese Lionardo a fare per Francesco del Giocondo il ritratto di mona Lisa sua moglie'')<ref>{{chú thích sách|author=Vasari, Giorgio|others=Gaetano Milanesi|title=Le vite de' più eccellenti pittori, scultori ed architettori|volume=IV|pages=39|url=http://web.archive.org/web/20150322132226/http://books.google.com/books?id=EroFAAAAQAAJ. Sansoni|origyear=1550, rev. ed. 1568|date=1879|accessdate = ngày 5 tháng 10 năm 2007}}</ref>. Bức chân dung có tên tiếng Ý (''La Gioconda'') và [[tiếng Pháp]] (''La Joconde'') là do tên kết hôn của Lisa cũng như biệt danh<ref name=Kemp>{{chú thích sách|author=Kemp, Martin|title=Leonardo Da Vinci: The Marvellous Works of Nature And Man|url=http://books.google.com/books?id=1-t_dJh-_mUC&pg=PA261|pages=261–262|publisher=Oxford University Press via Google Books limited preview|isbn=0-1928-0725-0|date=2006|accessdate = ngày 5 tháng 10 năm 2007}}</ref> — có nghĩa là "vui tươi" hay "người hạnh phúc".
 
Những nghiên cứu cho thấy cái tên Lisa được chỉ ít nhất cho 4 bức tranh khác<ref>{{chú thích tạp chí|author=Stites, Raymond S.|title=Mona Lisa--Monna Bella|url=http://links.jstor.org/sici?sici=1543-6314(193601)8%3A1%3C7%3AMLB%3E2.0.CO%3B2-5|journal=Parnassus|volume=8|issue=1|pages=7-10+22-23|publisher=College Art Association via JSTOR|date=1/1936|doi=10.2307/771197|accessdate=ngày 6 tháng 10 năm 2007}} and {{chú thích sách|Littlefield, Walter|title=The Two "Mona Lisas"|publisher=The Century: A Popular Quarterly by Making of America Project via Google Books scan from University of Michigan copy|date=1914|pages=525|url=http://books.google.com/books?id=ux0MAAAAMAAJ&pg=PA525&vq=mona+lisa#PPA528,M1|accessdate = ngày 9 tháng 10 năm 2007}} and {{chú thích sách|author=Wilson, Colin|title=The Mammoth Encyclopedia of the Unsolved|publisher=Carroll & Graf via Google Books limited preview|url=http://books.google.com/books?id=Mf7ujOGDzZ8C&pg=PA364|date=2000|pages=364–366|isbn=0-7867-0793-3}}</ref> và 10 người khác có cùng nhân dạng giống cô.<ref>{{chú thích báo|author=Debelle, Penelope|title=Behind that secret smile|url=http://www.theage.com.au/articles/2004/06/24/1088046208817.html|work=The Age|publisher=The Age Company|date=[[2004-06-25]]|accessdate=ngày 6 tháng 10 năm 2007}} and {{chú thích báo|author=Johnston, Bruce|title= Riddle of Mona Lisa is finally solved: she was the mother of five|work=Telegraph.co.uk|publisher=Telegraph Media Group|url=http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2004/08/01/wmona01.xml&sSheet=/news/2004/08/01/ixworld.html|date=[[2004-01-08]]|accessdate=ngày 6 tháng 10 năm 2007}} and {{chú thích báo|author=Nicholl, Charles (review of Mona Lisa: The History of the World's Most Famous Painting by Donald Sassoon)|title=The myth of the Mona Lisa|work=Guardian Unlimited|publisher=London Review of Books via Guardian News and Media|url=http://books.guardian.co.uk/lrb/articles/0,6109,675653,00.html|date=[[2002-03-28]]|accessdate=ngày 6 tháng 10 năm 2007}} and {{chú thích báo|author=Chaundy, Bob|title=Faces of the Week|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/magazine/5392000.stm|work=BBC News|publisher=BBC|date=[[2006-09-29]]|accessdate = ngày 5 tháng 10 năm 2007}}</ref>. Vào cuối thế kỷ 20, bức tranh trở thành một biểu tượng toàn cầu, nó được sử dụng trong hơn 300 bức tranh khác và trong 2.000 quảng cáo, xuất hiện trung bình một lần một tuần trong các quảng cáo<ref>Sassoon 2001, Abstract and tr.&nbsp;16</ref>. Năm [[2005]], một chuyên gia tại [[Đại học Heidelberg|Thư viện Đại học Heidelberg]] đã khám phá ra một ghi chú do Agostino Vespucci viết năm [[1503]] bên lề một cuốn sách trong tủ sách của thư viện, điều này củng cố những chứng cứ xác định người ngồi làm mẫu là Lisa<ref name=subject>{{chú thích web|title=Mona Lisa – Heidelberger Fund klärt Identität (English: Mona Lisa – Heidelberger find clarifies identity)|language= tiếng Anh|url=http://www.ub.uni-heidelberg.de/Englisch/news/monalisa.html|publisher=University Library Heidelberg|accessdate = ngày 15 tháng 1 năm 2008}}</ref>. Người Pháp đã sở hữu bức ''Mona Lisa'' từ [[Cách mạng Pháp]]<ref>Sassoon 2001, tr.&nbsp;8</ref>. Ngày nay, khoảng 6 triệu người đến tham quan bức tranh mỗi năm tại [[Bảo tàng Louvre]] ở [[Paris]], nơi bức tranh trở thành một phần của bộ sưu tập quốc gia Pháp<ref>{{chú thích báo|author=Chaundy, Bob|title=Faces of the Week|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/magazine/5392000.stm|work=BBC News|publisher=BBC|date=[[2006-09-29]]|accessdate = ngày 5 tháng 10 năm 2007}} and {{chú thích báo|author=Canetti, Claudine|title=The world's most famous painting has the Louvre all aflutter|work=Actualité en France via French Ministry of Foreign and European Affairs (diplomatie.gouv.fr)|url=http://www.diplomatie.gouv.fr/en/france_159/discovering-france_2005/france-from-to-z_1978/culture_1979/museums_4412/the-world-most-famous-painting-has-the-louvre-all-aflutter_6824.html|date=undated|accessdate = ngày 8 tháng 10 năm 2007}}</ref>.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Lisa_del_Giocondo”