|
Sau khi Chử Anh chết, Nỗ Nhĩ Cáp Xích cũng chết sau thất bại tại [[trận Ninh Viễn]] trước danh tướng nhà Minh [[Viên Sùng Hoán]], ông ta chết mà không kịp chỉ định người thừa kế từ đó mở ra một cuộc cạnh tranh bình đẳng và quyết liệt trong việc giành ngôi kế vị. Cuối cùng bằng những thủ đoạn chính trị, Hoàng Thái Cực, người con thứ tám đã lên ngôi Đại Hãn và là Hoàng đế nhà Thanh sau này.
== Trong Thanh cung mười ba Hoàng triều ==
Trong tác phẩm Thanh cung mười ba Hoàng triều<ref>Thanh Cung mười ba Hoàng triều, Nguyên tác: Hứa Khiếu Thiên, dịch giả: Nguyễn Hữu Lượng, Nhà xuất bản Văn học, năm 2001</ref>, Hô Nhĩ Hán xuất hiện tại Hồi thứ hai. Khi đó ông là một thị vệ của Nỗ Nhĩ Cáp Xích, được lệnh của Nỗ Nhĩ Cáp Xích cùng với Đạt Nhĩ Hán đem quân tới biên giới tuần tra, và được lệnh "nếu thấy người Minh vượt tuyến thì giết sạch". Ông đã y lệnh, và đã giết đến năm mươi [[người Hán]].
Tiếp đến, ông cùng với Ngạch Diệc Đô, Phí Anh Đông dẫn một ngàn tinh binh đi đánh Ác Rập bộ ở Đông Hải của Hách Tịch Hắc lộ, Nga Mạc cùng Tô Khoái lộ, Phật Nạp Hách Tháp Khắc Sách lộ, bắt sống được đến hai ngàn người đem về. Sau đó, Ông trực tiếp chỉ huy một ngàn quân tiến đánh Thuần Dã lộ, bắt được một số dân, ước đến hai ngàn, đem về Hưng Kinh<ref>Thịnh Kinh hay Thạnh Kinh</ref>.
Ba năm sau, Hô Nhĩ Hán đi theo Nỗ Nhĩ Cáp Xích tấn công Hà Hoà Lý, ông cùng với Ngạch Diệc Đô đích thân chỉ huy đánh phá Hỗ Nhĩ Cổp Lộ với hai ngàn binh sĩ, vây hãm Trát Khố Tháp ba ngày liền, cuối cùng phá vỡ thành, giết chết hơn một ngàn người, bắt sống hơn hai ngàn. Chiến thắng này khiến cho Các lộ trưởng của các lộ về phía tả, thảy đều sợ hãi quay lại đầu hàng Nỗ Nhĩ Cáp Xích, uy thế của ông này vang khắp vùng Kiến Châu.
* Trong cuộc chiến tranh với nhà Minh.
Trong trận chiến tại Hỗ Hà, Hô Nhĩ Hán (lúc này đã được thăng cấp làm đại tướng) chỉ huy cánh quân phía trái cùng với quân sư [[Phạm Văn Trình]] tấn công tướng nhà Minh là [[Đỗ Tùng]] khiến ông này phải bỏ chạy. Hỗ Nhĩ Hán tận lực truy đuổi, ông quyết một phen ác đấu với Đỗ Tùng.
Đỗ Tùng đem tận lực bình sinh xông tả, chém hữu. Quân Mãn không đầy một giờ mà chết cũng khá nhiều. Nhưng tướng dưới quyền của ông ta là Vương Tuyên, Triệu Mộng Lân cũng không thoát chết dưới lưỡi dao của Hỗ Nhĩ Hán. Đỗ Tùng nổi giận, phóng [[ngựa]] lại ác chiến với Hô Nhĩ Hán. Nhưng ông này bị trúng một mũi tên của quân Mãn chết. Hô Nhĩ Hán chặt lấy thủ cấp, quay về đại doanh dâng công.
Trong trận đánh ở Phi Phấn Sơn, địa thế Phi Phấn Sơn rất hiểm trở, quân Minh dựa vào đây để cố thủ. Nỗ Nhĩ Cáp Xích hạ lệnh [[kỵ binh]] xuống ngựa, tấn công ngược lên núi. Từ trên núi cao, quân Minh bắn hoả [[pháo]] xuống. Quân Mãn chết khá nhiều. Hỗ Nhĩ Hán thấy dùng sức mạnh tấn công khó bề thủ thắng, bèn đem một ngàn tay [[đao]] tinh luyện, theo đường nhỏ phía sau núi đánh bọc hậu trại địch. Khi lên gần tới nơi, ông cùng với đám quân sĩ gầm lên một tiếng lớn vang động cả sơn cốc rồi xông vào trại Minh chém giết, quân Minh đại loạn.
Quân Mãn dưới chân núi thấy địch quân trên núi rối loạn, trận cước đã xao động, lại nhất tề liều chết xông lên. Phan Tôn Nhan bất chấp rối loạn ở mặt sau vẫn quyết liệt cầm cự ở mặt trước. Khi thấy quân Mãn đã tiến tới lưng chừng núi, Nhan hạ lệnh quân sĩ phóng hoả pháo tới tấp xuống, quân Mãn thiệt hại nặng. Mãi tới khi quân Mãn do Hỗ Nhĩ Hán chỉ huy chiếm cứ được đỉnh núi, thì toán quân này coi như hoàn toàn bị tiêu diệt.
Chỉ huy quân Minh là [[Lưu Đĩnh]] và [[Lý Như Bá]] đem quân tấn công vào Hưng Kinh. Nỗ Nhĩ Cáp Xích nhận được tin báo liền phong Hô Nhĩ Hán làm tiên phong, đem một ngàn người ngựa đi suốt đêm ngày về trước để bảo vệ Hưng Kinh. Quá ngày thứ hai, ông ta lại cho Nhị bối lặc đem bản bộ binh mã ba ngàn quân tiếp ứng.
Hô Nhĩ Hán kiến nghị Nỗ Nhĩ Cáp Xích tập trung tấn công quân Minh ở Đổng Ngạc để giải nguy cho lực lượng đồn trú tại đây. Nỗ Nhĩ Cáp Xích đồng ý hạ lệnh cho Đại Thiện, Mãng Cổ Nhĩ Thái và Hoàng Thái Cực điều khiển toàn bộ quân mã tới Đổng Ngạc. Lại sai Hô Nhĩ Hán đem một cách quân ẩn trong rừng sâu để tiếp ứng, chỉ lưu có bốn ngàn quân lại Hưng Kinh, chuẩn bị để địch với lộ quân của quân Minh do Lý Như Bá và Hạ Thế Hiền chỉ huy.
Xuất quân lần này, Đại bối lặc Đại Thiện làm đại nguyên soái, Tam bối lặc Mãng Cổ Nhĩ Thái làm phó nguyên soái, còn Tứ bối lặc Hoàng Thái Cực làm tiên phong nguyên soái. Tứ bối lặc thống lĩnh hai ngàn quân mã đi trước. Hô Nhĩ Hán lúc đó cũng đã đem quân tới hợp với quân của bốn bối lặc. Bộ Chỉ huy quân Mãn họp bàn và định ra kế sách phục kích quân Minh và quân [[nhà Triều Tiên|Triều Tiên]]<ref>trong cuộc chiến tranh giữa nhà Minh và Mãn Châu, Triều Tiên cùng với Bộ lạc Diệp Hách là đồng minh của Minh triều</ref>.
Kế sách được thi hành, quân Minh bị trúng phục kích trên đường tấn công. Quân Mãn từ phía tây chia hai cánh giáp công. Bên trái có Đại bối lặc Đại Thiện, bên phải có Hô Nhĩ Hán cắt hẳn đoàn quân Minh ra hai đoạn. Quân Minh đại bại, tướng chỉ huy phải tự vẫn. Quân Triều Tiên lúc này cũng bị quân Mãn phục kích và dùng hỏa công thiêu cháy.
Quân Triều Tiên bỏ chạy, ba cánh quân của [[Kiến Châu Nữ Chân|Kiến Châu]] do Tam bối lặc, Tứ bối lặc và Hô Nhĩ Hán chỉ huy đã kéo đến, bổ vây tứ phía, nhất loạt phóng tên vào, quân Triều Tiên đại bại.
Hỗ Nhĩ Hán đem đoàn quân chiến thắng mở đường đi trước, lại gặp một tiểu đội quân mã du kích [[Kiều Nhất Kỳ]] của Minh Triều. Hai bên tiếp chiến. Quân Minh đại bại, chạy trốn. Hô Nhĩ Hán đuổi theo. Khi đuổi tới chân núi Cố Lạp Khố, ông thấy trên núi một dãy trại binh có cờ Triều Tiên bay phất phới. Hô Nhĩ Hán nghi ngờ, cho Nhất Kỳ chỉ là một tướng dụ địch. Nên không dám tiến, sai người báo tin cho đại bối lặc cùng tam bối lặc biết. Chẳng bao lâu cả ba bối lặc đều đem quân tới nơi họp binh một chỗ.
Đỗ nguyên soái Triều Tiên tên Khương Hoàng Lập được tin quân Minh thảm bại, liền sai thông sự quan tới doanh trại quân Kiến Châu để xin đầu hàng Đại bối lặc Đại Thiện nghe xong, bèn cùng bọn Hỗ Nhĩ Hán thương nghị. Quân Mãn đồng ý cho quân Triều Tiên rút lui. Liên minh Trung – Triều tan vỡ.
Không lâu sau, quân Minh phải rút toàn bộ quân ra khỏi Kiến Châu, đánh dấu sự thất bại hoàn toàn của chiến dịch. Từ đây nhà Minh chỉ còn biết giữ quan ải, không dám can thiệp đến chuyện quan ngoại nữa.
Nỗ Nhĩ Cáp Xích lợi dụng cơ hội này, nhanh chóng bành trướng lực lượng, chiếm Khai Nguyên thành, phá Thiết Lĩnh thành, đánh bại quân Mông Cổ Khách Nhĩ Khách (Khalkha), bắt sống tù trưởng Tể Trai. Hô Nhĩ Hán kiến nghị với Nỗ Nhĩ Cáp Xích xuất binh đánh bộ [[Diệp Hách]] vì lý do Diệp Hách bộ chủ trước đã chối bỏ cuộc cầu hôn của Hoàng Thái Cực, nay lại giúp Minh triều để đánh bại quân Mãn, "cái hận ấy không thể không báo".
Nỗ Nhĩ Cáp Xích đồng ý, quân Mãn Châu tấn công bộ Diệp Hách, Hoàng Thái Cực làm thống soái, Hô Nhĩ Hán theo hỗ trợ, quân Mãn nhanh chóng bình định bộ Diệp Hách.
* ''Thanh Cung mười ba Hoàng triều'', Nguyên tác: Hứa Khiếu Thiên, dịch giả: Nguyễn Hữu Lượng, Nhà xuất bản Văn học, năm 2001
* ''Thuật mưu quyền'', Quang Thiệu - Quang Ninh, Nhà xuất bản Lao động – Xã hội, năm 2006 ▼
== Chú thích ==
{{Tham khảo}}
▲* ''Thuật mưu quyền'', Quang Thiệu - Quang Ninh, Nhà xuất bản Lao động – Xã hội, năm 2006
{{thời gian sống|sinh=1578|mất=1623}}
| 