Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Huyền Trân Công chúa”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
{{Thông tin nhân vật hoàng gia
| tên = Huyền Trân công chúa<br/>
| tước vị =
| thêm =
| hình = HuyenTran.jpg|nhỏ|phải|222px|Tượng Huyền Trân
| ghi chú hình = Tượng Huyền Trân công chúa
| chức vị =
| hoàng tộc = [[nhà Trần]]
Dòng 24:
}}
[[Tập tin:HuyenTranCongChuadien.jpg|nhỏ|phải|250px|Điện thờ Huyền Trân Công Chúa tại [[Huế]]]]
'''
Năm [[1306]],
== Tiểu sử ==
Công chúa không rõ tên thật, theo dã sử được hạ sinh vào năm [[1289]]<ref>[http://www.thuathienhue.gov.vn/vi-vn/D%C6%B0-%C4%91%E1%BB%8Ba-ch%C3%AD/T%C3%AAn-%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng-t%E1%BB%89nh-Th%E1%BB%ABa-Thi%C3%AAn-Hu%E1%BA%BF/newsid/EA7D0843-EE89-42C6-81F1-5E47901627CE Đường Huyền Trân Công Chúa tại Huế]</ref>, mẹ công chúa có thể là [[Bảo Thánh hoàng hậu|Khâm Từ hoàng hậu]] - con gái trưởng của Hưng Đạo đại vương [[Trần Quốc Tuấn]]. Tuy nhiên, cũng có khả năng bà là con gái của [[Tuyên Từ hoàng hậu]], em gái của Khâm Từ hoàng hậu.
Năm [[1301]], Thái thượng hoàng Trần Nhân Tông nhận lời mời, du ngoạn vào Chiêm Thành, được [[Quốc vương]] [[Chiêm Thành]] là [[Chế Mân]] tiếp đãi nồng hậu, có ở lại trong cung điện Chiêm Thành gần 9 tháng. Khi ra về, Thái thượng hoàng có hứa gả con gái cho Chế Mân, mặc dù khi đó Chế Mân đã có chính thất là [[Vương hậu Tapasi]], người [[Java]] ([[Indonesia|Nam Dương]] ngày nay). Sau đó nhiều lần, Chế Mân cử sứ sang hỏi về việc hôn lễ, nhưng nhiều quan lại nhà Trần phản đối, chỉ có Văn Túc vương [[Trần Đạo Tái]] và Nhập nội hành khiển [[Trần Khắc Chung]] chủ trương tán thành.
Dòng 37:
Thế tử Chiêm Thành là [[Chế Chi]] sai sứ sang Đại Việt báo tang. Trần Anh Tông khi đó nghe rằng theo tục nước Chiêm, Quốc vương chết thì Vương hậu phải lên giàn hỏa để [[tuẫn tang]]<ref>Tiến sĩ [[Po Dharma]] trong bài viết "Góp phần tìm hiểu lịch sử Champa" nêu nghi vấn về việc Quốc vương Chế Mân chết chỉ sau một năm chung sống, và Huyền Trân công chúa phải chạy trốn về Đại Việt. Theo ông, chỉ Vương hậu trưởng mới có quyền lên giàn hỏa thiêu theo chồng. Xem [http://www.champaka.org/cgi-bin/viewitem.pl?72&lichsu]</ref>. Trần Anh Tông liền cử Hành khiển [[Trần Khắc Chung]] vờ sang viếng tang, tìm cách cứu công chúa. Trần Khắc Chung thành công, cứu được công chúa và đưa xuống thuyền, đưa công chúa về [[Đại Việt]] bằng đường biển. Cuộc hải hành này kéo dài tới một năm và theo ''[[Đại Việt sử ký toàn thư|Đại Việt Sử ký Toàn thư]]'' thì Trần Khắc Chung đã [[tư thông]] với công chúa.
[[Tháng 8]] năm [[
Cuối năm [[
Các triều đại sau đều sắc phong công chúa Huyền Trân là thần hộ quốc. [[Nhà Nguyễn]] ban chiếu ghi nhận công lao của công chúa Huyền Trân
== Nhận định ==
* Sử thần [[Ngô Sĩ Liên]] trong [[Đại Việt sử ký toàn thư|Đại Việt Sử ký Toàn thư]] chê trách chuyện này:
:''Ngày xưa [[Hán Nguyên Đế|Hán Cao Hoàng]] vì nước [[Hung Nô]] nhiều lần làm khổ biên cương, mới lấy con gái nhà dân làm công chúa gả cho thiền vu. Kết hôn với người không cùng giống nòi, các tiên nho đã từng chê trách, song dụng ý là muốn binh yên, dân nghỉ, thì còn có thể nói được. [[Hán Nguyên Đế|Nguyên Đế]] thì vì Hô Hàn sang chầu, xin làm rể [[nhà Hán]], nên lấy nàng [[Vương Chiêu Quân|Vương Tường]] mà ban cho, cũng là có cớ. Còn như Nhân Tông đem con gái gả cho chúa Chiêm Thành là nghĩa làm sao? Nói rằng nhân khi đi chơi đã trót hứa gả, sợ thất tín thì sao không đổi lại lệnh đó có được không? Vua giữ ngôi trời mà Thượng hoàng đã xuất gia rồi, vua đổi lại lệnh đó thì có khó gì, mà lại đem gả cho người xa không phải giống nòi để thực hiện lời hứa trước, rồi sau lại dùng mưu gian trá cướp về, thế thì tín ở đâu <ref>Champa coi sự việc này là quốc nhục và các vua Champa kế tiếp đã từng dùng vũ lực, vào các năm 1311, 1312,1317-1318, 1326 và 1353, nhằm yêu cầu Đại Việt trao trả cho vương quốc này hai châu Ô Lý nhưng không thành công (sách Champaka số 1 – 1999)</ref>
Hàng 55 ⟶ 57:
* Trích lưu bút của bà [[Trương Mỹ Hoa]], nguyên phó Chủ tịch nước [[Việt Nam|Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam]] lưu tại điện thờ Huyền Trân Công Chúa, Huế:
:''Có những vấn đề của phụ nữ phải được giải quyết từ Quốc gia, có những vấn đề của Quốc gia phải giải quyết từ người phụ nữ''.
▲Một số người đời sau cho rằng câu chuyện này có phần thêu dệt, chuyện nêu lý do công chúa phải lên giàn hỏa chỉ là cớ do sách Việt sau này viết thêm. Theo tiến sĩ Po Dharma, công chúa Huyền Trân không thể hội đủ điều kiện để xin lên giàn hỏa vì nếu theo truyền thống Champa xưa, đây là một vinh dự và chỉ có vương hậu chính thức mới được phép hủy thân trên giàn hỏa với chồng của mình <ref name="hhthu"/><ref>[http://www.champaka.org/cgi-bin/viewitem.pl?72&lichsu Góp phần tìm hiểu lịch sử Champa]</ref>. Trong kinh điển theo đạo [[Bà-la-môn|Bà La Môn]] đều không nhắc đến tục lệ này của người Champa, chưa chắc đã có tục lệ như thế. Cho dù có tục lệ đó đi nữa, thì việc hỏa táng phải tổ chức trong vòng 7 ngày sau khi chết, vì khí hậu [[nhiệt đới]] không cho phép bảo quản thi hài được lâu hơn, đến khi tin đưa về Đại Việt và dù Trần Khắc Chung có lên tàu sang ngay cũng không thể nào kịp, trong điều kiện giao thông thời đó <ref>[http://www.ilimochampa.org/paramecvari_index.htm Hoàng hậu PARAMECVARI của Champa]</ref>. Chuyện Trần Khắc Chung tư thông với Huyền Trân có thể là vì bị gièm pha, đồn thổi vì sự chênh lệch tuổi tác quá lớn và Trần Khắc Chung được tiếng đạo đức, trên tàu còn rất nhiều người khác cùng đi, như là An Phủ Sứ Đặng Vân (Đặng Thiệu), không dễ dàng hành động <ref>[http://www.donghuongtth.com/news/news.aspx?cat=2&post=147 Có hay không chuyện tư thông giữa Công Chúa Huyền Trân & Trần Khắc Chung]</ref><ref>Chức An Phủ Sứ là những sứ thần đi phủ dụ vỗ về nước ngoài</ref>.
== Trong thơ ca nghệ thuật ==
Dòng 109:
;Tiểu thuyết lịch sử
*Bộ
== Xem thêm ==
| |||