Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Jerusalem”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Lưu trữ |
n báo |
||
Dòng 58:
'''Jerusalem''' (phiên âm [[tiếng Việt]]: ''Giê-ru-sa-lem'', [[từ Hán-Việt]]: ''Gia Liêm''; {{coor dm|31|46|N|35|14|E|}}; [[tiếng Hebrew|tiếng Do Thái]]: ירושׁלים ''Yerushalayim''; [[tiếng Ả Rập]]: {{Audio|ArAlquds.ogg|'''القُدس'''}} ''al-Quds'', [[tiếng Hy Lạp]]: Ιεροσόλυμα), là một [[thành phố]] [[Trung Đông]] nằm trên lưu vực sông giữa [[Địa Trung Hải]] và [[Biển Chết]] ở phía đông của [[Tel Aviv]], phía nam của [[Ramallah]], phía tây của [[Jericho]] và phía bắc của [[Bethlehem]].
Thành lập từ khoảng thiên niên kỷ thứ 4 trước [[Công Nguyên|Công nguyên]],<ref name=aice>{{chú thích web|url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Peace/jerutime.html|tiêu đề=Timeline for the History of Jerusalem|tác phẩm=Jewish Virtual Library|ngày truy cập=ngày 16 tháng 4 năm 2007|nơi xuất bản=American-Israeli Cooperative Enterprise}}</ref> thành phố đã hai lần bị hủy diệt và trải qua nhiều lần bị vây hãm và tấn công trong suốt lịch sử.<ref name="Moment">{{chú thích web|url=http://www.momentmag.com/Exclusive/2008/2008-03/200803-Jerusalem.html|nơi xuất bản=Moment Magazine|tiêu đề=Do We Divide the Holiest Holy City?|ngày truy cập=ngày 5 tháng 3 năm 2008|url lưu trữ=//web.archive.org/web/20080603214950/http://www.momentmag.com/Exclusive/2008/2008-03/200803-Jerusalem.html|ngày lưu trữ=ngày 3 tháng 6 năm 2008}}</ref> Hiện nay, nó vẫn nằm ở tâm điểm cuộc tranh chấp giữa [[Israel]] và [[Chính quyền Quốc gia Palestine]]. Trong [[Chiến tranh Sáu ngày]] (1967), Israel đã chiếm hoàn toàn lãnh thổ Jerusalem và tuyên bố thành phố là thủ đô của mình. Điều này không được cộng đồng quốc tế thừa nhận rộng rãi và không có đại sứ quán nước ngoài nào đóng ở Jerusalem.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-11709617|tiêu đề=Israel plans 1,300 East Jerusalem Jewish settler homes|nơi xuất bản=BBC News|ngày=ngày 9 tháng 11 năm 2010|trích dẫn=East Jerusalem is regarded as occupied Palestinian territory by the international community, but Israel says it is part of its territory.}}</ref><ref>{{chú thích sách|tiêu đề=The Question of Palestine & the United Nations|nơi xuất bản=United Nations Department of Public Information|chapter=The status of Jerusalem|chapter-url=http://www.un.org/Depts/dpi/palestine/ch12.pdf|quote=East Jerusalem has been considered, by both the General Assembly and the Security Council, as part of the occupied Palestinian territory.}}</ref> Hiện có khoảng 20 vạn người Palestine sống ở phần [[Đông Jerusalem]] với một triển vọng thiết lập miền này thành thủ đô tương lại của một Nhà nước Palestine độc lập.<ref name=umd>{{chú thích web|url=http://www.publicpolicy.umd.edu/IPPP/Fall97Report/negotiating_jerusalem.htm|họ=Segal|tên=Jerome M.|nơi xuất bản=The University of Maryland School of Public Policy|tiêu đề=Negotiating Jerusalem|ngày truy cập=ngày 25 tháng 2 năm 2007|ngày=Fall 1997|url lưu trữ=//web.archive.org/web/20060514191731/http://www.publicpolicy.umd.edu/IPPP/Fall97Report/negotiating_jerusalem.htm|ngày lưu trữ=ngày 14 tháng 5 năm 2006}}</ref><ref>{{cite journal|tác giả=Møller, Bjørn|tiêu đề=A Cooperative Structure for Israeli-Palestinian Relations|version=Working Paper No. 1|nơi xuất bản=Centre for European Policy Studies|tháng=November|năm=2002|url=http://shop.ceps.be/downfree.php?item_id=171|format=PDF|ngày truy cập=ngày 16 tháng 4 năm 2007|url lưu trữ=//web.archive.org/web/20040106192631/http://shop.ceps.be/downfree.php?item_id=171|ngày lưu trữ=ngày 6 tháng 1 năm 2004}}</ref><ref name="Jpost_EJ_P">{{chú thích
Jerusalem là thánh địa quan trọng nhất đối với [[người Do Thái]] bởi vì theo [[Kinh Thánh Hebrew]], chính nơi đây vua [[David]] của Israel đã xây dựng thủ đô của [[Vương quốc Israel thống nhất]] và vua [[Solomon]] xây Đền Thờ Đầu tiên.<ref>[http://www.adl.org/israel/advocacy/glossary/jerusalem.asp Basic Facts you should know: Jerusalem], [[Anti-Defamation League]], 2007. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2007.</ref> Còn theo [[Tân Ước]], chính tại Jerusalem, [[Giê-su|Chúa Jesus]] đã bị đóng đinh trên thập tự giá; và trong truyền thống Hồi giáo dòng [[Hồi giáo Sunni|Sunni]] đây là thành phố quan trọng thứ ba (sau [[Mecca]] và [[Medina]]) bởi theo [[Qur’an|Qur'an]] đây là điểm dừng chân trong Hành trình Đêm kỳ bí của ông.<ref name="Quran-usc-range>{{Quran-usc-range|17|1|end=3}}</ref><ref name="Buchanan 2004">{{chú thích sách|họ=Buchanan|tên=Allen|authorlink=Allen Buchanan|năm=2004|tiêu đề=States, Nations, and Borders: The Ethics of Making Boundaries|nơi xuất bản=Cambridge University Press|isbn=0-521-52575-6|url=http://books.google.com/?id=bntCSupRlO4C&pg=PA192&dq=Al-Masjid+Al-Aqsa|ngày truy cập=ngày 9 tháng 6 năm 2008}}</ref> Do đó, thành phố trở thành một thánh địa chung của cả ba tôn giáo nói trên, lưu giữ nhiều di tích tôn giáo và là điểm hành hương hàng năm. Khu vực Cổ Thành đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 1981.<ref name="Quran-usc-range"/><ref name="Buchanan 2004"/>
| |||