Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Khuất Nguyên”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{dablink|Về đơn vị hành chính cùng tên thuộc tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc; xem bài [[Khuất Nguyên (khu quản lý)]].}}
[[Tập tinFile:QuYuan.jpg|260px|right|thumb|Khuất Nguyên]]
{| cellpadding=3px cellspacing=0px bgcolor=#f7f8ff style="float:right; border:1px solid; margin:5px"
'''Khuất Nguyên''' ({{zh-cp|c=[[wiktchữ Hán]]: 原, 340 [[Công Nguyên|TCN]] - 278 [[wikt:原Công Nguyên|TCN]]|p=qū yúan}}), tên thực '''Bình''' (平), biệt hiệu '''Linh Quân''' (340 [[Công Nguyên|TCN]] - 278 [[Công Nguyên|TCN]]霛均) là một [[chính trị gia]], một [[nhà thơ]] yêu nước nổi tiếng của [[Trung Quốc]]. Ông là người trong hoàng tộc nước [[Sở (nước)|Sở]], làm chức Tả Đồ cho [[Sở Hoài vương|Sở Hoài Vương]]. Ông học rộng, nhớ dai, giỏi về chính trị, lại có tài văn chương. Lúc đầu ông được vua yêu quý, sau có quan lại ganh tài ông, tìm cách hãm hại. Vua Sở nghe lời gièm pha nên ghét ông. Ông âu sầu, ưu tư viết thiên [[Ly tao|Ly Tao]] để tả nỗi buồn bị vua bỏ.
|colspan=2 align="center" style="border-top:1px solid"|
|-
!style="background:#ccf; border-bottom:1px solid" colspan=2|Tên chữ Trung Quốc
|-
|align=right|[[Chữ Hán giản thể|Chữ Trung giản thể]]:||屈原
|-
|align=right|[[Chữ Hán phồn thể|Chữ Trung phồn thể]]:||屈原
|-
|align=right|[[Bính âm Hán ngữ|Bính âm]]:||Qū Yuán
|-
|align=right style="border-top:1px solid"|Họ:||style="border-top:1px solid"|Khuất
|-
|align=right|[[Chữ Hán phồn thể|Chữ Trung phồn thể]]:||屈
|-
|align=right|[[Chữ Hán giản thể|Chữ Trung giản thể]]:||屈
|-
|align=right style="border-top:1px solid"|Tên tục:||style="border-top:1px solid"|Bình
|-
|align=right|[[Chữ Hán phồn thể|Chữ Trung phồn thể]]:||平
|-
|align=right|[[Chữ Hán giản thể|Chữ Trung giản thể]]:||平
|-
|align=right style="border-top:1px solid"|Tên tự (字):||style="border-top:1px solid"|Nguyên
|-
|align=right|[[Chữ Hán phồn thể|Chữ Trung phồn thể]]:||原
|-
|align=right|[[Chữ Hán giản thể|Chữ Trung giản thể]]:||原
|-
|align=right style="border-top:1px solid"|Tự danh (自名):||style="border-top:1px solid"|Chính Tắc
|-
|align=right|[[Chữ Hán phồn thể|Chữ Trung phồn thể]]:||正則
|-
|align=right|[[Chữ Hán giản thể|Chữ Trung giản thể]]:||正则
|-
|align=right style="border-top:1px solid"|Biệt tự (别字):||style="border-top:1px solid"|Linh Quân
|-
|align=right|[[Chữ Hán phồn thể|Chữ Trung phồn thể]]:||霛均
|-
|align=right|[[Chữ Hán giản thể|Chữ Trung giản thể]]:||灵均
|-
|}
[[Tập tin:QuYuan.jpg|thumb|Khuất Nguyên]]
'''Khuất Nguyên''' ({{zh-cp|c=[[wikt:屈|屈]][[wikt:原|原]]|p=qū yúan}}), tên '''Bình''', biệt hiệu '''Linh Quân''' (340 [[Công Nguyên|TCN]] - 278 [[Công Nguyên|TCN]]) là một [[chính trị gia]], một [[nhà thơ]] yêu nước nổi tiếng của [[Trung Quốc]]. Ông là người trong hoàng tộc nước [[Sở (nước)|Sở]], làm chức Tả Đồ cho [[Sở Hoài vương|Sở Hoài Vương]]. Ông học rộng, nhớ dai, giỏi về chính trị, lại có tài văn chương. Lúc đầu ông được vua yêu quý, sau có quan lại ganh tài ông, tìm cách hãm hại. Vua Sở nghe lời gièm pha nên ghét ông. Ông âu sầu, ưu tư viết thiên [[Ly tao|Ly Tao]] để tả nỗi buồn bị vua bỏ.
 
Đến cuối đời ông bị vua[[Sở Tương Vương (người nối ngôi Sở Hoài Vương)]] đày ra [[Giang Nam]] (phía nam [[trường Giang|sông Dương Tử]]). Ông thất chí, tự cho mình là người trong sống trong thời đục, suốt ngày ca hát như người [[tâm thần|điên]], làm bài phú "[[Hoài Sa]]" rồi ôm một phiến đá, gieo mình xuống [[sông Mịch La]] tự tử.
Ngoài tập [[Ly tao|Ly Tao]] là tập thơ bất hủ của ông để lại, ông còn có nhiều sáng tác thơ khác như [[Sở từ]], [[Thiên Vấn]] (Hỏi trời).v.v.
 
Đến cuối đời ông bị vua Tương Vương (người nối ngôi Sở Hoài Vương) đày ra [[Giang Nam]] (phía nam [[trường Giang|sông Dương Tử]]). Ông thất chí, tự cho mình là người trong sống trong thời đục, suốt ngày ca hát như người [[tâm thần|điên]], làm bài phú "[[Hoài Sa]]" rồi ôm một phiến đá, gieo mình xuống [[sông Mịch La]] tự tử.
 
Ông cũng chính là nhân vật trong sự tích [[tết Đoan ngọ|tết Đoan Ngọ]] (Đoan Dương). Theo truyền thuyết này, để tưởng nhớ về con người và cái chết bi ai của ông, hàng năm người ta tổ chức vào ngày mồng năm tháng năm là ngày tết Đoan Dương ở [[Trung Quốc]] và một số nước khác ở [[Châu Á]].
 
Ngoài tập [[Ly tao|Ly Tao]] là tập thơ bất hủ của ông để lại, ông còn có nhiều sáng tác thơ khác như [[Sở từ]], [[Thiên Vấn]] (Hỏi trời).v.v.
 
== Tiểu sử ==
Khuất Nguyên xuất thân thế gia, dòng [[họ Khuất]] (屈氏), họ Khuất cùng [[họ Chiêu]] (昭氏) và [[họ Cảnh]] (景氏) được xưng là ''Vương tộc tam tính'' (王族三姓). Khi mới ở đường công danh, ông từng nhận chức ''Tam Lư đại phu'' (三闾大夫), giải quyết mọi việc trong nội bộ của 3 họ Khuất, Chiêu, Cảnh. Nhà họ Khuất ở [[nước Sở]] từng có [[Khuất Trọng]], [[Khuất Hoàn]], [[Khuất Đáo]], [[Khuất Kiến]] đều từng nắm chức vụ cực kì quang trọng, vinh quang tột độ.
 
Cha của ông là [[Bá Dung]] (伯庸), dòng họ Khuất đến đời ông thì không còn vẻ vang như trước.
 
== Tính cách ==
Ông là người tính tình luôn thay đổi một cách kỳ dị thể hiện qua các trang viết của ông: vừa vui đã buồn, vừa cười đã khóc. Vừa muốn đi xa lại đổi ý. Đòi lên chầu Thượng đế lại muốn trở về [[cố hương]], rồi lại muốn [[tự sát|tự tử]].
 
Ông là người tính tình luôn thay đổi một cách kỳ dị thể hiện qua các trang viết của ông: vừa vui đã buồn, vừa cười đã khóc. Vừa muốn đi xa lại đổi ý. Đòi lên chầu Thượng đế lại muốn trở về [[cố hương]], rồi lại muốn [[tự sát|tự tử]]. Tình cảm của ông biểu hiện một cách trung thực: mỗi chữ là một tiếng thở dài lâm ly, một giọt nước mắt não ruột. Ít có một văn nhân nào đau khổ, thác loạn đến thế. Trong lời đối thoại với ông lão đánh cá cũng chính là cách để thể hiện tâm sự của ông, Khuất Nguyên đã nói với ông lão đánh cá: "Cả đời đục cả, một mình ta trong; mọi người say cả, một mình ta tỉnh; bởi vậy nên ta phải bị bãi chức".
 
Ông không chịu đem cái thân trong sạch mà để cho vật dơ bẩn dính vào mình được: "Chẳng thà nhảy xuống sông Tương, vùi xác vào bụng cá, chớ sao đang trắng lôm lốp, lại chịu để vấy phải bụi dơ".