Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Plutoni”

Việc tồn tại các dạng thù hình này làm cho việc gia công plutoni trở nên rất khó, vì nó thay đổi trạng thái một cách dễ dàng. Ví dụ dạng α tồn tại ở nhiệt độ phòng trong plutoni chưa được gia công. Nó có đặc điểm gia công tương tự như [[gang]] nhưng biến đổi thành dạng β có tính dẻo và dễ uốn ở nhiệt độ cao hơn một chút.<ref name = "Miner1968p542">{{harvnb|Miner|1968|p = 542}}</ref> Các nguyên nhân dẫn đến sự phức tạp về các pha thì chưa được hiểu một cách toàn vẹn. Dạng α có cấu trúc [[hệ tinh thể đơn nghiêng|tinh thể đơn tà]] có tính đối xứng thấp, có tính giòn, bền, nén được, và dẫn suất kém.<ref name = "Baker1983"/>

Plutoni ở dạng δ thường hình thành ở nhiệt độ từ 310&nbsp;°C đến 452&nbsp;°C, nhưng nó ổn định ở nhiệt độ phòng khi ở dạng hợp kim với một lượng nhỏ [[gali|galli]], [[nhôm]], hay [[cesi]], làm tăng khả năng làm việc và làm cho có thể hàn nó được.<ref name = "Miner1968p542">{{harvnb|Miner|1968|p = 542}}</ref> Dạng delta có các tính chất kim loại đặc trưng hơn, và tương đối bền và dễ uốn như nhôm.<ref name = "Baker1983"/> Trong vũ khí phân hạch, [[sóng sóc]] nổ được dùng để nén lõi plutoni cũng gây ra sự chuyển dạng từ pha delta thông thường sang pha anpha đặc hơn, có ý nghĩa ứng dụng để đạt đến mức [[siêu tới hạn]].<ref>{{chú thích báo|url=http://www.globalsecurity.org/wmd/intro/pu-phase.htm|title=Plutonium Crystal Phase Transitions|publisher=GlobalSecurity.org}}</ref> Pha ε là dạng thù hình rắn ở nhiệt độ cao nhất, thể hiện tính tự khuếch tán nguyên tử cao bất thường so với các nguyên tố khác.<ref name = "HeckerPlutonium"/>

Ở nhiệt độ phòng, plutoni nguyên chất có màu bạc nhưng sẽ chuyển sang màu xỉn khi bị ôxy hóa.<ref>{{harvnb|Heiserman|1992|p=339}}</ref> Plutoni có 4 trạng thái ôxy hóa phổ biến trong dung dịch gốc nước và một dạng hiềm gặp hơn gồm:<ref name = "CRC2006p4-27">{{harvnb|Lide|2006|pp = 4–27}}</ref>

}}</ref> Nó phản ứng với các [[axít]], [[ôxy]], và hơi nước nhưng không phản ứng với [[kiền]], và dễ dàng hòa tan trong các [[axit clohydric]], [[axit hydroiodic|hydroiodic]] và [[axit perchloric|perchloric]].<ref name = "Miner1968p545">{{harvnb|Miner|1968|p = 545}}</ref> Kim loại nóng chảy phải được cất giữ trong môi trường [[chân không]] hoặc [[khí hiếm|khí trơ]] để ngăn phản ứng với không khí.<ref name = "Miner1968p542">{{harvnb|Miner|1968|p = 542}}</ref> Ở 135&nbsp;°C kim loại plutoni sẽ bốc cháy trong không khí và sẽ nổ nếu có mặt [[cacbon tetrachlorua]].<ref name = "Emsley2001"/>

}} (public domain text)</ref> Nếu kim loại của nó tiếp xúc đủ lâu với một lượng hơi nước nhất định thì sẽ hình thành một lớp bột [[Plutoni(IV) ôxít|PuO₂]] phủ lên bề mặt của nó.<ref name = "WISER"/> Quá trình này cũng tạo thành [[plutoni hydrit]] nhưng với lượng nước nhiều hơn thì chỉ tạo ra PuO₂.<ref name = "Miner1968p545">{{harvnb|Miner|1968|p = 545}}</ref>

Plutoni thể hiện tốc độ phản ứng mạnh, thuận nghịch với hydro tinh khiết tạo thành [[plutonium hydrua]].<ref name = "HeckerPlutonium"/> Nó cũng sẵn sàng phản ứng với ôxy tạo thành PuO và PuO₂ cũng như các ôxit trung gian; plutoni ôxit tăng hơn 40% thể tích so với plutoni kim loại. Nó phản ứng với các [[halogen]] tạo ra các hợp chất dạng PuX₃, với X có thể là [[Plutoni(III) florua|F]], [[Plutoni(III) clorua|Cl]], Br hoặc I; [[Plutoni tetraflorua|PuF₄]] cũng có mặt. Các oxyhalua sau cũng được tìm thấy: PuOCl, PuOBr và PuOI. Nó sẽ phản ứng ớ cacbon để tạo ra PuC, nitơ tạo ra PuN và [[silic]] tạo ra PuSi₂.<ref name = "CRC2006p4-27">{{harvnb|Lide|2006|pp = 4–27}}</ref><ref name = "Emsley2001"/>

Nồi được dùng để chứa plutoni cần chịu được các tính chất khử mạnh của nó. Các [[kim loại chịu lửa]] như [[tantalum]] và [[wolfram|tungsten]] cùng với các ôxit bền hơn như [[boride]], [[cacbua|carbide]], [[nitride]] và [[silicide]] có thể chịu được các tính chất này. Quá trình nóng chảy trong [[electric arc furnace]] có thể được dùng để tạo ra các thỏi nhỏ kim loại mà không cần dùng nồi nấu.<ref name = "Miner1968p542">{{harvnb|Miner|1968|p = 542}}</ref>

Plutoni có thể tạo một số hợp kim và các hợp chất trung giann với hầu hết các kim loại khác, ngoại trừ các [[kim loại kiềm]] như [[liti|lithi]], [[natri]], [[kali]], và [[rubiđi|rubidi]]; và các [[kim loại kiềm thổ]] như [[magiê]], [[canxi]], [[stronti]], và [[bari]]; và [[kim loại đất hiếm]] như [[europi]] và [[ytterbi]].<ref name = "Miner1968p545">{{harvnb|Miner|1968|p = 545}}</ref> Ngoài ra, các kim loại có thể gia công như [[crom|crôm]], [[molypden|molybden]], [[niobi]], [[tantali]], và [[wolfram|tungsten]] có thể hòa tan trong dung dịch plutoni, nhưng không hòa tan hoặc hòa tan rất ít trong plutoni rắn.<ref name = "Miner1968p545">{{harvnb|Miner|1968|p = 545}}</ref> [[Gali|Galli]], [[nhôm]], [[americi]], [[scandi]] và [[ceri]] có thể ổn định hóa đồng phân δ của plutoni ở nhiệt độ phòng. [[Silic]], [[indi]], [[kẽm]] và [[zirconi]] cho phép tạo thành đồng phân δ khi làm lạnh nhanh. Một lượng lớn [[hafni]], [[holmi]] và [[thali]] cũng cho phép duy trì pha δ ở nhiệt độ phòng. [[Neptuni]] là nguyên tố duy nhất có thể ổn định pha α ở nhiệt độ cao hơn.<ref name = "HeckerPlutonium"/>

* Hợp kim '''plutoni-galli-coban''' (PuCoGa₅) là một chất siêu dẫn phi truyền thống ở nhiệt độ dưới 18,5 [[kelvin]], cường độ lớn hơn giá trị cao nhất giữa các hệ [[fermion nặng]], và có dòng điện tới hạn lớn.<ref name="physicsworld.com">{{chú thích báo|url=http://physicsworld.com/cws/article/news/16443|title=Plutonium is also a superconductor|publisher=PhysicsWeb.org|author=Dumé, Belle|date=ngày 20 tháng 11 năm 2002}}</ref><ref>{{chú thích tạp chí|url=http://www.lanl.gov/orgs/mpa/files/mrhighlights/LALP-06-072.pdf|author=Curro, N. J. |title=Unconventional superconductivity in PuCoGa5|date=Spring 2006|publisher=Los Alamos National Laboratory}}</ref>

Edwin McMillan gần đây đã đặt tên cho nguyên tố siêu urani đầu tiên theo tên hành tinh [[Neptune]] và đã đề xuất rằng nguyên tố 94 tiếp theo trong dãi này cần đặt theo tên hành tinh tiếp theo là [[Sao Diêm Vương|Pluto]].<ref name = "Heiserman1992">{{harvnb|Heiserman|1992|p=338}}</ref><ref group = "note">Đây không phải là lần đầu tiên có người đề xuất đặt tên một nguyên tố là "plutonium." Một thập kỷ sau khi phát hiện ra bari, giáo sư đại học Cambridge đề xuất đặt tên nó là "plutonium" do nguyên tố ngàyn<!-- g -->ày không nặng (đề nghị theo gốc [[tiếng Hy Lạp|Hy Lạp]], ''barys'' là nặng). Ông giải thích rằng, vì nó được tạo ra bằng kỹ thuật tương đối mới [[điện phân]], do đó nêm đặt tên tượng trưng cho lửa. Vì vậy nó được đổi tên sang vị thần Roman ở cõi âm, [[Pluto (thần)|Pluto]]. {{harv|Heiserman|1992}}<!-- Note: page 338 --></ref> Seaborg ban đầu dự định đặt tên nguyên tố này là "plutium", nhưng sau đó ông nghĩ rằng nó nghrnghe không hay bằng "plutonium."<ref name="Clark57">

}}</ref><ref group = note>Một lượng nhiều trong số này đã được sử dụng để làm các lõi có khả năng phân hạch của một kiểu vũ khí hạt nhân nhiệt được dùng trong [[thiết kế Teller–Ulam]]. Chúng cũng được gọi là 'bom hydro' là các biến thể của vũ khí hạt nhân dùng một quả bom phân hạch để kích thích [[phản ứng hợp hạch hạt nhân]] của các đồng vị [[hiđrô|hydro]]. Sức phá hủy của nó thường đạt vài triệu tấn năng lượng TNT quy đổi khi so sánh với hàng ngàn tấn TNT quy đổi của các thiết bị chỉ có phân hạch.{{harv|Emsley|2001}}</ref> Mỗi năm có khoảng 20 tấn nguyên tố này được sản xuất đều đều ở dạng sản phẩm phụ của ngành công nghiệp [[năng lượng hạt nhân|điện hạt nhân]].<ref name = "CRC2006p4-27"autogenerated1>{{harvnb|CRC|2006|pp = 4–27}}</ref> Có khoảng 1000 tấn plutoni có thể được dự trữ với hơn 200 tấn được lấy ra từ các vũ khí hạt nhân.<ref name = "Emsley2001"/>