Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ngữ hệ Niger-Congo”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
OctraBot (thảo luận | đóng góp)
16.070 sửa đổi
n Thay thế ‘(?mi)\{\{(Liên kết chọn lọc|Link FA)\|.+?\}\}\n?’ bằng ‘’.: deprecated template
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Infobox Languagelanguage family
|name=Hệ ngôn ngữ Niger–Congo
|altname=Niger–Kordofanian (obsolete)
|region=[[châuChâu Phi hạ Sahara]]
|familycolor=Niger-Congo
|family=mộtMột trong những [[hệ ngôn ngữ]] lớnchính củatrên thế giới
|child2child1=? [[Nhóm ngôn ngữ Dogon|Dogon]]
|child1child3=? [[Nhóm ngôn ngữ Mande|Mande]]
|child3child2=[[Nhóm ngôn ngữ IjoidIjo|IjoidIjo]] (+ [[Tiếng Defaka|Defaka]]?)
|child4=[[Nhóm ngôn ngữ KatlaVolta–Congo|KatlaVolta-Congo]]–[[Nhóm ngôn ngữ Rashad|Rashad]] (Kordofanian)
|child5=[[Nhóm ngôn ngữ Atlantic-CongoKatla|Atlantic–CongoKatla]] (noun classesKordofania)
|child6=[[Nhóm ngôn ngữ Rashad|Rashad]] (Kordofania)
|child7=[[Nhóm ngôn ngữ Đại Tây Dương–Congo|Đại Tây Dương–Congo]]
|iso2=nic
|glotto=none
|map=[[Hình:Niger-Congo.svg|giữa|280px|nhỏ|Bản đồ phân bố hệ ngôn ngữ Niger-Congo. bản đồ được chia thành B (Bantu) và A (phần còn lại) để chỉ phạm vi của tiểu hệ ngôn ngữ Bantu.]]}}
|map=Niger-Congo map.png
|mapcaption=Bản đồ thể hiện phân bố của hệ ngôn ngữ Niger–Congo. Màu nâu là [[nhóm ngôn ngữ Bantu]].
}}
 
'''Hệ ngôn ngữ Niger-Congo''' hay '''Ngữ hệ Niger-CongoNiger–Congo''' là một trong những [[hệ ngôn ngữ]] lớn nhất thế giới, và là hệ ngôn ngữ ngữ lớn nhất [[châu Phi]], tính theovề diệnphân tíchbố địa lý, số người nói, và số lượng ngôn ngữ riêng biệt.<ref Ngữname="Niger-Congo hệLanguage nàyFamily">Irene cóThompson, thể là ngữ hệ có số ngôn riêng biệt lớn nhất dù vẫn còn nhiều tranh cãi quanh vấn đề này[http://aboutworldlanguages.com/niger-congo-language-family Phần“Niger-Congo lớnLanguage những ngôn ngữ bản địa được nói rộng rãi ở khu vực [[châu Phi hạ Sahara]Family”], thuộc”aboutworldlanguages”, vềMarch ngữ hệ này.2015</ref> Một trongvài nhữngước đặclượng điểmcho củarằng những ngôn ngữ Niger-Congođây là việc sử dụng hệ cấp danh từ (noun class). Những ngôn ngữ Niger-Congo có sốnhiều ngườingôn nói bản địa nhiềungữ nhất là [[tiếng Yoruba]], [[tiếngdù Igbo]],điều [[tiếngnày Fula]],còn [[tiếngchưa Shona]]được vàxác [[tiếngđịnh Zulu]].cho Ngônsự ngữthiếu cónhất sốquán ngườivề nóiđịnh nhiềunghĩa nhất"ngôn là [[tiếng Swahili]]ngữ".
 
Hệ ngôn ngữ Niger-Congo có gần 900 ngôn ngữ, gồm có 6 nhánh
*Nhánh Tây đại Tây Dương: bao gồm trên 40 ngôn ngữ phân bố ở [[Sénégal]], [[Guinée|Guinea]] như [[tiếng Fulani]], [[tiếng Wolof]], [[tiếng Serer]], [[tiếng Dyola]], [[tiếng Temne]], [[tiếng Kissi]], [[tiếng Gola]],...
*Nhánh Gur: phân bố chủ yếu ở [[Burkia Faso]], bắc [[Ghana]], [[Togo]], [[Mali]] bao gồm 80 ngôn ngữ như [[tiếng Mossi]], [[tiếng Gurma]], [[tiếng Kabure]],...
*Nhánh Kwa: phân bố chủ yếu ở từ [[Bờ Biển Ngà]] sang hướng đông bao gồm khoảng 70 ngôn ngữ như [[tiếng Yoruba]], [[tiếng Igbo]], [[tiếng Ewe]],...
*Nhánh Adamawa: Phân bố chủ yếu từ vùng trung đông [[Nigeria]] sang hướng đông, xuyên qua [[Cameroon]], [[Cộng hòa Trung Phi]], [[Công Gô]], [[Sudan]] bao gồm hơn 100 ngôn ngữ như [[tiếng Zande]], [[tiếng Sango]], [[tiếng Banda]], trong đó tiếng Sango được sử dụng rộng rãi như là một ngôn ngữ giao tiếp ở khu vực Trung Phi
*Nhánh Benue-Congo: Là nhánh lớn nhất trong ngữ hệ Niger-Congo, địa bàn phân bố rộng từ Nigeria (bờ Tây châu Phi) đến Tanzania (đông Phi) và phía nam đến tận Nam Phi gồm trên 500 ngôn ngữ, trong đó có [[tiếng Swahili]] có số người sử dụng đông nhất ở châu Phi với ít nhất trên 50 triệu người và là ngôn ngữ giao tiếp rộng rãi ở Đông Phi
*Nhánh Mande: là nhánh nhỏ nhất trong hệ ngôn ngữ, phân bố chủ yếu ở [[Niger]], [[Libya|Lybia]] gồm trên 20 ngôn ngữ như [[tiếng Mende]], [[tiếng Malinke]], [[tiếng Bambara]], [[tiếng Soninke]], [[tiếng Vai]],..
 
{{sơ khai ngôn ngữ}}▼
 
Nó là hệ ngôn ngữ lớn thứ ba thế giới về số người nói, chỉ sau [[hệ ngôn ngữ Ấn-Âu]] và [[hệ ngôn ngữ Hán-Tạng]]. Một đặc điểm chung của hầu hết cả ngôn ngữ Niger-Congo.<ref>[http://languagesgulper.com/eng/Niger.html “Niger-Congo Languages”], ”The Language Gulper”, March 2015</ref> Những ngôn ngữ Niger-Congo với nhiều người bản ngữ nhất là [[tiếng Yoruba]], [[tiếng Igbo]], [[tiếng Fula]], [[tiếng Shona]] và [[tiếng Zulu]]. Tuy nhiên, ngôn ngữ có tổng số người nói lớn nhất là [[tiếng Swahili]].<ref name="Niger-Congo Language Family"/>
==Chú thích==
{{Tham khảo}}
Hàng 33 ⟶ 29:
* [http://multitree.linguistlist.org/codes/ncon The LINGUIST List MultiTree Project: Niger-Congo Family Trees]
* [http://www.nigercongo.com International Niger-Congo Reconstruction Project]
▲{{sơ khai ngôn ngữ}}
 
[[Thể loại:Ngôn ngữ tại châu Phi]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Ngữ_hệ_Niger-Congo”