Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Linh Chiếu Thái hậu”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Linhbb (thảo luận | đóng góp)
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 24:
}}
 
'''Linh Chiếu hoàng thái hậu''' ([[chữ Hán]]: 靈詔皇太后, ?trước năm 1108 - [[tháng 7]], [[1161]]), còn được biết đến là '''Lê Thái hậu''' (黎太后) hay '''Cảm Thánh phu nhân''' (感聖夫人), một [[hoàng hậu]] của [[Lý Thần Tông]], mẹ đẻ của [[Lý Anh Tông]].
 
Lịch sử nhà Lý thường nhắc tới Linh Chiếu Thái hậu với vai trò [[nhiếp chính]] thời Anh Tông hoàng đế, cũng là người có vai trò quan trọng giúp con trai bà kế vị ngai vàng. Bên cạnh đó, Thái hậu có mối quan hệ tư tình với Thái úy phụ chính [[Đỗ Anh Vũ]], một quyền thần dưới thời Anh Tông. Theo dòng họ, Đỗ Anh Vũ có họ hàng với Thái úy Việt quốc công [[Lý Thường Kiệt]], phụ chính thời [[Lý Nhân Tông]].
 
Năm [[1150]], tức năm [[Canh Ngọ]], Điện tiền chỉ huy sứ [[Vũ Cát Đái]] cùng Phò mã [[Dương Tự Minh]], thân vương nổi lên làm cung biến, giam Thái úy Đỗ Anh Vũ trong ngục, xét án phải đày làm nô. Nhưng Hoàng thái hậu tính kế khiến cuối cùng Thái úy phục chức, và ra tay giết hại đồng đảng. Hơn 50 người thmatham gia bị [[tử hình]] hoặc đày ải nơi xa. Đấy gọi là ''Canh Ngọ cung biến'' (庚午宮變).
 
== Tiểu sử ==
Linh Chiếu hoàng thái hậu là con gái trưởng của [[Phụ Thiên đại vương]] (輔天大王), mẹ là [[Thụy Thánh công chúa]], con gái của [[Dự Tông Chính hoàng]], bà là chị của [[Phụng Thánh phu nhân]]. Tổ phụ của bà là Chân Đăng bảo sở Quan sát sứ [[họ Lê]], có trị sở ở hương [[Tuế Phong]] (này là [[Hương Nộn]], huyện [[Tam Nông]]), cháu của Ngự Man đại vương [[Lê Long Đinh]], như vậy dòng họ bà là hậu duệ xa của [[hoàng đế]] [[Lê Đại Hành]]. Tổ mẫu là [[Diệu Nhân|Ngọc Kiều công chúa]], con gái của Phụng Càn vương [[Lý Nhật Trung]], được [[Lý Thánh Tông]] nhận làm con gái nuôi.
 
Không rõ bà nhập cung lúc nào, chỉ lẽbiết là trước năm [[1131]]1134, và khi nhập cung nhận tước hiệu '''Cảm Thánh phu nhân''' (感聖夫人). NămTừ năm [[1129]], [[Đỗ Anh Vũ]] 2016 tuổi được hầu Thần Tông ở mành trướng, theo dã sử<ref name="CM4">[http://gralib.hcmuns.edu.vn/greenstonelib/library?e=d-000-00---0sachlich--00-0-0--0prompt-10---4------0-1l--1-vi-50---20-about---00031-001-1-0utfZz-8-00&a=d&c=sachlich&cl=CL1&d=HASH0149d39c1237094672279282.10 Khâm định Việt sử thông giám cương mục, quyển 4]</ref>, lúc này Đỗ Anh Vũ và bà đã gặp gỡ nhau và phải lòng nhau.
 
Năm [[1136]], [[mùa hạ]], [[tháng 4]], bà sinh ra Hoàng tử '''Lý Thiên Tộ''' (李天祚), là con trai thứ hai của Thần Tông hoàng đế. Khi trước, Thần Tông đã lập [[Lý Thiên Lộc]] (李天祿) làm [[Hoàng thái tử]], nhưng bà thấy Thiên Lộc là con người hầu, địa vị thấp hèn, trong khi Thiên Tộ sinh chỉ sau Thiên Lộc 4 năm, địa vị bà lúc đó thuộc hàng chánh cung, nên bèn cùng Phụng Thánh phu nhân tìm cách mà xin việc phế lập ngôi Thái tử<ref name="TT">[[Đại Việt sử ký toàn thư]]</ref>.