Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Người Mỹ gốc Việt”

{{Thông tin dân tộc

|group = Người Mỹ gốc Việt<br>(Vietnamese American)

|poptime = '''1.642.950'''<br/><small>chiếm 0,55% tổng dân số Hoa Kỳ (2007)</small>.<ref name="census2007">{{chú thích web

|publisher=[[United States Census Bureau]]

|related = [[người Canada gốc Việt]], [[người Úc gốc Việt]], và các nhóm [[Việt kiều]] khác

}}

'''Người Mỹ gốc Việt''' ([[tiếng Anh]]: ''Vietnamese American'') là những người định cư tại [[Hoa Kỳ]] có nguồn gốc [[người Việt|dân tộc Việt]]. Với tổng dân số được ước tính là 1.642.950 trong năm [[2007]], họ chiếm trên một nửa dân số [[Việt kiều|người Việt hải ngoại]] trên thế giới. Họ cũng là cộng đồng dân tộc gốc Á lớn thứ tư tại Hoa Kỳ, sau [[người Mỹ gốc Hoa]], [[người Mỹ gốc Ấn]], và [[người Mỹ gốc Philippines]].

 

 

==Lịch sử==

===Đợt thứ nhất===

Lịch sử của người Mỹ gốc Việt chỉ mới diễn ra gần đây trong khoảng hai ba chục năm đổ lại. Trước 1975, những người Việt tại Mỹ là vợ hoặc con của những người lính Mỹ tham chiến tại Việt Nam hoặc là học sinh, thương gia đến định cư ở Mỹ, ước tính khoảng từ 15.000<ref name="Cộng sản, cộng đồng"/> đến 18.000 người.<ref>SarDesai, DR. ''Vietnam, Past and Present''. Los Angeles, CA: Westview Press, 2005. Trang 217.</ref> Sau khi chính phủ [[Việt Nam Cộng hòa]] sụp đổ sau [[sự kiện 30 tháng 4 năm 1975]], kết thúc [[Chiến tranh Việt Nam]], làn sóng tị nạn đầu tiên bắt đầu. Vì lo sợ bị chính quyền mới trả thù, làn sóng người đầu tiên rời Việt Nam vào mùa xuân năm 1975 gồm khoảng 125.000, đa số là gia đình quân nhân của Việt Nam Cộng hòa, dân thị thành, thành phần có học thức hoặc có công tác với quân đội Hoa Kỳ. Họ được chính phủ Hoa Kỳ vận chuyển bằng máy bay đến những căn cứ tại [[Philippines]] và [[Guam]], và sau đó được di chuyển đến những trung tâm tị nạn khắp nước Mỹ.<ref name="mpi1">[http://migrationpolicy.org/article/vietnamese-immigrants-united-states Vietnamese Immigrants in the United States], MPI, 25.08.2014</ref>

Tính tới năm 2012, số người Việt nhập cư chiếm 3% tổng số dân sinh ra ở ngoại quốc, mà là 40,8 triệu người. Số người Việt di cư vào năm 1980 là khoảng 231.000 tăng tới gần 1,3 triệu vào năm 2012, trở thành số dân cư sinh ở ngoại quốc đông hạng 6 ở Hoa Kỳ, hạng 4 so với dân từ Á Châu, sau [[Ấn Độ]], [[Philippines]] và [[Trung Quốc]]. Khoảng chừng 160 ngàn người Việt sống bất hợp pháp ở Hoa Kỳ, đứng hạng thứ 10, chiếm 1% trong khoảng 11,4 triệu người ở lậu tại đây.<ref name="mpi1"/>

 

[[Tập tin:South Vietnamese flag parade.jpg|nhỏ|250px|Quốc kỳ [[Việt Nam Cộng hòa]] được người Mỹ gốc Việt sử dụng trong một cuộc diễu hành]]

[[Tập tin:Viet Dzung Human Rights Memorial Highway.jpg|nhỏ|phải|Đoạn đường Beach Boulevard gần [[Little Saigon]], California, được đặt tên "Xa lộ Kỷ niệm Nhân quyền Việt Dzũng"]]

Trong những tháng sau [[Bão Katrina]], cộng đồng người Mỹ gốc Việt tại [[New Orleans]], một trong những nhóm người đầu tiên trở lại thành phố, đã vận động chống đối việc thiết lập một bãi rác để chứa các mãnh vụn gần nơi cộng đồng sinh sống.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.nytimes.com/2006/05/08/us/08landfill.html |title=A New Landfill in New Orleans Sets Off a Battle|author=Leslie Eaton |date = ngày 6 tháng 5 năm 2006 |accessdate = ngày 2 tháng 9 năm 2008 |publisher=The New York Times}}</ref> Sau nhiều tháng giằng co, bãi rác được đóng cửa, và cộng đồng người Việt xem đây là một chiến thắng, và cộng đồng người Mỹ gốc Việt trở thành một thế lực chính trị tại đây.<ref name=vietnamese-political-force>{{en}} {{chú thích báo |url=http://www.wwltv.com/local/stories/wwl103107khvietnameseno.1c3d96d66.html |title=After Katrina, Vietnamese become political force in New Orleans |author=Michael Kunzelman |publisher=Associated Press |date = ngày 31 tháng 10 năm 2007 |accessdate = ngày 6 tháng 12 năm 2008}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.pbs.org/frontlineworld/rough/2008/08/a_village_calle.html |title=New Orleans: A Village Called Versailles: After tragedy, a community finds its political voice |publisher=[[PBS|Public Broadcasting Service]] |date = ngày 28 tháng 8 năm 2008 |author=S. Leo Chiang |accessdate = ngày 2 tháng 9 năm 2008}}</ref> Năm 2008, luật sư [[Cao Quang Ánh|Joseph Cao Quang Ánh]], một nhà hoạt động trong cộng đồng người Mỹ gốc Việt tại New Orleans, thắng cử ghế dân biểu thứ hai của [[Louisiana]] trong [[Hạ viện Hoa Kỳ|Hạ viện]], trở thành người Mỹ gốc Việt đầu tiên được bầu vào [[Quốc hội Hoa Kỳ]].<ref>{{chú thích báo|url=http://www.latimes.com/news/nationworld/nation/la-na-jefferson7-2008dec07,0,5062570.story|title=Indicted Louisiana Rep. William J. Jefferson loses reelection bid|author=Associated Press|publisher=The Los Angeles Times|accessdate = ngày 7 tháng 12 năm 2008 |date = ngày 7 tháng 12 năm 2008}}</ref>

 

[[Tập tin:Little Saigon.jpg|nhỏ|250px|Một số văn phòng thương mại của người Mỹ gốc Việt tại [[Little Saigon]]]]

Theo điều tra năm 2007, 64,9% người Mỹ gốc Việt lớn tuổi hơn 16 có thể tham gia lực lượng lao động, với tỷ lệ thất nghiệp là 5,4%, thấp hơn so với tỷ lệ thất nghiệp của người Mỹ nói chung là 6,3%.<ref name="census2007"/> 59,3% phụ nữ đủ tuổi tham gia lực lượng lao động, với tỷ lệ thất nghiệp là 4,9%.

[[Tập tin:Marian Days 2007 - Carthage Missouri 02.jpg|nhỏ|phải|Hành hương Thiên Chúa giáo tại [[Đại hội Thánh Mẫu]], [[Missouri]]]]

[[Tập tin:Vietnamese Martyrs' Shrine.jpg|nhỏ|phải|Đền Thánh tử đạo Việt Nam ở Nam California]]

Những sinh hoạt cộng đồng nhằm góp phần lưu giữ gốc Việt và văn hóa Việt được tổ chức thường xuyên; như [[giải Phượng Hoàng]] được tổ chức hàng năm để tuyển lựa tài năng [[cổ nhạc]].<ref>[http://ww.nguoi-viet.com/absolutenm/anmviewer.asp?a=9199&z=3 Mùa Thi Giải Phượng Hoàng]</ref> Và những trung tâm dạy [[Tiếng Việt|Việt ngữ]] được mở ra khắp nơi. Tính đến năm 2008, chỉ riêng ở vùng [[Miền Nam California|Nam California]], có tới hơn 80 trung tâm Việt Ngữ, đang tiếp nhận khoảng 17.000 học sinh theo học.<ref>[http://www.vanlangsd.org/vn/docs/VietBao080406.htm Các Trung tâm Việt Ngữ: Chỉ Tồn Tại Hay Sẽ Phát triển? ]</ref>

 

Sinh hoạt các tôn giáo cũng phong phú và đa dạng, nhiều chùa [[Phật giáo]] và giáo xứ Công giáo được xây dựng khắp nơi. Từ năm 1978, [[Đại hội Thánh Mẫu]] của người [[Công giáo]] tổ chức hàng năm vào mùa hè tại Carthage, [[Missouri]] quy tụ khoảng 60 hay 70 ngàn người hành hương mỗi kỳ <ref>[http://www.sbtn.net/default.aspx?LangID=38&tabId=61&ArticleID=12784 Khách Hành Hương Bắt Đầu Kéo Đến Tham Dự Đại Hội Thánh Mẫu Tại Missouri]</ref>.

 

Người Việt tại Mỹ thường sống quây quần và có những sinh hoạt cộng đồng thường xuyên. Nhiều đoàn thể, hội ái hữu, hội đồng hương,.... và các tổ chức [[Hướng đạo Việt Nam]], [[Gia đình Phật tử Việt Nam|Gia đình Phật tử]], [[Phong trào Thiếu Nhi Thánh Thể|Thiếu nhi Thánh Thể]] được thành lập khắp nơi.

 

 

==Công dân Việt Nam ở Mỹ==

===Du học sinh===

Bản thông cáo báo chí của Ðại Sứ Quán Hoa Kỳ hôm 15 tháng 11, 2016, lấy từ thống kê của Open Doors, hiện đang có 21,403 du học sinh Việt Nam theo học ở Hoa Kỳ, con số này đưa Việt Nam vươn lên vị trí thứ 6 trong số các quốc gia đứng đầu về du học sinh theo học tại Hoa Kỳ, so với vị trí thứ 9 của năm 2015, gia tăng đến 14.3% so với năm 2015.<ref>[http://www.nguoi-viet.com/hoa-ky/hon-21-ngan-du-hoc-sinh-viet-nam-dang-o-hoa-ky/ Hơn 21 ngàn du học sinh Việt Nam đang ở Hoa Kỳ], nguoi-viet, 15.11.2016</ref>

 

*[[Little Saigon]]

*[[Việt kiều]]

*[[Viện Bảo tàng Người Việt]]

*[[Chiến dịch Cờ Vàng]]

 

==Chú thích==

*[http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=192757&ChannelID=312 Cộng đồng người Việt đứng ở đâu trong xã hội Mỹ?], báo Tuổi Trẻ, 24/03/2007. Nguồn của các thông số: [http://www.census.gov/prod/2007pubs/acs-05.pdf The American Community Asian, 2004], American Community Survey Report, February 2007.

 

[[Thể loại:Chiến tranh Việt Nam]]

[[Thể loại:Việt kiều]]