Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎Dư âm sau đợt sửa đổi: sửa chính tả 3, replaced: Hiến Pháp → Hiến pháp using AWB
n clean up, replaced: → (38) using AWB
Dòng 2:
{{Chính trị Việt Nam}}
'''Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013''' là bản Hiến pháp của nước [[Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam]] có hiệu lực từ ngày [[1 tháng 1]] năm [[2014]]. Bản Hiến pháp được [[Quốc hội Việt Nam]] [[Quốc hội khóa XIII|khóa XIII]], kỳ họp thứ 6 thông qua vào ngày vào sáng ngày [[28 tháng 11]], và được [[Chủ tịch nước Việt Nam|Chủ tịch nước]] [[Trương Tấn Sang]] đã ký Lệnh công bố Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Nghị quyết quy định một số điểm thi hành Hiến pháp vào ngày [[8 tháng 12]] năm 2013<ref>{{chú thích web | url = http://baodientu.chinhphu.vn/Tin-noi-bat/Chu-tich-nuoc-ky-Lenh-cong-bo-Hien-phap/187928.vgp | tiêu đề =
.: VGP News:. Chủ tịch nước ký Lệnh công bố Hiến pháp BÁO ĐIỆN TỬ CHÍNH PHỦ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM
| author = | ngày = | ngày truy cập = 3 tháng 6 năm 2014 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
Hiến pháp có tổng cộng có 11 Chương với 120 Điều<ref>{{chú thích web | url = http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/quoc-hoi-thong-qua-hien-phap-sua-doi-2916328-p2.html | tiêu đề = Toàn văn Hiến pháp sửa đổi - VnExpress | author = | ngày = | ngày truy cập = 3 tháng 6 năm 2014 | nơi xuất bản = VnExpress - Tin nhanh Việt Nam | ngôn ngữ = }}</ref>. So với bản [[Hiến pháp Nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam 1992|Hiến pháp trước]], có 12 điều mới được đưa vào Hiến pháp mới, đó là: các điều về [[nhân quyền]] (Điều 19, 34, 41-43), ngân sách nhà nước (điều 55), Chính quyền địa phương, Hội đồng bầu cử, Kiểm toán Nhà nước.<ref>{{chú thích web | url = http://cafef.vn/thoi-su/12-dieu-moi-duoc-dua-vao-hien-phap-2013112811411347010ca112.chn | tiêu đề = 12 "Điều" mới được đưa vào Hiến pháp | author = | ngày = | ngày truy cập = 3 tháng 6 năm 2014 | nơi xuất bản = CafeF.vn | ngôn ngữ = }}</ref>
 
==Tổng quan==
Dòng 23:
Tháng 1 năm 2013, theo [[RFA]], 72 chính khách, trí thức đã cùng nhau ký một bản kiến nghị có tên là "Kiến nghị về sửa đổi Hiến pháp 1992" (đề ngày [[19 tháng 1]] năm 2013), gọi tắt là '''Kiến nghị 72''',<ref>{{chú thích web|url=http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/petitions-t-the-heaven-tq-02252013122040.html |title=Sửa đổi hiến pháp: Kiến nghị tới đâu? |publisher=Rfa.org |date= |accessdate=ngày 29 tháng 11 năm 2013}}</ref>. Theo trang BBC tiếng Việt, 72 nhân sĩ còn bao gồm: nhà văn [[Nguyên Ngọc]], Giáo sư [[Tương Lai (giáo sư)|Tương Lai]], Thiếu tướng [[Nguyễn Trọng Vĩnh]], Tiến sĩ [[Lê Đăng Doanh]], Tiến sĩ [[Nguyễn Quang A]]...<ref>{{chú thích web|author=Thông cáo của nhóm chủ xướng Kiến nghị 72 |url=http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2013/04/130402_kiennghi72_new_statement.shtml |title=Nhóm Kiến nghị 72 lên tiếng - BBC Vietnamese - Việt Nam |publisher=Bbc.co.uk |date= |accessdate=ngày 29 tháng 11 năm 2013}}</ref> Trong danh sách những người khởi xướng, có ít nhất một nửa là đảng viên Cộng sản, trong đó có những người đã từng giữ chức vụ cao hoặc đã từng làm cố vấn cho các nhà lãnh đạo cao cấp trong hệ thống chính trị hiện hành. Ngày [[4 tháng 2]], ông [[Nguyễn Đình Lộc]] nguyên Bộ trưởng Bộ tư pháp, cùng Nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ [[Chu Hảo]], nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội [[Nguyễn Minh Thuyết]], GS [[Hoàng Xuân Phú]], nhà văn [[Nguyên Ngọc]], GS [[Tương lai (định hướng)|Tương Lai]], GS [[Hoàng Tụy]], TS Nguyễn Quang A, bà [[Phạm Chi Lan]] nguyên thành viên Ban nghiên cứu của Thủ tướng Chính phủ, GS [[Hồ Uy Liêm]], nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH & KTVN<ref>{{chú thích web|url=http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/intel-do-hand-draft-02042013140856.html |title=Phái đoàn nhân sĩ trí thức đã trao kiến nghị sửa Hiến pháp |publisher=Rfa.org |date= |accessdate=ngày 29 tháng 11 năm 2013}}</ref>… đã đến Văn phòng Ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp trao bản kiến nghị sửa đổi Hiến pháp năm 1992<ref>{{chú thích web|url=http://dantri.com.vn/chinh-tri/nguyen-bo-truong-nguyen-dinh-loc-trao-kien-nghi-sua-hien-phap-693528.htm |title=Nguyên Bộ trưởng Nguyễn Đình Lộc trao kiến nghị sửa Hiến pháp - Chính trị - Dân trí |publisher=Dantri.com.vn |date=ngày 16 tháng 9 năm 2013 |accessdate=ngày 29 tháng 11 năm 2013}}</ref>.
 
Nội dung của kiến nghị cũng như bản dự thảo Hiến pháp đính kèm (được coi như một tài liệu để tham khảo và thảo luận) đã bày tỏ một số quan điểm về hiến pháp vượt ra khỏi khuôn khổ của hiến pháp hiện hành (tức Hiến pháp 1992 – bản sửa đổi năm 2001), Kiến nghị này đề nghị tam quyền phân lập, bỏ vai trò lãnh đạo độc quyền của Đảng cộng sản, áp dụng quyền sở hữu cá nhân về đất đai, bỏ chức năng chính của quân đội là phục vụ đảng cầm quyển mà thay vào đó là phục vụ nhân dân, dành nhiều quyền dân chủ hơn cho nhân dân, trưng cầu dân ý đối với Hiến pháp<ref name="bbc.co.uk"/>.
 
Theo RFA, kiến nghị gồm một số điểm chính sau<ref name="rfa.org">{{chú thích web|url=http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/peti-for-new-contitu-01222013062851.html |title=Kiến nghị Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 |publisher=Rfa.org |date= |accessdate=ngày 29 tháng 11 năm 2013}}</ref>:
Dòng 59:
Tuy vậy, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản [[Nguyễn Phú Trọng]] nói: "Dự thảo lần này so với trước được ưu điểm là ngắn gọn, súc tích hơn, nhưng chuẩn xác thì chưa, hay thì lại càng chưa, chưa có sức vang vọng như lời hiệu triệu kêu gọi. Có đại biểu nói lời nói đầu tốt lắm rồi mà tôi thì còn băn khoăn".<ref>{{chú thích web|url=http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/576098/du-thao-chua-vang-vong-nhu-loi-hieu-trieu.html |title="Dự thảo chưa vang vọng như lời hiệu triệu" - Chính trị - Xã hội - Tuổi Trẻ Online |publisher=Tuoitre.vn |date= |accessdate=ngày 29 tháng 11 năm 2013}}</ref>
 
Ngày 14/11/2013, Văn phòng Quốc hội thông báo thay vì cùng thảo luận toàn thể hội trường về dự thảo hiến pháp, đại biểu Quốc hội chỉ có thể "góp ý trực tiếp" qua "phiếu góp ý".<ref>{{chú thích web|url=http://www.thesaigontimes.vn/home/xahoi/sukien/105724/ |title=Bỏ phiên thảo luận ở hội trường về dự thảo Hiến pháp - Bo phien thao luan o hoi truong ve du thao Hien phap - Saigon Times Online - Thời báo Kinh tế Sài gòn - Thoi bao Kinh te Sai gon |publisher=Thesaigontimes.vn |date=ngày 14 tháng 11 năm 2013 |accessdate=ngày 29 tháng 11 năm 2013}}</ref> Các buổi thảo luận toàn thể hội trường của Quốc hội thường được truyền hình trực tiếp. Theo báo Người Việt, quyết định hủy buổi thảo luận cuối cùng của các đại biểu Quốc hội về dự thảo hiến pháp chỉ ra rằng nhóm lãnh đạo CSVN không còn đủ sự tự tin về khả năng kiểm soát và chi phối Quốc hội Việt Nam.<ref name="nguoi-viet1">{{chú thích web|url=http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=177250&zoneid=432#.UogO-fH9Png |title='Hoảng quá,' Quốc hội Việt Nam hủy thảo luận dự thảo Hiến pháp - Tin nổi bật 3 - Người Việt Online |publisher=Nguoi-viet.com |date=ngày 15 tháng 11 năm 2013 |accessdate=ngày 29 tháng 11 năm 2013}}</ref>
 
Ngày 15/11/2013, nhóm khởi xướng và hưởng ứng[[Kiến nghị 72]] đã phát hành một thư ngỏ kêu gọi các đại biểu quốc hội dừng việc thông qua dự thảo hiến pháp. Nhóm này nhận định, dự thảo hiến pháp được trình cho Quốc hội Việt Nam xem xét để thông qua "về cơ bản vẫn như hiến pháp hiện hành, thậm chí có một số điểm còn thụt lùi hơn trước" và "điều đó có nghĩa là vẫn duy trì một nền tảng pháp lý lỗi thời của thể chế toàn trị, là nguồn gốc đã gây ra cho đất nước và nhân dân rất nhiều thảm họa, đặc biệt là cuộc khủng hoảng trầm trọng về chính trị – kinh tế – văn hóa – xã hội mà cả nước đang lâm vào và vẫn chưa có lối thoát"<ref name="nguoi-viet1"/><ref>{{chú thích web|url=http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20131116-nhan-si-tri-thuc-viet-nam-keu-goi-dung-thong-qua-hien-phap-sua-doi |title=Nhân sĩ trí thức Việt Nam kêu gọi dừng thông qua Hiến pháp sửa đổi - VIỆT NAM - RFI |publisher=Viet.rfi.fr |date= |accessdate=ngày 29 tháng 11 năm 2013}}</ref>.
 
Ngày 28/11/2013, [[Quốc hội Việt Nam khóa 13]] đã thông qua dự thảo Hiến pháp sửa đổi với tỷ lệ 97%, kết thúc Đợt sửa đổi Hiến pháp 2013<ref>{{chú thích web | url = http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/quoc-hoi-thong-qua-hien-phap-sua-doi-2916328.html | tiêu đề = Quốc hội thông qua Hiến pháp sửa đổi - VnExpress | author = | ngày = | ngày truy cập = 10 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = [[VnExpress|VnExpress - Tin nhanh Việt Nam]] | ngôn ngữ = }}</ref>. Trong số 488 đại biểu có mặt ở hội trường trong thời khắc thông qua, có 2 đại biểu đã không bấm nút thông qua. Ông Dương Trung Quốc là một trong hai người đó<ref>http://cafef.vn/kinh-te-vi-mo-dau-tu/ong-duong-trung-quoc-toi-la-mot-trong-2-nguoi-khong-bam-nut-thong-qua-hien-phap-201311300126241172ca33.chn</ref>.
 
Có 12 điều mới được đưa vào Hiến pháp mới, đó là: các điều về [[nhân quyền]] (Điều 19, 34, 41-43), ngân sách nhà nước (điều 55), Chính quyền địa phương, Hội đồng bầu cử, Kiểm toán Nhà nước<ref>{{chú thích web | url = http://cafef.vn/thoi-su/12-dieu-moi-duoc-dua-vao-hien-phap-2013112811411347010ca112.chn | tiêu đề = 12 “Điều” mới được đưa vào Hiến pháp | author = | ngày = 28 tháng 11 năm 2013 | ngày truy cập = 10 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
==Quan tâm quốc tế==
Murray Hiebert, Phó Giám đốc và Kyle Springer, Chủ tịch Sumitro về Nghiên cứu Đông Nam Á của Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược ở Washington (CSIS) nói Chính phủ Hoa Kỳ cần theo dõi Điều 19 của sửa đổi Hiến pháp về vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước. Bởi vì điều này có thể trái với những điều khoản trong Hiệp định Thương mại Xuyên Thái Bình Dương, mà Việt Nam muốn tham gia. Theo đó các nước hội viện phải coi các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài như nhau.<ref>[http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2013/11/131101_tai_sao_my_can_quan_tam_toi_hien_phap_vn.shtml Tại sao Mỹ cần quan tâm tới Hiến pháp VN] BBC, 01.11.2013</ref>
 
Tờ Economist cho rằng Trung Quốc khó có thể là nguồn tham khảo học tập cho việc thay đổi hiến pháp hiện nay, khi mà tình hình đảng CSVN tương đối khủng hoảng, khác với làng giềng Trung Quốc<ref>{{chú thích web | url = http://www.economist.com/news/asia/21588359-vietnams-communist-party-bit-mess-chinas-may-have-little-teach-it-across | tiêu đề = Across the party wall | author = | ngày = | ngày truy cập = 10 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = The Economist | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
Trong một văn thư vừa gửi tới Chủ tịch Quốc hội, [[Tổ chức Theo dõi Nhân quyền]] phát biểu rằng Quốc hội Việt Nam cần đảm bảo bản hiến pháp sửa đổi của Việt Nam đáp ứng được đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế về nhân quyền. Tổ chức này cho rằng các nghị viên Quốc hội đang đứng trước một ngã rẽ lịch sử và nên sử dụng thời cơ này để mang lại những thay đổi có ý nghĩa cho hệ thống hiến pháp và pháp luật: "Đây là cơ hội duy nhất trong cả một thế hệ để thay đổi hiến pháp Việt Nam sao cho các quyền tự do cơ bản của người dân được bảo đảm, ví dụ như quyền kêu gọi dân chủ hay thành lập các công đoàn độc lập và các tổ chức chính trị độc lập"<ref>{{chú thích web | url = http://www.hrw.org/vi/news/2013/10/22/vi-t-nam-s-d-i-hi-n-phap-d-b-o-v-nhan-quy-n | tiêu đề = Việt Nam: Sửa đổi Hiến pháp để Bảo vệ Nhân quyền | author = | ngày = | ngày truy cập = 10 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
==Dư âm sau đợt sửa đổi==
Ông Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nói: dự thảo hiến pháp đã thể hiện được ‘Ý Đảng, lòng dân’<ref name="autogenerated1">http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2013/11/131128_vn_constitution_passed.shtml</ref>. Hiến pháp được thông qua giữ nguyên Điều 4 quy định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với đất nước nhưng có bổ sung thêm quy định về trách nhiệm của Đảng trước nhân dân. Một điểm khác nữa là chủ tịch nước được quy định là người ‘thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, giữ chức Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh’. Hai nội dung khác là vai trò chủ đạo của kinh tế nước và thu hồi đất để phục vụ phát triển kinh tế-xã hội vẫn giữ nguyên.
Dòng 88:
 
===Chỉ trích===
* Tổ chức [[Human Rights Watch]] chỉ trích kịch liệt bản Hiến pháp này và cho rằng bản hiến pháp sửa đổi của Việt Nam đã không đáp ứng mong muốn thay đổi và cải cách của người dân và về cơ bản Việt Nam vẫn là một nhà nước độc đảng và bản hiến pháp cho phép giới hữu trách giới hạn các quyền cơ bản bằng những ngôn từ mơ hồ bất kỳ khi nào họ muốn.<ref name="voatiengviet.com">{{chú thích web | url = http://www.voatiengviet.com/content/hien-phap-vietnam-2013-tiep-tuc-bi-chi-trich/1802496.html | tiêu đề = Hiến pháp Việt Nam 2013 tiếp tục bị chỉ trích | author = | ngày = | ngày truy cập = 3 tháng 6 năm 2014 | nơi xuất bản = VOA | ngôn ngữ = }}</ref> Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng khẳng định, Hiến pháp là văn kiện chính trị pháp lý đặc biệt quan trọng, là luật cơ bản, luật gốc của Nhà nước, phản ánh ý chí, lợi ích toàn dân tộc, định hướng chiến lược cho sự phát triển đất nước trong thời kỳ mới.<ref>{{chú thích web | url = http://baodientu.chinhphu.vn/Hoat-dong-cua-lanh-dao-Dang-Nha-nuoc/Chu-tich-Quoc-hoi-ky-chung-thuc-Hien-phap/187351.vgp | tiêu đề =
.: VGP News:. Chủ tịch Quốc hội ký chứng thực Hiến pháp BÁO ĐIỆN TỬ CHÍNH PHỦ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM
| author = | ngày = | ngày truy cập = 3 tháng 6 năm 2014 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
 
* Ông Nguyễn Quang A nhận xét Hiến pháp mới là "''Bình mới rượu cũ''".<ref name="nguoi-viet.com"/> Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (Amcham) nói trong một thông cáo rằng thất bại trong việc giảm vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong hiến pháp sửa đổi là một chỉ dấu cho thấy đất nước này không mặn mà để cạnh tranh kinh tế toàn cầu.
Giáo sư [[Tương Lai]] nói: "''Hiến pháp mới này là một bước lùi vì sẽ đưa dân tộc vào con đường khó khăn trước những thách thức của thời đại, khi thế giới đang có rất nhiều biến động.''"
 
* Ông Dương Trung Quốc, một trong hai đại biểu quốc hội không bấm nút thông qua dự thảo Hiến pháp, nói lý do ông không thông qua: "''Cái khiến tôi băn khoăn là trong lịch sử lập hiến của nước ta, đây là lần đầu tiên trong lời nói đầu của Hiến pháp viết thẳng quan niệm Hiến pháp chỉ là "thể chế hoá cương lĩnh" của Đảng và kế thừa những Hiến pháp có trước. Nhiều vấn đề mà quá trình thảo luận trong quá trình sửa đổi Hiến pháp còn chưa ngã ngũ...những vấn đề liên quan đến hệ thống chính quyền địa phương, chính quyền đô thị, hội đồng nhân dân các cấp quá trình thảo luận còn chưa rõ ràng''.<ref>{{chú thích web | url = http://cafebiz.vn/thi-truong/vi-sao-dai-bieu-duong-trung-quoc-khong-bam-nut-2013112919012066714ca101.chn | tiêu đề = news Thị trường CafeBiz | author = | ngày = | ngày truy cập = 3 tháng 6 năm 2014 | nơi xuất bản = CafeBiz | ngôn ngữ = }}</ref>
* Theo Thời báo Phố Wall, Phil Robertson, phó giám đốc Human Rights Watch’s Asia Division nói: "Việc thông qua này thật rất đáng thất vọng, khi Việt Nam vừa trở thành thành viên Hội đồng Nhân quyền LHQ. Thay vì lắng nghe ý kiến đóng góp của hàng ngàn người dân về thúc đầy nhân quyền và một nhà nước vì dân hơn, thì nay Quốc hội bỏ phiếu vì ý nguyện của Đảng Cộng sản và Chính phủ".<ref name="blogs.wsj.com"/>