Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Mùa”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dòng 124:
== Tính toán ==
Sau đây là những việc tính toán mùa<ref>Theo cách tính toán mùa</ref>{{Refn|Do mùa và việc tính toán mùa<ref>Về từng quốc gia</ref> sẽ theo từng quốc gia.<ref>Ứng với từng quốc gia khác nhau</ref>|group=gc}} trong năm<ref>Về tính toán mùa</ref> theo từng nước.<ref>Cách dùng mùa của nước</ref>
Ngày mà mỗi mùa sẽ bắt đầu{{Refn|Việc phụ thuộc mùa<ref>Do mùa và tháng</ref> theo truyền thống.<ref>Về phân mùa</ref>|group=gc}} thì phụ thuộc<ref>Tính chất phụ thuộc mùa</ref> vào việc định nghĩa nó.<ref>Về việc định nghĩa</ref> Tại [[Hoa Kỳ|Mỹ]], các mùa được coi là nó bắt đầu tại các điểm phân<ref>Về điểm phân</ref> (xuân phân, thu phân)<ref>Các điểm phân</ref> và các điểm chí<ref>Về điểm chí</ref> (hạ chí, đông chí)<ref>Các điểm chí</ref> của thiên văn: các mùa như thế đôi khi còn được gọi là "mùa thiên văn".<ref>Trong tên gọi</ref>{{Refn|Mùa thiên văn có ngày bắt đầu mùa<ref>Theo ngày bắt đầu mùa</ref> ở giữa mùa.<ref>Ở truyền thống</ref>|group=gc}} Theo tất cả những việc ước lượng<ref>Về việc ước lượng</ref> này thì ta có thời gian như sau:<ref>Về việc thời gian</ref>
* Mùa hè thì bắt đầu<ref>Về việc mùa hạ bắt đầu</ref> từ thời điểm [[hạ chí]]<ref>Thời gian lập hạ ở Mỹ</ref>
Hàng 146 ⟶ 145:
* Mùa thiên văn chậm hơn mùa Mỹ cũng là nửa tháng.<ref>Chậm hơn của thiên so với Mỹ</ref>
Tại vùng [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland]],<ref>Về vùng</ref> các mùa thì thông thường<ref>Mùa thông thường</ref> thì được tính<ref>Cách tính mùa của Anh</ref> là các mùa bắt đầu<ref>Ngày bắt đầu</ref> vào các ngày sớm hơn<ref>Về ngày sớm hơn</ref> khoảng 7 tuần:<ref>Về ngày đầu mùa ở Anh</ref> mùa xuân thì bắt đầu<ref>Thời gian bắt đầu mùa xuân Anh</ref> vào ngày ''Candlemas'',<ref>Thời gian lập xuân của Anh</ref> mùa hè thì bắt đầu<ref>Thời gian bắt đầu mùa hè Anh</ref> vào ngày ''May Day'',<ref>Thời gian lập hạ của Anh</ref> mùa thu thì bắt đầu<ref>Thời gian bắt đầu mùa thu Anh</ref> vào ngày ''Lammas''<ref>Thời gian lập thu của Anh</ref> và mùa đông thì bắt đầu<ref>Thời gian bắt đầu mùa đông Anh</ref> vào ngày ''All Hallows''.<ref>Thời gian lập đông của Anh</ref> Đó là những ngày<ref>Về ngày lễ của Anh</ref> lễ của Anh.<ref>Ở Anh, có ngày lễ vào thời gian chuyển mùa.</ref>
[[Lịch Ireland]] thì cũng sử dụng<ref>Về nó gần giống nhau</ref> gần giống<ref>Nó sử dụng gần giống</ref>{{Refn|Người ta đang sử dụng gần giống cách ước lượng.<ref>Về cách ước lượng ngày</ref>|group=gc}} như cách ước lượng nói trên;<ref>Ước lượng ngày</ref> mùa xuân thì bắt đầu<ref>Thời gian bắt đầu mùa xuân Ireland.</ref> ngày [[1 tháng 2]] (''Imbolc''),<ref>Thời gian lập xuân của Ireland</ref> mùa hè thì bắt đầu<ref>Thời gian bắt đầu mùa hè Ireland.</ref> vào ngày [[1 tháng 5]] (''Beltane''),<ref>Thời gian lập hạ của Ireland</ref> mùa thu thì bắt đầu<ref>Thời gian bắt đầu mùa thu Ireland.</ref> vào ngày [[1 tháng 8]] (''Lughnasadh'')<ref>Thời gian lập thu của Ireland</ref> và mùa đông thì bắt đầu<ref>Thời gian bắt đầu mùa đông Ireland.</ref> vào ngày [[1 tháng 11]] (''Samhain'').<ref>Thời gian lập đông của Ireland</ref> Mùa ở đây thì giống<ref>Mùa giống</ref> hệt truyền thống.<ref>Nói tới Bắc bán cầu.</ref>
Nói chung,<ref>Về việc chung</ref> trong lịch của [[Anh]]<ref>Theo lịch Anh</ref> sẽ bắt đầu<ref>Thời gian bắt đầu mùa Anh</ref> vào những ngày lễ<ref>Về ngày lễ</ref> truyền thống của họ.<ref>Về mùa bắt đầu vào ngày lễ</ref>{{Refn|Về mùa, nó bắt đầu mùa<ref>Về việc bắt đầu mùa</ref> vào ngày lễ.<ref>Bắt đầu mùa vào lễ</ref>|group=gc}}
Trong [[khí tượng học]] đối với khu vực bắc bán cầu, mùa xuân bắt đầu vào ngày [[1 tháng 3]],<ref>Thời gian bắt đầu mùa xuân của hai nước</ref> mùa hè bắt đầu vào ngày [[1 tháng 6]],<ref>Thời gian bắt đầu mùa hạ của hai nước</ref> mùa thu bắt đầu vào ngày [[1 tháng 9]]<ref>Thời gian bắt đầu mùa thu của hai nước</ref> và mùa đông bắt đầu vào ngày [[1 tháng 12]].<ref>Thời gian bắt đầu mùa đông của hai nước</ref> Định nghĩa này đang được hai nước<ref>Về hai nước tuân theo</ref> [[Đan Mạch]] và [[Liên Xô]] cũ (Nga)<ref>Nước ở Bắc bán cầu.</ref> tuân theo. Tức là hai nước này đang tuân theo<ref>Nước sử dụng khí tượng học</ref> khí tượng học.<ref name=":108">Theo lịch khí tượng học.</ref>
Ngược lại, đối với những khu vực<ref>Về khu vực</ref> nam bán cầu,{{Refn|Nước này có mùa khí tựơng học.<ref>Về khí tượng học</ref>|group=gc}} mùa hè khí tượng học bắt đầu vào ngày [[1 tháng 12]],<ref>Thời gian mùa hè ở Úc</ref> mùa thu bắt đầu vào ngày [[1 tháng 3]],<ref>Thời gian mùa thu ở Úc</ref> mùa đông bắt đầu vào ngày [[1 tháng 6]]<ref>Thời gian mùa đông ở Úc</ref> và mùa xuân bắt đầu vào ngày [[1 tháng 9]].<ref>Thời gian mùa xuân ở Úc</ref><ref>Thời gian ở Nam bán cầu.</ref> Tất cả những ngày trên đều "chậm 1 tháng".<ref>Việc chậm 1 tháng này là so với [[Nam bán cầu]].</ref> Định nghĩa này được [[Úc]] tuân theo. Đây là nước có mùa khí tượng học.<ref name=":109">Nước có mùa khí tượng học ở Nam bán cầu.</ref>
[[Lịch]] của những người các nước<ref>Về người của nước âm lịch</ref> Triều Tiên, [[Trung Quốc]], [[Nhật Bản]] và [[Việt Nam]]<ref>Nước có âm lịch</ref> dựa trên cơ sở của ngày [[âm dương lịch]],<ref>Về cách tính theo âm lịch</ref> trong đó các thời điểm xuân phân,<ref>Về điểm xuân phân</ref> hạ chí,<ref>Về điểm hạ chí</ref> thu phân<ref>Về điểm thu phân</ref> và đông chí<ref>Về điểm đông chí</ref> được coi là thời điểm giữa các mùa.<ref>Về thời điểm giữa mùa</ref> Loại lịch này lại rất gần<ref>Về cách gần nhau</ref> với những định nghĩa khí tượng học<ref>Về định nghĩa khí tượng học</ref> của tất cả các mùa.<ref>Theo định nghĩa mùa</ref> Nước Việt Nam thì nằm ở khu vực<ref>Khu vực ở Việt Nam</ref> nhiệt đới<ref name=":32">Miền nam Việt Nam là khu vực nhiệt đới.</ref>, nhưng vùng nhiệt đới<ref>Nơi có vùng nhiệt đới</ref>{{Refn|Đó là nước mùa chỉ có một phần<ref>Việc có 1 phần</ref> là nhiệt đới.<ref>Theo các khu vực nhiệt đới</ref>|group=gc}} chỉ có ở khu vực miền Nam. Miền Bắc là khu vực cận nhiệt đới.{{Refn|Cận nhiệt đới là khu vực giữa ôn đới và nhiệt đới.<ref>Biến đới khí hậu.</ref>|group=gc|name=cannhietdoi}}
Ví dụ, tại một trạm quân sự và thời tiết<ref>Một trạm nghiên cứu</ref> [[Alert, Nunavut|Alert]] ở khu vực đỉnh<ref>Về đỉnh</ref> phía bắc của [[đảo Ellesmere]], [[Canada]] (khoảng 450 [[hải lý]] hay 830 [[kilômét|km]] từ [[Bắc Cực|Bắc cực]])<ref>Địa điểm cách Bắc Cực</ref>, ta thấy:<ref>Lúc mặt trời mọc</ref> Mặt Trời bắt đầu mọc lên<ref name=":114">Mặt trời xuất hiện</ref> trên đường chân trời vào khoảng giữa tháng 2<ref name=":106">Thời gian mặt trời xuất hiện ở vùng cực</ref> và cứ mỗi ngày nó lại đi lên cao hơn một chút<ref>Mặt trời đi lên</ref> và ngày kéo dài hơn;<ref name=":113" /> cho đến lúc khoảng ngày [[21 tháng 3]]<ref>Ngày xuân phân trong năm</ref> thì thời gian có Mặt Trời kéo dài 12 giờ.<ref>Theo tính chất điểm phân</ref> Tuy nhiên, giữa tháng 2 thì không phải<ref>Theo thời gian đầu tiên có nắng</ref> là thời điểm đầu tiên có nắng.<ref name=":115">Bởi vì có thể trước đó có ánh sáng lờ mờ.</ref> Bầu trời (được nhìn từ trạm Alert) thì rất lờ mờ,<ref>Trời lờ mờ</ref> hoặc ít nhất có thể coi là sự chiếu sáng trước [[rạng đông]] trên đường chân trời, trước khi những hình ảnh đầu tiên của Mặt Trời xuất hiện vào khoảng hơn một tháng sau.<ref>Ánh sáng lờ mờ trước khi Mặt Trời mọc lên.</ref> Có thể có ánh sáng lờ mờ trước đó.<ref name=":107">Thời gian có ánh sáng trong ngày là khoảng vài phút.</ref> Trong các tuần quanh ngày [[21 tháng 6]]<ref>Ngày hạ chí trong năm</ref>, Mặt Trời lên tới điểm cao nhất của nó về phía bắc, và nó xuất hiện trên bầu trời không hề thấp hơn đường chân trời, tức là một số ngày xung quanh nó<ref>Thời gian chí</ref> không có ban đêm.<ref group= "gc">Tính cả trước, sau thời điểm chí</ref> Sau đó cứ mỗi ngày trôi qua<ref>Ngày ngắn hơn</ref> thì nó lại bắt đầu xuất hiện trên bầu trời thấp hơn<ref>Ngày giảm đi.</ref> về phía nam.<ref name=":113" /> Vào giữa tháng 10, nó lại biến mất.<ref name=":106" /> Trong vài tháng kế tiếp, "ngày" được đánh dấu bởi một khoảng thời gian ngày càng ngắn hơn<ref>Ngày lại ngắn đi.</ref> của sự lờ mờ. Cuối cùng, trong các tuần xung quanh ngày [[21 tháng 12]]<ref>Ngày đông chí trong năm</ref> thì không có gì có thể phá vỡ bóng tối. Trong những ngày của giai đoạn cuối của mùa đông, những tia sáng mờ nhạt<ref>Ánh sáng mờ chỉ trong vài phút.</ref> đầu tiên chỉ xuất hiện ở đường chân trời trong vài phút mỗi ngày<ref name=":115" />, và sau đó thời gian này lại tăng dần<ref>Ngày tăng dần</ref> trong dạng ánh sáng lờ mờ trước rạng đông mỗi ngày cho đến khi nhìn thấy Mặt Trời mọc<ref name=":114" /> ở đường chân trời vào tháng 2.<ref name=":106" /> Ở vùng cực, độ dài ngày thay đổi rõ rệt.<ref group="gc">Vì nó ở vĩ độ cao nhất</ref>
== Tổng kết về các mùa ==
| |||