Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nguyễn Phúc Hồng Cai”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Thông tin nhân vật hoàng gia
| tên = NguyễnKiên PhúcThái Hồng Caivương
| native name = 堅太王
| tước vị = [[Vương (tước hiệu)|Vương gia]] [[nhà Nguyễn]]
| vợ = [[Bùi Thị Thanh và]]<br>[[Phan Thị Nhàn]].▼
| chức vị = Kiên Thái Vương
| thông tin con cái = ẩn▼
| tại vị = [[1846]] - [[1876]]
| đăng quang =
| tiền nhiệm = ''Không có''
| nhiếp chính =
| kế nhiệm = [[Đồng Khánh|Nguyễn Phúc Ưng Kỷ]]
| hôn phối =
| chồng =
▲| vợ = Bùi Thị Thanh và<br>Phan Thị Nhàn.
▲| thông tin con cái =
| con cái = [[Nguyễn Phúc Hồng Cai#Gia đình|5 người]]
| tên đầy đủ = Nguyễn Phúc Hồng Cai (阮福洪侅)
| tướcthụy vịhiệu đầy= đủThuần =Nghị PhúKiên Kiến QuốcThái Côngvương<ref>[http://4dw.net/royalark/annam7.php Phả hệ tộc Nguyễn Phúc của Christopher Buyers]</ref>,<br>Thuần Nghị Kiên Thái Vương.純毅堅太王
| hoàng tộc = [[nhà Nguyễn]]
| cha = [[ThiệuNguyễn TrịHiến Tổ]]<br/>Thiệu Trị hoàng đế
| mẹ = Quý tần Đinh[[Trương Thị HạnhVĩnh]]
| sinh = [[13 tháng 12]], [[1845]]
| nơi sinh = [[Huế]], [[Việt Nam]]
| mất = {{ngày mất và tuổi|1876|5|1415|1845|12|13}}
| nơi mất =
| ngày an táng =
| nơi an táng = [[Thiên Hoàng Long sơn]] (天皇龍山)
}}
'''Kiên Thái Vương 堅太王 Nguyễn Phúc Hồng Cai'''  hay '''Hường([[chữ Cai'''Hán]]:  '''阮福洪侅'''; ([[13 tháng 12]], [[1845]] - [[187615 tháng 5]], 5 tháng 11 năm Ất Tỵ âm lịch[[1876]]), ôngcòn làđược conbiết traiđến thứqua 26tôn củahiệu đức'''Kiên HiếnThái Tổvương''' Chương(堅太王), Hoànglà đếmột - vua [[Thiệuhoàng Trịtử]]. Mẹ[[nhà làNguyễn]], Tàiđược Nhân – '''Trương Thị Vĩnh'''.biết Ôngđến là phụ thân của ba vị vuaHoàng đế liên tiếp của triều đại lànày: [[Đồng Khánh]], [[Kiến Phúc]], và [[Hàm Nghi]].
 
Ông và con cháu (trừ hoảng tử trưởng -tức vuatức [[Đồng Khánh]]) lập nên ''phòng 26'' của ''Đệ Tam Chính Hệ  Nguyễn Phúc Tộc'', được ban cho bộ Đậu '''豆''' để đặt tên cho con cháu trong Phòng.▼
Thuở nhỏ, ông vốn chăm lo học hành, đức hạnh tốt, nên năm Ất Sửu 1865 được vua phong là Kiến Quốc Công. (Thông thường, với việc là con xếp thứ tự thấp thì chỉ được phong ban đầu là Quận công nhưng ông được phong Quốc Công vì vua cha thấy ông học hành nổi bật). Vốn bẩm tính nhân hậu, cần kiệm, hiếu học, mà lại biết tuân phép tắc, nên khi hay tin ông mất, vua vô cùng thương tiếc, cấp cho những đồ thờ trong cung để tỏ lòng ưu ái khác thường. Năm Ất Dậu [[1885]], vua Đồng Khánh lên ngôi, truy tôn ông là Thúc Phụ - Kiên Thái Vương. Ông là em trai của vua Tự Đức, vì vua Tự Đức không có con nên nhận 2 người con của Kiên Thái Vương làm con nuôi. Về sau 3 con trai của ông lên làm vua, đó là vua '''Kiến Phúc''', vua '''Hàm Nghi''' và vua '''Đồng Khánh'''.
 
== Tiểu sử ==
Dân gian Huế có câu ca: ▼
Kiên Thái vương Hồng Cai sinh vào năm Thiệu Trị thứ 5 (ngày [[13 tháng 12]] năm [[1845]]), là con trai thứ 25 của [[Nguyễn Hiến Tổ]] Thiệu Trị hoàng đế, mẹ ông là Tài nhân [[Trương Thị Vĩnh]] (張氏永), người [[Quảng Trị]]. Thuở nhỏ, ông vốn chăm lo học hành, đức hạnh tốt, nên năm Ất Sửu ([[1865]]) được [[Tự Đức]] phong là '''Kiên Quốc công''' (堅國公). Thông thường, với việc là con xếp thứ tự thấp thì chỉ được phong ban đầu là Quận công nhưng ông được phong Quốc công vì Tự Đức Đế thấy ông học hành nổi bật.
 
NgàyVốn 22-4bẩm nămtính Bínhnhân Týhậu, (15-5-1876)cần ôngkiệm, mấthiếu lúchọc, mớimà 31lại tuổi,biết đượctuân banphép thụytắc, lànên Thuầnkhi Nghịhay '''純毅'''.tin Tẩmông mộmất, củaTự ôngĐức tángĐế tạivô Dươngcùng Xuânthương tiếc, Hươngcấp Thủy,cho Thừanhững Thiên,đồ gầnthờ Khiêmtrong Lăngcung (lăngđể vuatỏ Tựlòng Đức)ưu vàái Tưkhác Lăngthường. (lăngThụy vualà Đồng'''Thuần KhánhNghị''' (純毅), được an táng tại huyện [[Hương Thủy]], phủ [[Thừa Thiên]]. Đây là một ngôi Lăng tuyệt đẹp, dẫu thời gian và mưa gió đã làm ngôi lăng xuống cấp nhiều, nhưng vẻ lộng lẫy của nó vẫn đáng để chúng ta ngưỡng mộ. Đặc biệt là nghệ thuật ghép mảnh sành sứ tại đây đạt mức tuyệt đỉnh. Ngôi lăng này còn có điểm đặc biệt mà không ngôi lăng mộ vua chúa nào ở Huế có, đó là: Lăng ngài Kiên Thái Vương có đến hai Bi đình (nhà bia) trước lăng. Đặc biệt nhất là xung quanh hai nhà bia này được đắp nổi phù điêu “Nhị[[Nhị Thậpthập Tứtứ Hiếu)hiếu]], kể về truyền thuyết 24 đức tính Hiếu Hạnh của con người.▼
''"Một nhà sinh được ba vua.'' ▼
 
Năm Ất Dậu ([[1885]]), [[Đồng Khánh]] lên ngôi, truy tôn ông là '''Ôn Nghị Kiên vương''' (溫毅堅王). Đến năm [[1888]], gia tặng làm '''Hoàng thúc phụ Kiên Thái vương''' (皇叔父堅太王).
''Vua còn, vua mất, vua thua chạy dài"'' ▼
 
▲Dân gian Huế có câu ca:
là để nói về hoàn cảnh gia đình đặc biệt của ông.▼
 
▲:''"Một nhà sinh được ba vua.''
▲Ông và con cháu (trừ hoảng tử trưởng-tức vua Đồng Khánh) lập nên phòng 26 của Đệ Tam Chính Hệ  Nguyễn Phúc Tộc, được ban cho bộ Đậu '''豆''' để đặt tên cho con cháu trong Phòng.
▲:''Vua còn, vua mất, vua thua chạy dài"'' 
 
▲Ngày 22-4 năm Bính Tý (15-5-1876) ông mất lúc mới 31 tuổi, được ban thụy là Thuần Nghị '''純毅'''. Tẩm mộ của ông táng tại Dương Xuân, Hương Thủy, Thừa Thiên, gần Khiêm Lăng (lăng vua Tự Đức) và Tư Lăng (lăng vua Đồng Khánh). Đây là một ngôi Lăng tuyệt đẹp, dẫu thời gian và mưa gió đã làm ngôi lăng xuống cấp nhiều, nhưng vẻ lộng lẫy của nó vẫn đáng để chúng ta ngưỡng mộ. Đặc biệt là nghệ thuật ghép mảnh sành sứ tại đây đạt mức tuyệt đỉnh. Ngôi lăng này còn có điểm đặc biệt mà không ngôi lăng mộ vua chúa nào ở Huế có, đó là: Lăng ngài Kiên Thái Vương có đến hai Bi đình (nhà bia) trước lăng. Đặc biệt nhất là xung quanh hai nhà bia này được đắp nổi phù điêu “Nhị Thập Tứ Hiếu), kể về truyền thuyết 24 đức tính Hiếu Hạnh của con người.
 
▲là để nói về hoàn cảnh gia đình đặc biệt của ông.
 
==Gia đình==
Ông có 2 người vợ là [[Bùi Thị Thanh]] (裴氏清, 1845 - 1900), thụy tặng làm ''Đoan Nhu Kiên Thái vương phi'' (端柔堅太王妃) và [[Phan Thị Nhàn]] (潘氏嫻; ? - 1889).
 
=== Con với bà Bùi Thị Thanh ===
* Cảnh Tông Thuần hoàng đế [[Đồng Khánh|Nguyễn Phúc Ưng Kỷ]] ([[1864]] - [[1889]阮福膺豉]), được vua [[Tự Đức]] Đế nhận làm con nuôi thứ 2. Năm [[1985|1885]] được đưa lên làm vua sau khi [[vua]] em cùng cha khác mẹ là [[Hàm Nghi]] thoát ly triều đình kéo cờ khởi nghĩa chống Pháp, niên hiệu là Đồng Khánh.
* Giản Tông Nghị hoàng đế [[Kiến Phúc|Nguyễn Phúc Ưng Đăng]] ([[1869阮福膺登]] – [[1884]]), được vua [[Tự Đức]] Đế nhận làm con nuôi thứ 3. Năm [[1883]] được đưa lên làm vua sau khi chú là vua [[Hiệp Hòa]] qua đời, niên hiệu là Kiến Phúc.
* Nguyễn Phúc Ưng Quyền ([[阮福膺𧯦; 1871]] - [[1901]]), có một con trai tên là [[Nguyễn Phúc Bửu Phong]]<ref>{{chú thích web | url = http://geneall.net/en/name/2078175/ung-quyen-prince-of-annam/ | tiêu đề = Ung Quyen, prince of Annam, * 1871 | author = | ngày = | ngày truy cập = 13 tháng 7 năm 2014 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>. Ông Phong sau này có một người con trai là Hoàng tùng đệ [[Nguyễn Phúc Vĩnh Cẩn]] (阮福永𧯢; sinh [[1914]]), người bạn tâm giao của vua [[Bảo Đại]] và là người được vuaBảo Đại tin tưởng nhất<ref>{{chú thích web | url = http://www.vnmilitaryhistory.net/index.php?topic=25931.30;wap2 | tiêu đề = Bảo Đại, hay là những ngày cuối cùng của vương triều An Nam | author = | ngày = | ngày truy cập = 17 tháng 5 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>. Ông Cẩn lấy bà Công nữ Nguyễn Hữu Bích Tiên là con của [[Tân Phong công chúa]] Nguyễn Phúc Chu Hoàn và ông [[Nguyễn Hữu Kham]], tức cháu ngoại vua [[Dục Đức]] <ref>{{chú thích web | url = http://geneall.net/en/name/2078180/nguyen-huu-bich-tien/ | tiêu đề = Nguyen Huu Bich Tien | author = | ngày = | ngày truy cập = 17 tháng 5 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>.
 
=== Con với bà Phan Thị Nhàn ===
* Xuất Đế [[Hàm Nghi|Nguyễn Phúc Ưng Lịch]] ([[1971|1871]] - [[1943]阮福膺𨇗]), được đưa lên làm vuaHoàng đế sau khi vua anh là [[Kiến Phúc]] qua đời, niên hiệu là Hàm Nghi. Sau này thoát ly triều đình kéo cờ khởi nghĩa chống Pháp.
* Ông còn một người con trai thứ năm khôngKhông rõ tên, có một con tên [[Nguyễn Phúc Bửu Trác.]]<ref>{{chú thích web | url = http://geneall.net/en/name/2078185/ung-prince-of-annam/ | tiêu đề = Ung, prince of Annam | author = | ngày = | ngày truy cập = 13 tháng 7 năm 2014 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
 
== Tham khảo ==
{{tham khảo}}
 
* [[Đại Nam thực lục]]
* Nguyễn Phước tộc thế phả.
* [[Đại Nam liệt truyện]] - Truyện các Hoàng tử
 
==Liên kết ngoài==
*[http://4dw.net/royalark/annam.php Phả hệ tộc Nguyễn Phúc] của Christopher Buyers
 
{{sơ khai nhân vật hoàng gia Việt Nam}}
 
{{Thời gian sống|sinh=1845|mất=1876}}
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Nguyễn_Phúc_Hồng_Cai”