Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Gia Luật Sở Tài”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→Tham khảo: AlphamaEditor, Restructure category + change Thể loại:Mất 1243 by Thể loại:Mất năm 1243, + change Thể loại:Mất 1244 by Thể loại:Mất năm 1244, Executed time: 00:00 using AWB |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
[[Tập tin:Yelu Chu Cai - Guta Park.jpg|nhỏ|150px|Một bức tượng của Gia Luật Sở Tài tại công viên Guta ở [[Cẩm Châu, Liêu Ninh]]]]
== Tiểu sử ==
Ông là cháu tám đời của quốc vương nước [[Đông Đan]] là [[
== Binh nghiệp ==
Vào năm [[1214]], [[Thành Cát Tư Hãn]] đang tìm cách để thu phục nhân tài và có nghe người ta nói về
Khi gặp mặt
▲Vào năm [[1214]], [[Thành Cát Tư Hãn]] đang tìm cách để thu phục nhân tài và có nghe người ta nói về Da Luật Sở Tài. Da Luật Sở Tài nguyên là dòng dõi hoàng tộc [[Khiết Đan]] [[nhà Liêu]], có học thức uyên bác, học được tri thức [[Nho giáo|Nho]], [[Đạo giáo|Đạo]], [[Phật giáo|Phật]] của [[người Hán]]. Thành Cát Tư Hãn ra lệnh cho quân sĩ mời bằng được Da Luật về triều kiến và sau khi đi hàng ngàn [[dặm Anh|dặm]] [[đường giao thông|đường]], [[tháng sáu|tháng 6]] năm [[1218]], Da Luật đã đến tiếp kiến Thành Cát Tư Hãn. Da Luật đã sớm nhận biết được dân tộc Mông Cổ đang trên đà phát triển nên ông quyết tâm qua Mông Cổ để thực hiện lý tưởng của mình. Sự gặp mặt này đã có ảnh hưởng lớn đến công cuộc xây dựng triều đại Mông - Nguyên.
▲Khi gặp mặt Da Luật, thấy ông có dáng người cao, tai vuông, mắt sáng ngời, tiếng sang sảng, râu dài đến ngực, Thành Cát Tư Hãn đã đặt ngay tên cho ông là "Ông râu dài". Sau khi đàm đạo với Da Luật khá lâu, Thành Cát Tư Hãn đã bộc bạch, ý rằng muốn đánh đuổi vua [[Kim Tuyên Tông]] để chiếm trọn thành Bắc Kinh để báo thù cho người Khiết Đan. Nhưng Da Luật thành thực trả lời rằng cha ông và ông đều làm quan cho vua Kim, lẽ nào Da Luật lại dám phản nghịch thù địch lại cha và vua. Nghe câu này, Thành Cát Tư Hãn không khó chịu mà còn đánh giá ông là người có nghĩa, trung thực, mà lại đang có lòng hướng về Mông Cổ với mình nên Thành Cát Tư Hãn đã quyết định giữ Da Luật lại làm mưu sĩ.
Nhưng sau một thời gian dài và nhiều lần thăm dò, Thành Cát Tư Hãn đã tin tưởng hơn vào Da Luật, nên đã để ông làm Tể phụ cho con trai thứ ba của mình. Căn cứ vào chiến tích, người con thứ ba đã lên ngôi thay Thành Cát Tư Hãn khi ông này [[chết]]. [[Oa Khoát Đài
▲Da Luật đã đi theo nhà vua hầu cận, nhưng do Thành Cát Tư Hãn vẫn đang có ý cảnh giác, đề phòng những thuộc hạ không phải người Mông Cổ nên trên đường đi chinh phạt phía Tây, Da Luật mới chỉ như một người làm thơ và thầy bói chiêm tinh. Điều làm ông cảm thấy thất vọng là ông không có cách nào để ngăn cản những hành động tàn bạo dã man trái với tư tưởng nhân nghĩa Nho gia và địa vị nhà vua xếp cho ông vẫn chưa xứng với tài năng.
Năm [[1232]], một đại tướng Mông Cổ tấn công kinh đô [[Khai Phong|Biện Kinh]] của triều Kim và quân Mông Cổ đã bị người Kim chống trả ác liệt, khiến tướng sĩ Mông Cổ chết nhiều, vị đại tướng này đã đề nghị Nguyên Thái Tông
▲Nhưng sau một thời gian dài và nhiều lần thăm dò, Thành Cát Tư Hãn đã tin tưởng hơn vào Da Luật, nên đã để ông làm Tể phụ cho con trai thứ ba của mình. Căn cứ vào chiến tích, người con thứ ba đã lên ngôi thay Thành Cát Tư Hãn khi ông này [[chết]]. [[Oa Khoát Đài|Nguyên Thái Tông]], vị vua mới này khác vua cha, 13 năm trên ngôi vua không chỉ đi chinh phạt mà còn có ý thức xây dựng một xã hội thái bình, yên ổn.
Vào thời Thái Tông,
▲Năm [[1232]], một đại tướng Mông Cổ tấn công kinh đô [[Khai Phong|Biện Kinh]] của triều Kim và quân Mông Cổ đã bị người Kim chống trả ác liệt, khiến tướng sĩ Mông Cổ chết nhiều, vị đại tướng này đã đề nghị Nguyên Thái Tông "làm cỏ" kinh thành Biện Kinh để trả thù cho quân sĩ. Thái Tông ban đầu cũng đồng tình theo ý của viên tướng này nhưng Da Luật đã dùng lý lẽ can gián liên tiếp và Thái Tông nghe ra, cuối cùng chỉ cho giết những người là tay chân của vua Kim. Sự can gián của Da Luật đã cứu sống hơn một triệu rưởi dân vô tội trong thành Biện Kinh.
Nãi Mã Chân không dám động thủ. Lúc bấy giờ
▲Vào thời Thái Tông, Da Luật đã được nhà vua tín nhiệm, ông đem hết tài trí báo đáp. Thành tựu mà Nguyên Thái Tông có được đã vượt qua những nhà thống trị mà không phải là người Hán khác. Thái Tông làm vua được 13 năm thì qua đời. Chiêu Từ [[hoàng hậu]] [[Nãi Mã Chân]] lên nắm quyền, tin vào một tên thương gia người [[Tây Vực]], cấp cho hắn một giấy khống chỉ. Da Luật can gián và hoàng hậu hạ lệnh: "Ai dám can sẽ bị chặt tay". Nhưng ông nhất định không chấp thuận "''...Tôi chết thì chết cũng không sợ, huống chi chặt cánh tay..."''
Năm [[1330]],
▲Nãi Mã Chân không dám động thủ. Lúc bấy giờ Da Luật tuổi cũng đã cao, mang nhiều bệnh, phu nhân mới qua đời, việc nước việc nhà càng làm ông phiền muộn hơn. Năm 1244, năm thứ 3 đời Hoàng hậu Nãi Mã Chân, Da Luật đã ôm hận qua đời, hưởng thọ 55 tuổi.
▲Năm [[1330]], năm thứ nhất đời vua [[Đáp Lạt Ma Bát Lạt|Nguyên Thuận Tông]], triều đình Mông Cổ truy phong ông làm Thái Sư - Thượng trụ quốc - Quảng Ninh Vương, thụy Văn Chánh.
== Tiểu thuyết hoá ==
Trong truyện này ông chỉ xuất hiện một đoạn rất ngắn khi đến [[Nhà Tống|Nam Tống]] gặp con trai mình là [[Gia Luật Tề]] và bị [[Hoàn Nhan Bình]] tấn công.
|