Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tutankhamun”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n fixes, replaced: cite → chú thích (3),   → (2)
Đã lùi về phiên bản 26253321 bởi Trantrongnhan100YHbot (thảo luận): Ok. (TW)
Dòng 29:
 
Sự kiện [[Howard Carter]] cùng [[George Herbert]], huân tước thứ năm của Carnarvon<ref>
{{chú thích web |url=http://www.highclerecastle.co.uk/egypt/egyptintro.html |title=The Egyptian Exhibition at Highclere Castle |deadurl=yes |archiveurl=http://web.archive.org/web/20100903153628/http://www.highclerecastle.co.uk/egypt/egyptintro.html |archivedate=ngày 3 tháng 9 năm 2010 |accessdate=ngày 21 tháng 10 năm 2013}}</ref><ref>Hawass, Zahi A. ''The golden age of Tutankhamun: divine might and splendor in the New Kingdom''. American Univ in Cairo Press, 2004.</ref> phát hiện ra lăng mộ gần như còn nguyên vẹn của Tutankhamun vào năm 1922 đã tạo nên một cơn chấn động trên toàn thế giới. Nó đã khơi dậy lại sự quan tâm của công chúng đối với [[Ai Cập cổ đại]], và [[mặt nạ mai táng]] của Tutankhamun, ngày nay nằm tại [[bảo tàng Cairo]], đã trở thành một biểu tượng nổi tiếng. Triển lãm các hiện vật từ ngôi mộ của ông đã diễn ra khắp nơi trên thế giới. Vào tháng 2 năm 2010, kết quả xét nghiệm ADN khẳng định rằng ông là con trai của [[Akhenaten]] (xác ướp [[KV55]]) với một người em gái và cũng là vợ của Akhenaten (xác ướp KV35YL), hiện vẫn chưa xác định được danh tính và được biết với tên gọi "Quý Bà trẻ", xác ướp của bà được tìm thấy trong ngôi mộ [[KV35]].<ref name="Hawass2010">{{chú thíchcite journal |last=Hawass |first=Zahi |url=http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=185393 |title=Ancestry and Pathology in King Tutankhamun's Family |work=[[JAMA (journal)|The Journal of the American Medical Association]] |date=ngày 17 tháng 2 năm 2010 |volume=303 |number=7 |pages=638–647 |deadurl=no |accessdate=ngày 21 tháng 10 năm 2013|display-authors=etal}}</ref>
 
==Cuộc đời==
Tutankhamun là con trai của [[Akhenaten]] (trước đây là [[Amenhotep IV]]) với một trong những em gái của Akhenaten,<ref name="autogenerated640">{{chú thíchcite journal |last=Hawass |first=Zahi |url=http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=185393 |title=Ancestry and Pathology in King Tutankhamun's Family |work=[[JAMA (journal)|The Journal of the American Medical Association]] |date=ngày 17 tháng 2 năm 2010 |volume=303 |number=7 |pages=640–641 |deadurl=no |accessdate=ngày 21 tháng 10 năm 2013|display-authors=etal}}</ref> hoặc có lẽ một trong những người em họ của ông ta.<ref>{{chú thích báo|last=Powell|first=Alvin|title=A different take on Tut|url=http://news.harvard.edu/gazette/story/2013/02/a-different-take-on-tut/?utm_source=SilverpopMailing&utm_medium=email&utm_campaign=02.12.13.xxx%2520%281%29|accessdate=ngày 12 tháng 2 năm 2013|newspaper=Harvard Gazette|date=ngày 12 tháng 2 năm 2013}}</ref> Khi là một hoàng tử, ông đã được biết đến với tên gọi Tutankhaten.<ref name="carlos.emory.edu">{{chú thích web |title=Classroom TUTorials: The Many Names of King Tutankhamun |url=http://carlos.emory.edu/PDF/Classroom_TUTorial_Names_of_Tut.pdf |format=pdf |website=[[Michael C. Carlos Museum]] |accessdate=ngày 10 tháng 7 năm 2013}}</ref> Ông lên ngôi vào năm 1333 TCN, khi mới lên chín hoặc mười tuổi, với vương hiệu là Nebkheperure.<ref name="carlos.emory.edu"/> Ông có một bảo mẫu tên là [[Maia (bảo mẫu)|Maia]], và bà được biết đến từ ngôi mộ của mình tại Saqqara.<ref>{{chú thích web|title=Egypt Update: Rare Tomb May Have Been Destroyed|url=http://news.sciencemag.org/2011/02/egypt-update-rare-tomb-may-have-been-destroyed|work=Science Mag|accessdate=ngày 1 tháng 11 năm 2013}}</ref> Một thầy giáo nhiều khả năng có tên là [[Sennedjem (vương triều thư 18)|Sennedjem]].
 
Khi ông trở thành vua, ông đã kết hôn với người chị cùng cha khác mẹ với mình, [[Ankhesenpaaten]], bà sau đó đổi tên thành [[Ankhesenamun]]. Họ có hai người con gái với nhau nhưng đều bị chết yểu.<ref name="Hawass2010" /> Nghiên cứu chụp cắt lớp vi tính được thực hiện vào năm 2011 cho thấy một người con gái đã mất khi đang ở tháng thứ 5-6 của thai kì và người còn lại đang ở tháng thứ 9 của thai kỳ. Không có bằng chứng nào trong cả hai cả [[xác ướp]] cho thấy dấu vết của các dị tật bẩm sinh hoặc một nguyên nhân dẫn đến cái chết.<ref>Hawass, Zahi and Saleem, Sahar N. "Mummified daughters of King Tutankhamun: Archaeological and CT studies." ''The American Journal of Roentgenology'' 2011. Vol 197, No. 5, pp. W829–836.</ref>
Dòng 58:
Không có bất cứ ghi chép nào còn hiện còn tồn tại đến ngày nay về những ngày đời của Tutankhamun. Điều gì gây ra cái chết của Tutankhamun đã là chủ đề của nhiều cuộc tranh luận. Nhiều nghiên cứu khoa học đã được tiến hành để nhằm tìm ra nguyên nhân gây ra cái chết của ông. Có một số bằng chứng đã được nhà [[vi sinh vật học]] Harvard Ralph Mitchell nêu ra rằng ông có thể được chôn cất một cách vội vã. Mitchell đã phát biểu rằng những đốm màu nâu sẫm trên những bức tường được trang trí trong phòng chôn cất của Tutankhamun cho thấy ông đã được chôn cất ngay trước khi màu sơn có thể khô.<ref>{{chú thích web|url=http://www.history.com/news/was-king-tut-buried-in-a-hurry|title=Was King Tut Buried in a Hurry?|work=History.com}}</ref>
 
Thông qua việc tiến hành [[chụp cắt lớp vi tính]] vào năm 2005 đã cho thấy ông đã bị gãy chân trái<ref>{{chú thích web|last=Hawass|first=Zahi|title=Tutankhamon, segreti di famiglia|url=http://www.nationalgeographic.it/dal-giornale/2010/09/03/news/tutankhamon_segreti_di_famiglia-96415/|work=National Geographic|accessdate=ngày 2 tháng 6 năm 2013}}</ref>, không lâu trước khi ông qua đời, và nó đã bị nhiễm trùng. Phân tích DNA được tiến hành năm 2010 cho thấy sự xuất hiện của bệnh sốt rét trong cơ thể của ông, dẫn đến giả thuyết cho rằng bệnh sốt rét và [[bệnh Köhler]] đã dẫn đến cái chết của ông.<ref>{{chú thích báo |last=Roberts |first=Michelle |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/8516425.stm |date=ngày 16 tháng 2 năm 2010 |accessdate=ngày 12 tháng 3 năm 2010 |publisher=BBC News |title='Malaria' killed King Tutankhamun}}</ref> Vào ngày 14 tháng 9 năm 2012, [[hãng tin ABC]] đã đưa tin về một giả thuyết khác nữa cho cái chết của Tutankhamun, nó được phát triển bởi bác sĩ phẫu thuật [[Hutan Ashrafian]] ở Đại học Hoàng gia London, ông tin rằng bệnh động kinh thùy thái đã gây ra một cú ngã chết nguời và khiến cho chân trái của Tutankhamun bị gãy.<ref name="epilepsy">{{chú thích báo|url=http://abcnews.go.com/blogs/health/2012/09/14/mystery-of-king-tuts-death-solved/<!--Original chú thíchcite: http://news.yahoo.com/mystery-king-tuts-death-solved-231623455--abc-news-health.html-->|title=Mystery of King Tut's death solved?|work=[[ABC News]]|last=Rosenbaum|first=Matthew|date=ngày 14 tháng 9 năm 2012|deadurl=no |accessdate=ngày 21 tháng 10 năm 2013}}</ref>
 
Nghiên cứu được các nhà khảo cổ, X-quang, và di truyền học, tiến hành vào năm 2005 thông qua việc chụp CT những xác ướp được tìm thấy chỉ ra rằng ông không qua đời bởi một cú đánh vào đầu, như những suy nghĩ trước đây.<ref name="hawass">{{chú thích web |url=http://ngm.nationalgeographic.com/2010/09/tut-dna/hawass-text |title=King Tut's Family Secrets |work=National Geographic |date=September 2010 |deadurl=no |accessdate=ngày 21 tháng 10 năm 2013}}</ref> Những hình ảnh CT mới đã chỉ ra các khiếm khuyết bẩm sinh vốn phổ biến hơn ở những đứa trẻ sinh ra từ sự loạn luân như việc ông có dấu hiệu mắc chứng [[hở hàm ếch]] cùng với những khuyết tật bẩm sinh khác.<ref>{{chú thích web |url=http://ngm.nationalgeographic.com/2010/09/tut-dna/hawass-text/8 |title=King Tut's Family Secrets |work=National Geographic |date=September 2010 |accessdate=ngày 11 tháng 10 năm 2010}}</ref>
Dòng 98:
 
{{Các pharaon Ai Cập}}
 
{{thể loại Commons|{{PAGENAME}}}}▼
 
[[Thể loại:Lời nguyền]]
Hàng 109 ⟶ 107:
[[Thể loại:Tân Vương quốc]]
[[Thể loại:Pharaon]]
 
▲{{thể loại Commons|{{PAGENAME}}}}
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Tutankhamun”