Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “CERN”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Nhantdn (thảo luận | đóng góp)
407 sửa đổi
n Đổi 'nguyên tử' thành 'hạt nhân'
n replaced: vật lí → vật lý (4), Vật lí → Vật lý using AWB
Dòng 20:
[[Tập tin:CERN1999.png|phải|nhỏ|54 năm sau khi sáng lập, thành viên của CERN tăng lên 20 nước, 18 trong số đó là thành viên [[Liên minh châu Âu|EU]] tính đến năm 2008]]
{{FixBunching|end}}
'''Tổ chức Nghiên cứu Hạt nhân châu Âu''' ({{lang-fr|Organisation Européenne pour la Recherche Nucléaire}}), ({{lang-en|European Organization for Nuclear Research}}), được biết đến như '''CERN''', ({{IPA-fr|sɛʀn}}), {{pron-en|ˈsɜrn}} (viết tắt của '''Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire'''), là [[phòng thí nghiệm]] [[vật lý hạt|vật lí hạt]] lớn nhất thế giới, nằm ở phía Tây Bắc ngoại ô [[Genève|Geneva]], trên đường biên giới [[Pháp]]-[[Thụy Sĩ|Thuỵ Sĩ]], được sáng lập năm 1954.<ref name="foundation"/> Tổ chức gồm 20 quốc gia châu Âu thành viên, và là nơi làm việc của khoảng 2,600 nhân viên, cũng như 7,931 [[nhà khoa học]] và [[kỹ sư|kĩ sư]] (đại diện cho 580 trường đại học và tổ chức nghiên cứu và 80 quốc gia).
 
Nhiệm vụ chính của CERN là cung cấp máy gia tốc hạt và các thiết bị phục vụ cho nghiên cứu vật lílý hạt. Một lượng lớn thí nghiệm đã được các phòng thí nghiệm liên quốc gia thực hiện tại CERN để sử dụng chúng. CERN cũng là nơi khai sinh ra [[World Wide Web]]. Trụ sở chính tại [[Meyrin]] cũng có một trung tâm máy tính lớn với khả năng xử lí dữ liệu siêu hạng để phân tích số liệu thí nghiệm, và để có thể sử dụng để nghiên cứu ở bất kì đâu, chúng đã, đang và tiếp tục là một trung tâm [[mạng diện rộng]] chính.
 
Là một tổ chức liên quốc gia, lãnh thổ của CERN không chính thức thuộc về Thuỵ Sĩ hay Pháp về mặt pháp lí.<ref>http://dsu.web.cern.ch/dsu/ls/MissionE.htm</ref> Các nước thành viên đóng góp cho CERN trong năm 2008 là khoảng 1 tỉ [[franc Thuỵ Sĩ]] (tương đương 664 triệu [[Euro]], khoảng 13,8 nghìn tỉ [[Đồng (tiền)|VNĐ]]).<ref>[http://dg-rpc.web.cern.ch/dg-rpc/Scale.html CERN Website - Resources Planning and Control]</ref>
Dòng 28:
Hiệp định sáng lập CERN được kí kết vào ngày [[29 tháng 9]] năm [[1954]] bởi 11 quốc gia [[Tây Âu]].<ref name="foundation"/> CERN là từ viết tắt của ''Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire'' (Hội đồng Nghiên cứu hạt nhân châu Âu), là một hội đồng lâm thời nhằm mục đích thành lập phòng thí nghiệm, được sáng lập bởi chính phủ của 11 quốc gia. Cái tên viết tắt này vẫn được sử dụng cho phòng thí nghiệm sau khi hội đồng lâm thời tan rã, mặc dù tên chính thức đã được đổi lại là ''Organisation Européenne pour la Recherche Nucléaire'' (Tổ chức Nghiên cứu hạt nhân châu Âu) năm 1954.<ref>[http://public.web.cern.ch/Public/Content/Chapters/AboutCERN/WhatIsCERN/CERNName/CERNName-en.html The CERN Name], on the CERN website. Truy cập 25 tháng 10 năm 2006.</ref> Theo [[Lew Kowarski]], nguyên giám đốc của CERN, khi đổi tên, tên viết tắt đáng lẽ ra là OERN, nhưng nó có vẻ bất tiện khi phát âm. [[Werner Heisenberg]] phát biểu: "Nhưng tên viết tắt vẫn cứ là CERN mặc dù không viết tắt cho tên".{{Fact|date=tháng 11 năm 2007}}
 
Ngay sau khi được thành lập, phòng thí nghiệm không chỉ nghiên cứu trong phạm vi năng lượng hạt nhân mà tập trung sâu vào vật lílý hạt. Bởi thế, phòng thí nghiệm do CERN điều hành thường được biết đến với tên '''Phòng thí nghiệm Vật lílý hạt châu Âu''' (''Laboratoire européen pour la physique des particules'').
=== Một số thành tựu khoa học ===
Nhiều thành tựu quan trọng trong lĩnh vực vật lílý hạt đã được tạo ra qua những thí nghiệm tại CERN. Trong đó bao gồm
* 1973: Tìm ra [[dòng điện trung tính]] trong buồng bọt [[Gargamelle]].<ref name="gargamelle">[http://public.web.cern.ch/public/en/About/History73-en.html cern]</ref>
* 1983: Tìm ra [[Boson Z]] trong thí nghiệm [[UA1]] và [[UA2]].<ref name="wz">[http://public.web.cern.ch/public/en/About/History83-en.html cern]</ref>
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/CERN”