Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vệ Thanh”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
n replaced: kí → ký (4), kí, → ký, (5), kí]] → ký]] using AWB
Dòng 5:
Mẹ của Vệ Thanh là [[Vệ Ẩu]], nguyên là vợ lẽ của Bình Dương hầu [[Tào Thọ]], chú dượng của [[Hán Vũ Đế]]. Mẹ bà vốn đa tình, trước khi làm vợ Tào Thọ đã đi ngoại tình với người khác, sinh được 1 trai 3 gái. Đến khi về với Bình Dương hầu, bà lại tư thông với gia nô trong phủ là Cấp sự [[Trịnh Quý]] và sinh ra Vệ Thanh. Lúc vừa chào đời, Vệ Thanh đã bị đuổi ra khỏi phủ Bình Dương hầu, về sống với cha là Trịnh Quý và bị bắt đi chăn cừu. Tuy nhiên chỉ vài năm sau, vợ cả của [[Trịnh Quý]] hạ sinh con và ghét bỏ Vệ Thanh, do đó ông trở về Bình Dương hầu phủ với mẹ và từ đó theo họ Vệ của mẹ, nhưng do không phải con Bình Dương hầu nên phải làm gia nô.
 
Sau khi đến tuổi trưởng thành, Vệ Thanh làm mã phu, đi theo hầu [[Bình Dương Công chúa (nhà Hán)|Bình Dương công chúa]], vốn là vợ cả của [[Tào Thọ]]. Khi Bình Dương Công chúa ra ngoài đều có Vệ Thanh cưỡi ngựa đi theo bảo vệ<ref name="zh.wikisource.org">{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kíký Tư Mã Thiên, quyển 111, Vệ tướng quân phiêu kị tướng quân liệt truyện|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7111|accessdate=7/1/2013}}</ref><ref name="ReferenceA">{{chú thích web|author=Ban Cố|title=Hán thư, quyển 55: Vệ Thanh Hoắc Khứ Bệnh truyện|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E6%BC%A2%E6%9B%B8/%E5%8D%B7055}}</ref>.
 
== Được trọng dụng ==
 
Mùa xuân năm 139 TCN, chị khác cha của Vệ Thanh là [[Vệ Tử Phu]] được nạp làm cung phi cho [[Hán Vũ Đế]]<ref name="ReferenceB">{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kíký Tư Mã Thiên, quyển 111, Vệ tướng quân phiêu kị tướng quân liệt truyện|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7111|accessdate=07/01/2013}}</ref>, Vệ Thanh cũng được vào cung làm chức Cấp sự kiến chương doanh, làm việc ở cung Kiến Chương.
 
Vũ Đế ngày càng sủng ái Vệ Tử Phu khiến hoàng hậu [[Trần Kiều]] vô cùng đố kị. Để trả thù, mẹ Trần Hoàng hậu là [[Quán Đào]] công chúa cho bắt nhốt Vệ Thanh vào ngục tống giam, chuẩn bị giết ông. May thay người bạn thân của Vệ Thanh là [[Công Tôn Ngao]] cứu thoát. [[Hán Vũ Đế]] biết được tin này, rất tức giận, bèn theo ý của Vệ Tử Phu, triệu tập Vệ Thanh, thấy người cao lớn, giỏi võ nghệ, bèn cho làm Kiến Chương giám, thống lĩnh đội cận vệ, hàm Thị trung và thăng Vệ Tử Phu làm phu nhân, đồng thời chọn người anh trưởng của Vệ Thanh là [[Vệ Trường Quân]] làm Thị trung.
Dòng 15:
Theo sự tích, một lần Vệ Thanh vào cung, gặp một người tội phạm. Người này thấy cốt cách của Vệ Thanh, đoán rằng về sau Vệ Thanh sẽ được phong hầu.
 
Về sau, do muốn hạn chế quyền lực của thân tộc họ Lưu nên Vũ Đế ngày càng trọng dụng thân tín bên ngoại thích. Do đó Vệ Thanh càng được tin tưởng, thăng dần tới chức Thái Trung đại phu<ref name="ReferenceB"/>. Về sau Vũ Đế phế truất Trần Hoàng hậu và lập Vệ Tử Phu làm hoàng hậu, nên nhà họ Vệ cũng được hiển quý<ref>{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kíký, quyển 49: Ngoại thích thế gia|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7049|accessdate=01/07/2013}}</ref>.
 
Năm 129 TCN, chồng của Bình Dương công chúa là Tào Thọ qua đời, công chúa muốn cải giá. Có người khuyên công chúa lấy Vệ Thanh, nhưng công chúa ngần ngại vì Vệ Thanh vốn chỉ là thị vệ trong nhà mình, bèn đi gặp [[Vệ Tử Phu|Vệ hoàng hậu]] hỏi ý kiến. Vệ hoàng hậu lập tức tán thành, muốn gia đình mình với hoàng tộc càng thân thiết hơn, bèn nói lại với [[Hán Vũ Đế]]. Vũ Đế rất mừng vì việc này, bèn hạ chiếu cho Vệ Thanh kết duyên với công chúa Bình Dương. Trước đó Vệ Thanh đã có ba người con trai là [[Vệ Kháng]], [[Vệ Bất Nghi]] và [[Vệ Đăng]], sau cũng có với Bình Dương thêm một người con gái.
Dòng 51:
== Qua đời ==
 
Do lập được chiến công hiển hách trong [[chiến tranh Hán-Hung Nô|chiến tranh với Hung Nô]] nên Vệ Thanh liên tiếp được hậu thưởng. Đến cuối đời, phong ấp của ông đã lên tới 20200 hộ<ref>Con số này được lấy từ Hán thư, còn theo sử kíký, phong ấp của Vệ Thanh chỉ có 16700 hộ</ref>.
 
Những năm cuối đời, Vệ Thanh cũng tiếp tục được thăng chức và mở rộng quyền hành. Năm 117 TCN, Hán Vũ Đế bỏ chức thái úy, giao luôn cho Vệ Thanh (đang làm Đại tư mã) quyền Thái úy<ref>{{chú thích web|author=Ban Cố|title=Hán thư, quyển 19: Bách quan công khanh biểu|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E6%BC%A2%E6%9B%B8/%E5%8D%B7007|accessdate=02/07/2013}}</ref>, quyền lực ngang bằng với tể tướng. [[Hán Vũ Đế]] còn muốn các đại thần bái lạy Vệ Thanh<ref>{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kíký, quyển 120: Cấp Trịnh liệt truyện|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7120|accessdate=02/07/2013}}</ref> nhưng đại thần Cấp Ảm không chịu. Vệ Thanh thấy vậy chẳng những không giận mà còn kính trọng Cấp Ảm.
 
Năm 106 TCN, Vệ Thanh lâm bệnh qua đời, được truy tặng thụy hiệu là Trường Bình Liệt hầu. Tính từ khi được sung vào cung năm 139 TCN đến khi mất, ông hoạt động được hơn 30 năm, không rõ bao nhiêu tuổi. Thi hài ông được an táng cùng Bình Dương Công chúa ở núi Tượng Lô.
Dòng 61:
== Đánh giá ==
 
Dường như [[Tư Mã Thiên]] không mấy có thiện cảm với Vệ Thanh và Hoắc Khứ Bệnh. Trong [[Sử kíký Tư Mã Thiên|Sử kíký]], ''Vệ Tướng quân Phiêu kị tướng quân liệt truyện'', Tư Mã Thiên cho rằng Vệ Thanh vốn dĩ là ngoại thích, xuất thân thấp hèn, là đứa con không chính thống, chỉ nhờ vào thế lực của hoàng hậu mà được trọng dụng, thậm chí còn miêu tả ông như một con người có tác phong mềm yếu và không đánh giá cao chiến công của ông. Các sử giá đời sau cũng đánh giá [[Tư Mã Thiên]] đối với Vệ Thanh có thái độ bất công, có thể là do sự uất ức của ông này trong vụ việc của Lý Quảng Lợi<ref>Lý Quảng Lợi là anh vợ Hán Vũ Đế, thuộc dòng ngoại thích. Lý Quảng Lợi và Lý Lăng bị thua quân [[Hung Nô]], [[Hán Vũ Đế]] và các quan cho rằng tội trạng thuộc về Lý Lăng. Chỉ mình Tư Mã Thiên bênh vực. Hán Vũ Đế bèn thiến Thiên</ref> mà có sự căm ghét đối với những người thuộc ngoại thích. Thậm chí Tư Mã Thiên còn ám chỉ việc ông được trọng dụng không phải do tài năng mà do thế lực hoàng hậu trong mục Nịnh hạnh truyện<ref>{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kíký, quyển 125: Nịnh hạnh liệt truyện|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7125|accessdate=02/07/2013}}</ref>.
 
Tuy nhiên trong phần Hoài Nam Hành Sơn liệt truyện, Tư Mã Thiên lại đánh giá cao phẩm chất của Vệ Thanh qua việc việc viết việc thủ hạ của Hoài Nam vương khen ngợi tính cách của ông<ref>{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kíký, quyển 118: Hoài Nam Hành Sơn liệt truyện|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7118|accessdate=02/07/2013}}</ref>. Nhiều tướng lĩnh nổi danh đời sau như [[Tào Chương]] (đời [[Tam Quốc]], con trai [[Tào Tháo]]), [[Lý Tịnh|Lý Tĩnh]] (đời [[nhà Đường]]) hay [[Nhạc Phi]], [[Tông Trạch]], [[Tô Tuấn]] (cha [[Tô Đông Pha]]) (đời [[nhà Tống]]), [[Thích Kế Quang]] (đời [[nhà Minh]]) đều đánh giá cao về công lao, tài năng cầm quân và phẩm chất của Vệ Thanh.
 
== Gia đình ==
Dòng 92:
*[[Tư Mã Thiên]]
== Tham khảo ==
*[[Sử kíký Tư Mã Thiên]], các thiên:
**''Vệ tướng quân Phiêu kị tướng quân liệt truyện''
**''Cấp Trịnh liệt truyện''
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Vệ_Thanh”