Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Kiều Công Hãn”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n replaced: kí → ký using AWB
Dòng 5:
Kiều Công Hãn xuất thân từ một dòng họ có thế lực lớn ở Phong Châu ([[Phú Thọ]]). Ông là con của Kiều Công Chuẩn, anh trai sứ quân [[Kiều Thuận]] và là cháu nội của [[Kiều Công Tiễn]], người Phong Châu. Theo thần tích, ông còn có tên gọi khác là Kiều Tri Hựu.
 
Năm [[937]], [[Kiều Công Tiễn]] giết chết [[Dương Đình Nghệ]], nắm lấy quyền bính, tự xưng là Tiết độ sứ. Kiều Công Hãn không theo ông nội mà mang quân vào châu Ái theo [[Ngô Quyền]]. Một thời gian sau, Ngô Quyền giết Kiều Công Tiễn rồi [[trận Bạch Đằng (938)|đánh thắng]] quân [[Nam Hán]] sang giúp Công Tiễn. Tương truyền, Kiều Công Hãn là người hiến kế cho Ngô Quyền cắm cọc xuống sông Bạch Đằng trong trận thủy chiến năm 938.<ref>{{Chú thích web|url=http://news.zing.vn/nguoi-hien-ke-cho-ngo-quyen-cam-coc-xuong-song-bach-dang-post727761.html|title=Người hiến kế cho Ngô Quyền cắm cọc xuống sông Bạch Đằng}}</ref>
 
Ông phục vụ nhà Ngô và được phong làm thứ sử Phong châu<ref name="tienbien">Ngô Thì Sĩ. 1800. Đại Việt sử ký tiền biên. Bản khắc triều Tây Sơn. Ngô Thì Nhậm hiệu đính. Dương Thị The, Lê Văn Bảy, Nguyễn Thị Thảo, Phạm Thị Thoa dịch chú. Lê Duy Chưởng hiệu đính. Nhà xuất bản KHXH. Hà Nội. 1997. tr.146.</ref>.
Dòng 12:
Theo Đại Việt sử ký tiền biên, khi [[Ngô Xương Văn]] mất, các tướng dưới quyền là [[Lã Xử Bình]] và Thứ sử Phong Châu Kiều Công Hãn tranh nhau lên thay... Năm 966, [[Lã Xử Bình|Ngô Xử Bình]], Kiều Tri Hựu, Thứ sử châu Vũ Ninh là [[Dương Huy]], Nha tướng là [[Đỗ Cảnh Thạc]] lại tranh nhau lên ngôi. Trong nước khắp nơi nổi loạn, ai nấy đều chiếm cứ quận ấp, mưu thôn tính lẫn nhau<ref name="tienbien"/> Sách Khâm định Việt sử Thông giám cương mục ghi "các đại thần họ Kiều, họ Dương làm loạn" phần nào cho thấy tham vọng của Kiều Công Hãn trong cuộc chiến ngôi báu này.
 
Khi [[Ngô Xương Xí]] lui về Bình Kiều, Thanh Hóa và trở thành một sứ quân thì Kiều Công Hãn cũng xây thành Tam Giang rồi thành Phù Lập (đều ở phía nam [[Phú Thọ]]) và trở thành một sứ quân trong thời [[loạn 12 sứ quân]]. Sau khi chiếm Phong Châu và 2 châu lân cận là Hào Châu và Thái Châu, Kiều Công Hãn xưng là Kiều Tam Chế.<ref>[http://hannom.vass.gov.vn/noidung/Disan/Pages/bai-viet.aspx?ItemID=8836 Kiều đại vương thượng đẳng thần kíký lục]</ref><ref>Theo các nhà nghiên cứu PGS Lê Trung Vũ - PGS Tiến sĩ Lê Hồng Lý đồng chủ biên, Nguyễn Minh Tiến hiệu đính trong cuốn ''Lễ hội Việt Nam'' trang 85</ref> Ngay từ những ngày đâu gây dựng, Kiều Công Hãn liên tục mở rộng địa bàn chiếm đóng sang khu vực tả ngạn [[sông Lô]] bằng những cuộc chiến với sứ quân [[Nguyễn Khoan]] tại khu vực thuộc các huyện Sông Lô, Lập Thạch ([[Vĩnh Phúc]]) ngày nay.
 
Thành Tam Giang của Kiều Công Hãn nằm ở vùng ngã ba sông Bạch Hạc, ngày nay thuộc phường Bạch Hạc, Việt Trì, là vùng giáp gianh giữa ba tỉnh: Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hà Nội. Thần tích đền Tam Giang cho biết khi xây thành ở đây Kiều Công Hãn cũng cho tu sửa đền và chùa Đại Bi.<ref>[http://dulichtaybac.vn/998/news-detail/798248/festival/le-hoi-boi-chai-bach-hac.html Lế hội Bơi Chải Bạch Hạc]</ref>
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Kiều_Công_Hãn”