Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Kim Ai Tông”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎Kháng cự Mông Cổ: replaced: kí → ký using AWB
n →‎top: replaced: tháng giêng năm → tháng 1 năm using AWB
Dòng 33:
}}
 
'''Kim Ai Tông ''' ([[chữ Hán]]: 金哀宗, [[bính âm]]: ''Jin Aizong'', [[25 tháng 9]] năm [[1198]] - [[9 tháng 2]] năm [[1234]]), tên Hán là '''Hoàn Nhan Thủ Lễ''' (完顏守禮) hay '''Hoàn Nhan Thủ Tự''' (完顏守緒), [[tên Nữ Chân]] là '''Ninh Giáp Tốc''' (寧甲速), là vị [[hoàng đế]] thứ 9 của triều đại [[nhà Kim]] trong [[lịch sử Trung Quốc]]. Ông là con trai thứ ba của [[Kim Tuyên Tông]] Hoàn Nhan Tuân, mẹ là Vương thị, chào đời năm [[1198]]. Khi Tuyên Tông đăng cơ ([[1213]]), Thủ Lễ được nhận tước vị Toại vương. Do thái tử [[Hoàn Nhan Thủ Trung]] và thái tôn [[Hoàn Nhan Khanh]] mất sớm nên vào tháng giêng1 năm [[1216]], Hoàn Nhan Thủ Lễ được Tuyên Tông lập làm thái tử, đổi tên là Hoàn Nhan Thủ Tự. Tháng giêng ÂL năm [[1224]], Tuyên Tông qua đời, Hoàn Nhan Thủ Tự lên nối ngôi, tức là Kim Ai Tông.
 
Kim Ai Tông là một vị vua có lòng chấn hưng đất nước nhưng tiếc là không gặp thời. Lúc ông lên ngôi, nước Kim đã ở trong tình thế ngặt nghèo: một mặt là quân [[Mông Cổ]] liên tục xâm lấn, phần đất phía bắc sông [[Hoàng Hà]] gần như đã bị cướp sạch, người Mông đã bắt đầu đưa quân vượt sông tràn vào [[Trung Nguyên]]. Mặt khác trên mặt trận phía nam, triều Kim cũng thất bại trong các cuộc chiến tranh với [[Nam Tống]], mất đất đai và khoản tiền triều cống, phía tây lại bị [[Tây Hạ]] liên tục quấy nhiễu, nước Kim đã ở trong tình thế sắp diệt vong. Để cứu vãn tình hình, Ai Tông chủ trương khuyến khích, phục hưng nông nghiệp, vỗ về dân chúng, tiến hành cải cách nội bộ, bỏ gian dùng hiền, bên ngoài đình chỉ chiến tranh với triều Tống, thiết lập lại quan hệ hữu hảo với [[Tây Hạ]], bổ nhiệm nhiều tướng giỏi cho mặt trận chống Mông, ban đầu đã có những chuyển biến tốt đẹp, triều Kim dần thu lại không ít đất đai bị mất.