Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Xói mòn”

không có tóm lược sửa đổi
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Unicodifying
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 4:
Xói mòn được phân biệt với [[phong hoá|phong hóa]] bởi quá trình [[hóa học]] hoặc vật lý phân hủy các khoáng vật trong đá, mặc dù hai quá trình này có thể xuất hiện đồng thời.
 
•'''==Nguyên nhân quá trình xói mòn.'''==
 
–Yếu tố khí hậu (Climate factors): mưa, gió, bão, nhiệt độ, …
Dòng 33:
Xói mòn là một quá trình tự nhiên tuy nhiên ở một vài nơi quá trình này diễn ra nhanh hơn do tác động từ việc [[sử dụng đất]] của con người.
 
==Các loại==
'''1.=== XÓI MÒN ĐẤT, TÁC HẠI VÀ GIẢI PHÁP'''===
 
==== Xói mòn đất====
'''1.1. Xói mòn đất''': là quá trình làm mất lớp đất trên mặt và phá hủy các tầng đất bên dưới do tác động của nước mưa, băng tuyết tan hoặc do gió. Đối với sản xuất nông nghiệp thì nước và gió là hai tác nhân quan trọng nhất gây ra xói mòn và các tác nhân này có mức độ ảnh hưởng tăng giảm khác nhau theo các hoạt động của con người đối với đất đai. Có hai kiểu xói mòn đất chủ yếu là:
 
- Xói mòn do nước                            - Xói mòn do gió
 
'''1.2.==== Tác hại của xói mòn''' đất====
 
'''''1.2.1.===== Mất đất do xói mòn'''''=====
 
Lượng đất mất do xói mòn là rất lơn và phụ thuộc vào độ dốc, chiều dài sườn dốc, thực trạng lớp phủ trên mặt đất, dao động từ 100 đến 500 tấn đất/ha/năm.       
 
'''''1.2.2. =====Mất dinh dưỡng'''''=====
 
đi Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp, đất đồi núi miền Bắc nước ta hàng năm mất khoảng 1&nbsp;cm tầng đất mặt (100m<sup>3</sup>/ha), trong đó có khoảng 6 tấn mùn (tương đương khoảng 100 tấn phân chuồng) và 300&nbsp;kg N (tương đương khoảng 1,5 tấn sunphat amon). Đặc biệt, có nơi như Tây Bắc mất đi khoảng 3&nbsp;cm đất mặt, tương đương 150 - 300 tấn đất/ha. Mỗi năm nước cuốn ra biển khoảng 250 triệu tấn phù sa màu mỡ, riêng song Hồng mất đi khoảng 80 triệu m<sup>3</sup>/năm.
 
===== Năng suất cây trồng=====
'''''1.2.3. Năng suất cây trồng''''': giảm nhanh, có khi không thu hoạch. Như ở Nông trường Mộc châu, Tây Bắc, năm 1959 mới khai phá, năng suất lúa 25 tạ/ha, đến năm 1960 chỉ còn 18 tạ/ha, năm 1961 còn 5 tạ/ha và năm 1962 gieo ngô cũng không thu hoạch được
 
=====Tàn phá môi trường=====
'''''1.2.4. Tàn phá môi trường''''': doDo xói mòn đất, nương rẫy chỉ gieo trồng vài ba vụ rồi bỏ, lại phá rừng đốt rẫy. Lâm sản bị tiêu hao rất nhiều. Sau nhiều lần phá như vậy, cuối cùng chỉ còn đồi núi trọc, hậu quả là đất đai bị thoái hóa. Khi rừng cây bị phá sẽ kèm theo nạn lũ lụt, hạn hán và khí hậu khu vực thay đổi rõ rệt
 
Dựa==== vàoGiải pháp đồhạn nhân quả của sựchế xói mòn đất mà có các giải pháp sau:====
 
'''1.3.=====Một Giảisố biện pháp công trình nhằm hạn chế xói mòn đất'''=====
 
'''''1.3.1. Một số biện pháp công trình nhằm hạn chế xói mòn'''''
 
Trong các vùng nhiệt đới biện pháp công trình (thiết kế đồi ruộng, xây dựng ruộng bậc thang nắn dòng chảy...) là rất cần thiết trong việc canh tác và bảo vệ đất dốc. Chức năng chủ yếu của công trình là dẫn dòng, ngăn dòng làm cho chảy chậm lại, lưu chứa tạm thời hay bố trí dòng chảy an toàn đễn xói mòn là thấp nhất. Các biện pháp công trình bao gồm thiết kế lô thửa, xây dựng hệ thống ruộng bậc thang. Những biện pháp này có tác dụng bảo vệ đất  tốt nhất (đạt hiệu quả bảo vệ 80- 90%) nhưng cũng đòi hỏi việc đầu tư vốn lớn sau đây là một số biện pháp chính thường được áp dụng ở vùng đồi núi nước ta:
 
==== a.== Thềm bậc thang ======
- Ðể xây dựng ruộng bậc thang đất đai phải có các điều kiện để sau đây:
 
Hàng 78 ⟶ 80:
+ Ðất bị san làm tầng không vượt quá 2/3 độ dày tầng đất ban đầu, phải đảm bảo trả lại được lớp đất màu trên mặt, tỷ lệ sử dụng đất phải đạt 65- 70% so với diện tích ban đầu.   
 
'''b.'''====== '''Các công trình và thềm đơn giản''' ======
 
''Thềm cây ăn quả:'' là một dạng thềm canh tác không liên tục của dạng thềm bậc thang hẹp, dốc nghịch. Thềm cây ăn quả có thể làm trên sườn dốc > 30<sup>o</sup> (58%). Khoảng cách giữa hai hàng cây ăn quả được bảo vệ bằng những băng lớp phủ thực vật tự nhiên lâu năm hay các cây cỏ, cây họ đậu và các cây bảo vệ đất khác. Cây trồng chính được trồng theo các bồn riêng.
Hàng 86 ⟶ 88:
''Thềm tự nhiên:'' thềm tự nhiên được hình thành sau khi tạo ra các bờ thấp (dải chắn) bằng đất hay đá có thể thu lượm tại chỗ, hay các dải cỏ dày theo đường đồng mức trên các sườn dốc thoải. Chúng được thiết kế và thi công sao cho đỉnh của đê chắn phía dưới cao ngang tâm điểm giữa đoạn sườn dốc tới đê kế tiếp ở phía trên. Sau vài năm canh tác thềm sẽ được hình thành do sự bồi đắp tự nhiên. Loại này thường chỉ áp dụng cho sườn dốc 7-12<sup>o</sup>. 
 
'''''1.3.2.===== Biện pháp nông nghiệp''''' =====
 
Biện pháp bảo vệ bằng nông nghiệp thực chất là các kỹ thuật đã được áp dụng qua việc quản lý, sử dụng đất trồng, chúng liên quan chặt chẽ với các quy trình canh tác bình thường, nhưng được thiết kế hay lựa chọn một cách đặc biệt nhằm đem lại lợi ích cho công tác bảo vệ đất trồng, chi phí đòi hỏi không lớn và có thể áp dụng tương đối dễ dàng. Các biện pháp thường được áp dụng trong nông nghiệp như: canh tác theo đường đồng mức, cày bừa ngang dốc, bố trí đa canh, trồng cây thành dải, biện pháp phủ bổi, trồng cây bảo vệ đất, làm đất tối thiểu, trồng các dải cây chắn... Tuy nhiên, những biện pháp này chỉ có thể áp dụng được trên những sườn đồi núi không dốc lắm (dưới 12<sup>o</sup>), ở những nơi có độ dốc cao hơn thì cần phải kết hợp giữa biện pháp nông nghiệp với các biện pháp công trình đơn giản ở trên.
 
===== Biện pháp lâm nghiệp=====
'''''1.3.3. Biện pháp lâm nghiệp''''': trênTrên các đỉnh đồi, núi, sườn dốc đứng và ở những vị trí hợp thủy không có điều kiện xây dựng đồi ruộng phải được trồng rừng hoặc bảo vệ rừng tái sinh. Các diện tích rừng bảo vệ này có tác dụng chống xói mòn, ngăn chặn dòng chảy và giữ ẩm cho đất đồng thời còn hạn chế cả xói mòn gây ra do gió.
 
=====Biện pháp hóa học=====
'''''1.3.4. Biện pháp hóa học''''': mộtMột số nước tiên tiến trên thế giới người ta nghiên cứu các chất kết dính hóa học (phụ phẩm của ngành chế biến gỗ) đưa vào đất để tạo cho đất có thể liên kết chống xói mòn. Ngoài ra người ta còn dùng một số chất có khả năng giữ đất khác như thạch cao, sợi, thủy tinh tạo thành màng bảo vệ trên mặt đất.
 
'''''1.3.5.===== Biện pháp canh tác khống chế và giảm thiểu xói mòn.''''' =====
 
Luôn duy trì độ ẩm cho đất, tránh để hiện tượng đất bị khô kiệt. Có thể thực hiện bằng các biện pháp xây dựng hồ chứa nước, hệ thống thủy lợi phục vụ tưới tiêu, các giếng khoan.
Hàng 104 ⟶ 108:
- Bón phân hoá học kết hợp hữu cơ và trả lại phụ phẩm cây trồng cải thiện độ phì nhiêu đất và giảm lượng xói mòn
 
'''2.=== XÓI MÒN DO DÒNG NƯỚC MẶT GÂY RA TẠO RA CÁC DẠNG ĐỊA HÌNH:'''===
 
- Rãnh nông - do nước chảy tràn.