Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Liên đại Hiển sinh”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
[[Tập tin:Phanerozoic Biodiversity.png|300px|nhỏ|Trong liên đại Hiển Sinh, sự [[đa dạng sinh học]] thể hiện sự gia tăng vững chắc nhưng không đều từ gần như bằng 0 tới vài chục ngàn chi.|trái]]{{Lịch trình tiến hóa sự sống}}[[Tập tin:Phanerozoic Carbon Dioxide.png|nhỏ|phải|200px|Sự biến đổi của nồng độ [[điôxít cacbon]] trong không khí.]]'''Liên đại Hiển Sinh''' ('''''Phanerozoic''''' hay đôi khi là '''''Phanaerozoic''''') là một thời kỳ trong [[niên đại địa chất]] mà trong đó sự sống động vật phong phú đã tồn tại.<ref>Cohen, K.M.; Finney, S.C.; Gibbard, P.L.; Fan, J.-X. (2013). [http://www.stratigraphy.org/ICSchart/ChronostratChart2015-01.pdf "International Chronostratigraphic Chart v 2015/01"] (PDF). Episodes 36: 199-204. International Commission on Stratigraphy. Retrieved 2015-11-26.</ref> Nó chiếm khoảng 545 triệu năm và bắt đầu tại khoảng thời gian khi mà các động vật vỏ cứng đa dạng lần đầu tiên xuất hiện. Liên đại Hiển Sinh hiện nay vẫn đang tiếp diễn. Các tên gọi ''Phanerozoic'' hay ''Phanaerozoic'' có nguồn gốc từ [[tiếng Hy Lạp]] Φανεροζωικός có nghĩa là ''sự sống thấy được'', liên quan tới số lượng sinh vật lớn kể từ sự [[bùng nổ kỷ Cambri]].<ref>University of California. [http://www.ucmp.berkeley.edu/cambrian/cambrian.php "Cambrian"]. ''University of California''.</ref> Khoảng thời gian trước khi bắt đầu liên đại Hiển Sinh được gọi chung là thời kỳ [[tiền Cambri]] (hiện nay đã được phân chia thành các liên đại như [[Liên đại Hỏa thành|Hỏa Thành]], [[Liên đại Thái cổ|Thái Cổ]] và [[Liên đại Nguyên sinh|Nguyên Sinh]]).<ref>University of California. [http://www.ucmp.berkeley.edu/paleozoic/paleozoic.php "Paleozoic"]. ''University of California''.</ref><ref>University of California. [http://www.ucmp.berkeley.edu/ordovician/ordovician.php "Ordovician"]. ''University of California''.</ref><ref>University of California. [http://www.ucmp.berkeley.edu/silurian/silurian.php "Silurian"]. ''University of California''.</ref><ref>University of California. [http://www.ucmp.berkeley.edu/devonian/devonian.php "Devonian"]. ''University of California''.</ref> Thời gian chính xác của ranh giới giữa liên đại Hiển Sinh và thời kỳ tiền Cambri là vẫn chưa hoàn toàn chính xác.<ref>Monte Hieb. [http://www.geocraft.com/WVFossils/Carboniferous_climate.html "Carboniferous Era"]. ''unknown''.</ref>[[Tập tin:Phanerozoic Climate Change.png|nhỏ|trái|200px|Sự biến đổi của khí hậu trong liên đại Hiển Sinh]]
 
Trong [[thế kỷ 19]], ranh giới này được thiết lập tại điểm phát hiện được các [[hóa thạch]] của [[động vật đa bào]] (phân giới ''Metazoa'') phong phú đầu tiên. Nhưng vài trăm đơn vị phân loại của các động vật đa bào thời kỳ tiền Cambri đã được nhận dạng kể từ khi nghiên cứu hệ thống hóa các dạng này bắt đầu trong thập niên1950. Phần lớn các [[nhà địa chất học|nhà địa chất]] và [[nhà cổ sinh vật học|cổ sinh vật học]] vì thế có thể thiết lập ranh giới tiền Cambri-liên đại Hiển Sinh hoặc là tại thời điểm kinh điển khi mà các loài [[trùng ba thùy]] và [[archaeocyatha]] (các sinh vật biển tạo đá ngầm, không cuống) đầu tiên xuất hiện; hay vào lúc xuất hiện lần đầu tiên của các sinh vật phức tạp kiếm ăn trong hang gọi là ''[[Trichophycus pedum]]''; hoặc tại thời điểm xuất hiện lần đầu tiên của một nhóm các dạng sinh vật được ngụy trang trong áo giáp, nói chung rời rạc, nhỏ được gọi chung là [[quần động vật có vỏ nhỏ]]. Ba điểm phân chia khác nhau này cách nhau khoảng vài triệu năm.<ref>Scientific American. [http://www.scientificamerican.com/article/fact-or-fiction-the-sixth-mass-extinction-can-be-stopped/ "Sixth Extinction extinctions"]. ''Scientific American''.</ref>
 
Liên đại Hiển Sinh được chia thành ba [[đại (địa chất)|đại]] — [[đại Cổ sinh|đại Cổ Sinh]], [[đại Trung sinh|đại Trung Sinh]] và [[đại Tân sinh|đại Tân Sinh]].